Wat is osteoporose?
“Melk de witte motor” deze reclame boodschap klinkt je vast nog bekend in de oren. Jarenlang is deze slogan gebruikt om mensen ervan te overtuigen dat melk (calcium) heel erg goed voor je is. Nou dat is inmiddels achterhaald en het blijkt dat teveel melk zelfs kan leiden tot afbraak van je botten. (dit wil niet zeggen dat je helemaal geen calcium nodig bent).
Osteoporose betekenis
Bij botontkalking is de afbraak van het bot groter dan de aanmaak. Dit wordt ook wel osteoporose genoemd en dit staat voor poreus bot. Je botcellen zijn voortdurend bezig om reparaties uit te voeren. Daarvoor word continu bot afgebroken en weer opnieuw aangemaakt. Tijdens je jeugd wordt meer bot aangemaakt dan afgebroken. De botdichtheid neemt steeds verder toe tot je een leeftijd van ongeveer 30 jaar hebt. Rond deze tijd wordt de zogenaamde piekbotdichtheid bereikt.
Hoe hoger je piekbotdichtheid des te sterker je botten zijn. Vanaf 30 jaar blijft de botdichtheid stabiel, bij vrouwen tot de menopauze en bij mannen tot gemiddeld 70 jaar.
Stille epidemie
Op dit moment zijn er ruim 900.000 mensen met osteoporose in Nederland en men verwacht een stijging naar 1.3 miljoen de komende 10 jaar.
Osteoporose wordt daarom ook wel de stille epidemie genoemd.
Ieder jaar breken ruim 105.000 mensen ouder dan 55 jaar een bot als gevolg van deze ziekte. Door toename van het aantal patiënten zullen ook de botbreuken snel blijven toenemen.
Osteoporose oorzaak
Osteoporose is een chronische aandoening van je skelet waarbij de botsterkte afneemt. Het woord botontkalking is dan ook niet helemaal correct. Als je osteoporose hebt dan neemt je botdichtheid steeds verder af en zijn je botten hierdoor minder stevig. Je botten worden zwakker en ook de structuur van je botten veranderd waardoor er sneller botbreuken ontstaan. Deze aandoening komt het meest voor bij mensen boven de 50 jaar. Er zijn ook andere factoren die ervoor kunnen zorgen dat je meer kans hebt om osteoporose te krijgen:
Erfelijke aanleg
Voedingstekorten
Langdurige bedrust
Orgaantransplantatie
Laag lichaamsgewicht
Een lage piekbotdichtheid
Vroeg in de overgang komen
Gebrek aan lichaamsbeweging
Onvoldoende blootstelling aan zonlicht
Hoge alcohol- en/of sigaretten consumptie
Extreem afvallen (je botdichtheid neemt af)
Te grote uitscheiding van calcium in je nieren
Vrouwelijk geslacht (2/3 van de gevallen is vrouw)
Langdurig verlaagde bloedspiegels van geslachtshormonen (bij mannen)
Een tekort aan vitamines en mineralen zoals D3, K2 en Silicium, calcium en magnesium
Gebruik van medicatie (prednison, antidepressiva, anti-epileptica, laxeermiddelen en maagzuur bindende middelen)
Hormonale ziekten en andere ziekten zoals diabetes mellitus, reuma, chronische ontstekingsziekten van de darm, anorexia, levercirrose of een te traag werkende schildklier.
Osteoporose erfelijk
Erfelijke factoren blijken een rol te spelen bij het al dan niet ontstaan van osteoporose. Wanneer één van je ouders osteoporose heeft, is het risico groter dat je het zelf ook zal krijgen. Dit geldt ook wanneer je een zus of broer hebt die osteoporose heeft. Als één of meerdere familieleden in de eerste lijn ernstige osteoporose hebben (of hadden), is dat een goede reden om door middel van een speciaal onderzoek precies vast te laten stellen hoe de conditie van je eigen bot op dit moment is. Aan de hand van de meting kan men ook een vrij nauwkeurige schatting maken van het risico dat je loopt om osteoporose te krijgen.
Osteoporose onderzoek
Om vast te stellen of je osteoporose hebt wordt een botdichtheidsmeting gedaan. Dit wordt ook wel een DEXA-scan genoemd. Deze scan maakt gebruikt van röntgenstralen. Met deze metingen bepalen ze dichtheid van je botten. Meestal meet de arts de botdichtheid van de wervels in je onderrug, lumbale wervels en je heup. Het onderzoek doet geen pijn en duurt ongeveer 15 minuten. Ook kan je een botteling laten doen met kwantitatieve ultrasound (QUS). Dit is een veelbelovende, betrekkelijk nieuwe techniek voor de diagnose van osteoporose. Botmeting met ultrasoon berust op echo, dus elke meting is volledig zonder stralingsrisico.
Vaak hebben mensen zelf niet door dat ze osteoporose hebben. Dit komt vaak aan het licht nadat ze een bot breken na een lichte val of wanneer ze rugpijn krijgen door wervelinzakkingen Naarmate er meer wervels inzakken, wordt je wervelkolom korter, dat kan wel 5 tot 15 centimeter schelen. Door de inzakkende wervels krijg je bredere flanken. Soms raakt je onderste rib de rand van je bekken (de bekkenkam). Of je kunt een voorovergebogen houding krijgen dit heet kyfose.
Ongeveer een derde van de mensen met osteoporose krijgt tijdelijk pijnklachten na een ingezakte wervel. Voor die tijd is het verminderen van botweefsel aan de gang zonder dat je het merkt.
