Expert: Jaap Gerrijts | 30 september 2022 | Leestijd: 7 minuten
Wat is jodium?
Wat is jodium? Jodium is een sporenelement hetgeen inhoudt dat je van dit mineraal maar een kleine hoeveelheid nodig bent. Jodium speelt een cruciale rol in je lichaam, waardoor het belangrijk is dat je er voldoende van binnenkrijgt. Jodium vind je in zeevis, eieren, zuivelproducten en zeewier.
Een tekort aan jodium kan bij volwassenen tot gewichtstoename, traagheid, obstipatie en het veel koud hebben.
Wat is jodium? In dit uitgebreide artikel leggen we dat haarfijn aan je uit. Lees je mee?!
Wat is jodium?
Jodium is een belangrijk sporenelement die onmisbaar is voor een goede gezondheid. Iedere cel in je lichaam heeft jodium nodig en er zijn naar schatting ruim 2 miljard mensen op deze wereld die dagelijks te weinig van deze stof binnen krijgen.
Jodium wordt ook wel jood of jodide genoemd en behoort tot dezelfde groep zoutvormers als chloor, broom en fluor. Jodium werd in het jaar 1811 ontdekt door de Franse chemicus Bernard Courtois. Hij kwam erachter toen hij zoutzuur over zeewier goot toen er ineens een paarse damp tevoorschijn kwam.
Deze paarse damp was jodium in gasvorm en de naam iodine is dan ook afgeleid van het Griekse woord iodes wat paars betekent.
Jodium komt wereldwijd in de bodem voor echter de ene regio bevat veel jodium terwijl een andere regio bijna niks bevat. Het meeste jodium vind je in de zee en ook de plaatsen rondom de zee bevat meestal een goede hoeveelheid jodium in de bodem.
Tegenwoordig wordt kaliumjodaat toegevoegd aan zout zodat mensen het binnen kunnen krijgen door het eten van brood en andere voeding waar zout bij wordt gebruikt.
Je schildklier bevat met 30% het meeste jodium in je lichaam en later in dit artikel gaan we je uitleggen waarom het zo belangrijk is voor de goede werking van je schildklier. Dan heb je nog jodium in je hersenen, borst,- en speekselklieren, ogen, baarmoederhals en je ruggenmergvocht zitten.
Daarnaast zit het sporenelement in alle cellen van je lichaam in een hele kleine hoeveelheid waar het betrokken is bij verschillende processen.
Jodium:
Speelt een belangrijke rol in de energiestofwisseling
Draagt bij aan het behoud van een normale huid
Draagt bij aan normale neurologische functies
Draagt bij aan normale neurologische functies
Draagt bij aan een normale cognitieve functie
Zorgt voor de ontgifting van kwik, lood, fluoride en bromide
Een gemiddelde volwassene heeft tussen de 15 en 20 milligram jodium in het lichaam. Normaal gesproken haal je deze voedingsstof uit voeding zoals vis, schelpdieren, zeewier, ei en zuivelproducten.
Hoe verder iemand van de zee woont des te groter de kans dat de bodem weinig jodium bevat. De planten die er groeien kunnen daarom weinig jodium opnemen en als je deze planten eet dan krijg je niet veel van dit sporenelement binnen.
”Ruim 2% van alle Nederlanders heeft hyperthyreoïdie of hypothyreoïdie”
Jodium en de schildklier
Jodium draagt bij aan een normale productie van schildklierhormonen en normale functies van de schildklier. Een goed werkende schildklier is enorm belangrijk voor een gezond lichaam. Het is dan ook de belangrijkste taak van jodium maar hoe werkt dit precies?
Je schildklier is een orgaan wat zich in je hals bevind en verantwoordelijk is voor het aanmaken van schildklierhormonen. Jodium wordt via verschillende manieren vanuit je voeding via je maag en darmen opgenomen. Daarna wordt het aan je bloed afgegeven en naar je schildklier vervoerd.
Je schildklier maakt voor 80% thyroxine aan wat ook wel T4 wordt genoemd. En voor 20% maakt het tri-joodthyronine aan wat ook wel T3 wordt genoemd. Na het aanmaken van deze hormonen worden ze afgegeven aan je bloed waar het vervolgens wordt vervoerd naar je lichaamsweefsel en alle organen.
Deze hormonen spelen een belangrijke rol en de energiestofwisseling en verschillende processen in je lichaam.
Wanneer je schildklier goed werkt dan merk je hier niks van. Het maakt precies genoeg schildklierhormoon aan en het opslaan doet je schildklier ook. Je hersenen zijn verantwoordelijk voor het aansturen van je schildklier.
Je hypothalamus en hypofyse geven deze signalen door zodat je schildklier weet dat er meer aangemaakt moet worden en ook het stoppen van aanmaken wordt op deze manier geregeld.
Wanneer je schildklier te veel schildklierhormoon aanmaakt dan wordt dit hyperthyreoïdie genoemd. Het regelingsproces is bij hyperthyreoïdie verstoord waardoor je hypofyse en hypothalamus niet de juiste signalen doorgeven.
Het kan ook voorkomen dat je schildklier te weinig schildklierhormoon aanmaakt wat ook wel hypothyreoïdie wordt genoemd. Je hypofyse en hypothalamus geven dan juist meer signalen af aan je schildklier in een poging om meer schildklierhormonen aan te maken. Vrouwen hebben vier keer meer kans op een slecht werkende schildklier dan mannen.
Om schildklierhormoon aan te kunnen maken heeft je lichaam jodium nodig. Je schildklier maakt het hormoon aan door gebruik te maken van niet alleen jodium maar ook tyrosine. Je hebt dagelijks minimaal 150 microgram jodium nodig om je schildklier goed te laten werken.
Een onderzoek van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) heeft aangetoond dat ruim 2% van alle Nederlanders hyperthyreoïdie of hypothyreoïdie heeft. Deze mensen staan onder behandeling van een ziekenhuis en naar schatting loopt er 1% van de bevolking rond met een slecht werkende schildklier zonder dit door te hebben.
Wanneer mensen problemen met hun schildklier hebben dan komt een traag werkende schildklier het meeste voor. Hierbij wordt er te weinig schildklierhormoon aangemaakt en dit zorgt voor problemen met de energiehuishouding en stofwisseling waardoor je lichaam niet werkt zoals het zou moeten.
Je kan dan last krijgen van aankomen in gewicht, vermoeidheid, verstopping, slechte vertering, constant een koud gevoel, depressie en concentratie,- en geheugenproblemen.
Het kan ook voorkomen dat je last krijgt van een vergrote schildklier. Deze aandoening komt vaker voor bij vrouwen dan mannen en je kunt het zien aan een knobbel in je hals.
Als je denkt last te hebben van je schildklier neem dan contact op met je huisarts zodat er naar gekeken kan worden.
”Je immuunsysteem heeft jodium nodig om goed te werken”
Jodium en het immuunsysteem
Niet alleen zink, selenium, vitamine C en vitamine D spelen een belangrijke rol in het goed werken van je immuunsysteem. Ook jodium is betrokken bij het goed werken van je immuunsysteem.
Het sporenelement ondersteunt het proces wat ervoor zorgt dat beschadigde en oude cellen in je lichaam worden verwijderd. Ook vrije radicalen die zware metalen met zich mee brengen helpt het te bestrijden. Het ondersteunt ook het bestrijden van bacteriën, virussen en schimmels.
Jodium helpt je immuunsyteem bij de volgende processen:
1) Verbetert dendritische cellen
Je hebt een aangeboren en een aangepast immuunsysteem. Het aangeboren gedeelte weet wat het moet doen en het aangepaste gedeelte zorgt ervoor als er een aanval plaats vindt op je immuunsysteem dat de dendritische cellen ervoor zorgen dat je aangeboren immuunsysteem extra cellen stuurt om de aanval helpen terug te dringen.
2) Ondersteunt de ontwikkeling van B-cellen
B-cellen horen bij het aangepast immuunsysteem en maken antilichamen aan om immuniteit te creëren tegen hetgeen wat je ziek probeert te maken.
3) Helpt fagocyten te stimuleren
Fagocyten eten bacteriën en virussen.
4) Verbetert natuurlijke killercellen
Natuurlijke killercellen maken een gat in de cel die besmet is geraakt en stoppen er een chemische stof in zodat de cel dood kan gaan. Deze killercellen bestrijden niet alleen virussen maar ook tumorcellen.
5) Verbetert cytokines
Cytokines helpen signalen door te geven aan cellen. Ze helpen onder andere bij ontstekingen en helpen als ontstekingsremmend communicatie middel.