Voedingsstoffen
De nadruk ligt vaak op calcium als belangrijkste botopbouwer, echter dit zorgt ervoor dat veel mannen en vrouwen met een verhoogd risico op osteoporose niet weten dat er andere even belangrijke voedingstoffen zijn. Je botten bestaan voor 35% uit een weefwerk van eiwitten, de zogenaamde collageenmatrix. Uit recent onderzoek blijkt dat juist stoffen die invloed hebben op de vorming van collageen erg belangrijk zijn. Organisch silicium en gebufferde vitamine C zijn essentieel voor gezonde botten en collageen.
Daarnaast moet je ervoor zorgen dat de calcium en andere mineralen die je binnenkrijgt ook daadwerkelijk goed worden opgenomen in je botten. Onder andere vitamine D3 en K2 en het mineraal magnesium zijn betrokken bij de opname van calcium in je lichaam en hebben een synergetische werking. Ook een goede zuur/base balans is essentieel ter voorkoming van osteoporose.
Met PH strips kun je zelf eenvoudig je urine of speeksel onderzoeken. Door regelmatig de testen op een vast tijdstip te herhalen en op te schrijven kan je een test resultaat bijhouden. Op deze manier kun je goed zien wat de invloed is van bijvoorbeeld je voeding op de pH waarde van je urine. Wanneer de pH in je urine een regelmatige verbetering laat zien in de richting van meer alkalisch dan zal de zuur-base balans in je weefsel uiteindelijk weer in orde komen.
Veel water drinken helpt ook om je zuur-base balans op orde te krijgen. Daarnaast is beweging en voldoende buitenlucht een belangrijke maatregel om osteoporose te voorkomen.
Zuivel
Het is zeer opvallend dat botontkalking het meest voorkomt in landen waar consumptie van zuivel juist hoog is. Uit onderzoek blijkt dat mensen die juist geen melk dronken minder heupfracturen voorkwamen. Melk bevat veel calcium maar bevat in verhouding veel fosfor. Hierdoor kan je lichaam er niet alleen niets mee beginnen, je wordt tevens beroofd van calcium om het overtollige fosfor te binden.
Magnesium
Magnesium is enorm belangrijk voor gezonde botten. Wellicht zelfs belangrijker dan calcium. 60% van je magnesiumvoorraad ligt opgeslagen in je botten, vooral in die van je polsen. dijbenen en je wervelkolom. Er is aangetoond dat bij vrouwen die aan osteoporose lijden het magnesiumgehalte in deze botten lager is dan bij gezonde vrouwen. En dit is niet zo vreemd omdat magnesium voor een groot belang is bij calcium- en vitamine C- stofwisseling en magnesium helpt vitamine D om te zetten in de actieve vorm die weer nodig is voor een efficiënte calciumopname.
Magnesium activeert ook het enzym alkalische fosfatase. Dit enzym helpt bij de vorming van nieuwe calciumkristallen in het bot en wordt vaak gebruikt als indicator voor de vraag of er nieuw bot wordt gevormd. Magnesium voorkomt ook de ophoping van ongewenste calciumafzetting elders in je lichaam. Voor een soepel verloop van het biochemisch proces van de bolvormig hebben we 2 keer zoveel magnesium nodig als calcium. De meeste mensen hebben eerst een tekort aan magnesium dan aan calcium.
Osteoporose medicatie
Als je ernstige osteoporose hebt dan kun je een behandeling krijgen met bisfosfonaten. Deze middelen helpen de bottere te stabiliseren en het risico op een volgende breuk te verlangen. Bekende bisfonaten zijn alendroninezuur en risedroninezuur. Er is wel een indrukwekkende lijst van mogelijk bijwerkingen. variërend van manproblemen, een vergrote kans op slokdarmkanker en ontstekingen in je ogen.
Als biosfosfonaten niet bij jou werken of als je ze niet mag gebruiken dan kan he arts denosumab voorschrijven. Denosumab wordt gebruikt bij een vergroot risico op botbreuken. Het is een middel dat soms wordt gebruikt bij de behandeling van osteoporose bij vrouwen. Raloxifeen remt de botafbraak, waardoor de bestaande boshoeveelheid in stand word gehouden.
Teriparatide is een voorbeeld van het bijschildklierhormoon. Dit is een medicijn die bootst de functie van hormonen, gemaakt in je bijschildklier na en het stimuleer de bolvormig. De botdichtheid neemt hierdoor toe.
Osteoporose behandeling
Sommige mensen met osteoporose hebben baat bijeen fysiotherapeut die helpt en adviseert je met geschikte bewegingsvormen en het sterk houden van je spieren. Dit doe je door middel van oefeningen. Ook kun je bij een diëtist voedingsadviezen krijgen wat je kan helpen bij osteoporose.
Ons advies
Wij adviseren om 2 a 3 keer per week een magnesium voetenbad te nemen van minimaal 20 minuten en optimaal 40 minuten. Zorg dat je minimaal 150 gram magnesium badkristallen gebruikt en het water 37 graden Celsius is. Voor een ligbad neem je 500 gram tot 1000 gram magnesium badkristallen en een temperatuur van 37 graden Celsius. Ook voor een ligbad geldt minimaal 20, optimaal 40 minuten.
Voor kinderen raden wij aan om de gebruiksaanwijzing aan te houden alvorens je begint met een magnesium behandeling.
Bronnen:
Wil je meer informatie lees dan zeker dit interessante artikel
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3775240/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7770187/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14974529/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19488681/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20445288/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5707661/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5318168/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2352244/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5486930/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5637834/