6) Goed voor geheugencellen
Je immuunsysteem bevat geheugencellen die onthoud waar het tegen moet optreden en waartegen niet.
”Jodium draagt bij aan het verminderen van de kans op dementie”
Jodium en de hersenen
In je hersenen bevindt jodium zich in de bloed-hersenbarrière en in de Substantia Nigra. Het sporenelement is belangrijk voor je concentratie, geheugen en het behoud van een heldere geest.
Het voedingsstof draagt bij aan een normale intelligentie en probleemoplossend vermogen. Jodium wordt door wetenschappers ook wel een hersen selectief nutriënt genoemd omdat het enorm belangrijk is voor het ontwikkelen van je brein en IQ.
Al in de buik van je moeder zorgde jodium ervoor dat je hersenen goed konden ontwikkelen en ook tijdens het vormen in je jonge jaren als kind speelde de stof een enorm belangrijke rol.
Het is daarom van groot belang dat zwangere vrouwen voldoende jodium binnen krijgen om er voor te zorgen dat de baby’s hersenen goed kunnen ontwikkelen.
Tijdens de kindertijd is een tekort aan jodium de grootste reden van hersenschade. Hierdoor kunnen kinderen een leerachterstand oplopen en andere cognitieve problemen krijgen. Het kan ervoor zorgen dat kinderen een korte aandachtspanne hebben en zich slecht kunnen concentreren.
Je hersenen zijn erg gevoelig voor een tekort aan jodium. Als je voor een langere periode niet genoeg binnen krijgt dan kun je last krijgen van prikkelbaarheid en depressie.
”Een teveel aan jodium is voor de meeste mensen niet gevaarlijk”
Is jodium veilig?
Jodium is een veilig sporenelement om in te nemen zolang je er niet teveel van binnen krijgt. Een te grote hoeveelheid jodium kan ervoor zorgen dat je schildklier verstoort raakt. Het kan in de ergste gevallen een overstimulering of een schildkliervergroting veroorzaken.
Het is daarom belangrijk om altijd goed op de verpakking te kijken wanneer je een supplement neemt en niet meer dan 600 microgram per dag te nemen.
Als je een onderliggende aandoening hebt zoals uitgeputte bijnieren, de ziekte van Graves, auto-immuunziektes van de schildklier of medicijnen gebruikt voor een probleem met je schildklier overleg dan eerst met je arts voor je extra jodium gaat gebruiken.
”Kelp is een natuurlijk jodiumsupplement”
Welke jodium supplement?
Als je extra jodium kunt gebruiken dan is het eten van zeewier de beste manier om dit te doen. Je kunt zeewier of kelp via je voeding binnen krijgen maar ook in een supplement wordt kelp verwerkt.
Supplementen met jodium worden niet alleen ingezet voor problemen met de schildklier maar het kan ook bij deze problemen worden ingezet.
Jodium supplement:
1) Kan cysten helpen verkleinen
2) Kan helpen de grootte van steelwratjes en wratten te verminderen
3) Kan helpen het bindweefsel af te breken in een aandoening die contractuur van Dupuytren wordt genoemd
4) Ondersteunt littekenregeneratie
5) Kan depressie helpen verminderen
6) Kan helpen om stenen in de parotisklieren te laten krimpen
7) Kan opvliegers en zware menstruatiecycli helpen verminderen door oestrogeen in evenwicht te brengen
8) Kan cystische acne helpen verminderen
Een jodiumsupplement kan bestaan uit kelp maar ook kaliumjodide wordt gebruikt. Kaliumjodide wordt vaak door een arts voorgeschreven bij schildklierproblemen. Kelp is de meest natuurlijke manier om jodium binnen te krijgen en als je problemen hebt met je hormonen werkt dit goed hierbij.
Overleg altijd met je arts als je extra jodiumsupplementen wilt gaan gebruiken en al een onderliggende aandoening hebt of veel medicatie gebruikt.
Tot slot
Wat is jodium stond centraal in dit artikel. Krijg jij voldoende jodium binnen via je voeding? Ervaar je weleens klachten die horen bij een jodium tekort? En heb je wel eens overwogen een supplement te nemen? Wij vinden het fijn als je een reactie achterlaat onderaan deze pagina.
Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met je vrienden. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijn je zeer erkentelijk!
Anderen lezen ook
Waar zit magnesium in?
Kramp in de benen bij ouderen
