Expert: Jaap Gerrijts | 8 oktober 2022 | Leestijd: 6 minuten
Wat is fosfor?
Wat is fosfor? Fosfor is een mineraal dat vaak verward wordt met fosfaat. Fosfaten zijn namelijk verbindingen met fosfor wat inhoudt dat het mineraal gekoppeld is aan een andere stof. Fosfor zorgt voor een goede energievoorziening in je lichaam en voor sterke botten. Een heel erg belangrijk mineraal dus!
Wat is fosfor? In dit uitgebreide artikel leggen we dat haarfijn aan je uit. Lees je mee?!
Wat is fosfor?
Fosfor is in de 17 eeuw ontdekt en heeft zijn naam te danken aan het Griekse woord Phosphoros wat lichtdrager betekent. Fosfor kan enorm goed branden en werd daarom vroeger voornamelijk gebruikt voor lucifers.
Fosfor is een erg belangrijk mineraal om je botten en tanden echt stevig te maken. In feite bevindt ongeveer 80% van alle fosfor zich in het skelet van je lichaam. In totaal heb je gemiddeld 700 milligram fosfor in je lichaam. Het mineraal werkt nauw samen met calcium en hierbij is het belangrijk dat de verhoudingen goed zijn om verkalking van je aderen te voorkomen.
Fosfor is ook betrokken bij:
• Bloed
• DNA
• Spierenergie
• Energie
• PH
• Cellulair membraan
Fosfor is belangrijk voor het goed werken van je energievoorziening. Het helpt je cellen bij het aanmaken van energie. Het is is een onderdeel van DNA en ook veel enzymen bevatten fosfor. Deze enzymen zijn eiwitten die helpen bepaalde reacties in je lichaam te versnellen.
”Fosfor zit voornamelijk in eiwitrijke voedingsmiddelen”
Waar zit fosfor in?
Fosfor is een mineraal dat voornamelijk voorkomt in eiwitrijke voedingsmiddelen zoals vis, vlees, gevogelte, eieren en zuivelproducten. Ook orgaanvlees, wild, schaal- en schelpdieren, kaas, gedroogde peulvruchten, volkorenproducten, noten, cacao en bier bevat fosfor.
Het mineraal wordt ook in de vorm van additieven toegevoegd aan verschillende voedingsmiddelen zoals cola, ham, spek, paté en smeerkaas. Het word gebruikt als smaakversterker, smeltzout en voor textuur in veel producten.
Voeding waar het meeste fosfor in voorkomt zijn:
• Sint-jakobsschelpen
• Sardines
• Pompoenzaden, hennepzaad, chiazaad
• Paranoot, pistache, amandel, walnoot
• Garnalen
• Kabeljauw
• Paddenstoelen
• Eieren
• Vlees
”Fosfor werkt samen met calcium, magnesium en vitamine D”
Samenwerking met andere vitamines en mineralen
Fosfor is betrokken bij verschillende processen in je lichaam en de stof werkt hierbij samen met de volgende vitamines en mineralen:
• Magnesium
• Calcium
• Kalium
• Vitamine B1 / thiamine
• Vitamine B2 / riboflavine
• Vitamine B3 / niacine
• Vitamine B5 / pantoteen zuur
• Vitamine B6 / pyridoxine
• Vitamine B12 / cobalamine
• Vitamine D
”Een tekort aan fosfor wordt ook wel hypofosfatemie genoemd”
Fosfor tekort
Een fosfor tekort komt nauwelijks voor omdat het in bijna alle voedingsmiddelen aanwezig is. Toch komt het voor en als je dit hebt dan kun je last krijgen van de volgende symptomen.
• Pijn in je botten
• Broze botten
• Vermoeidheid
• Bloedarmoede
• Nierstenen
• Gebrek aan eetlust
• Bij kinderen kunnen de botten verkeerd groeien
Als je een tekort aan fosfor hebt dan is het belangrijk om dit aan te vullen en de oorzaak te achterhalen. Je kunt het namelijk wel aanvullen maar het probleem verhelpen is minstens net zo belangrijk.
Mogelijke oorzaken van een laag fosforgehalte:
• Diabetes
• Alcohol
• Een slechte opname in de darmen
• Vitamine D tekort
• Medicijnen zoals maagzuurremmers en diuretica
• Ziekte van Crohn
• Snelwerkende schildklier
• Slecht werkende nieren
• Anorexia
”Teveel fosfor in je lichaam word hyperfosfatemie genoemd”
Teveel fosfor schadelijk?
Te veel fosfor kan ervoor zorgen dat je een verhoogde botstofwisseling hebt. Het fosfaat zorgt er namelijk voor dat het calcium uit je botten word gehaald. Hierdoor hebben vooral ouderen kans op osteoporose. Botten worden brozer en ook je aders kunnen last krijgen van verkalking.
Vaak hebben mensen een teveel aan dit mineraal omdat hun nieren de stof niet goed kunnen filteren en afscheiden. Wanneer je te veel fosfor in je lichaam hebt dan belemmert dit ook de opname van andere stoffen zoals zink, koper en ijzer.
Symptomen van hoog fosfor:
• Gaatjes
• Botverlies / botbreuk
• Hoge bloeddruk
• Hartschade
• Aderverkalking
• Nierbeschadiging
Een grote oorzaak van een teveel aan fosfor is frisdrank (vooral donkergekleurde) en junkfood. Deze bevatten hoge aantallen fosfor en wij raden je af om dit te eten of drinken.
Je kan een fosfaatbinder voorgeschreven krijgen die helpt fosfor te binden aan je voeding zodat je niet teveel binnen krijgt. Een teveel wordt hierbij via de ontlasting weer afgescheiden. Dit gebeurt meestal bij nierpatiënten waarbij de nieren niet goed werken en wekelijks een dialyse krijgen.
”Fosfor is belangrijk voor gezonde botten en tanden”
Hoeveel fosfor per dag?
Fosfor kan in de vorm van fosfaat gemakkelijk worden opgenomen via de voeding. Omdat fosfor in veel verschillende soorten voeding voorkomt krijg je normaal gesproken hier ruim voldoende van binnen.
Hoeveel fosfor heb je nodig op een dag?
Categorie Fosfor in milligram per dag
Mannen / vrouwen
9 – 17 jaar 700
18 jaar en ouder 550
Zwangere vrouwen 550
Tijdens borstvoeding 900
Kinderen
6 – 11 maanden 420
1 – 5 jaar 470
6 – 9 jaar 540
Tips:
1) Heb je extra fosfor nodig? Het zit veel in sardines, zaden, noten, garnalen, kabeljauw en vlees
2) Laat je bloedwaardes controleren bij je huisarts als je denkt een teveel of tekort te hebben aan fosfor
3) Bij een tekort aan fosfor kun je ook extra vitamine D, calcium en magnesium gebruiken
Tot slot
Wat is fosfor stond centraal in dit artikel. Eet jij voldoende voeding waar fosfor in zit? En heb je weleens overwogen om een supplement te nemen? Wij vinden het leuk als je een reactie achterlaat onderaan deze pagina.
Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met je vrienden. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijn je zeer erkentelijk!
Anderen lezen ook
Waar zit magnesium in?
Kramp in de benen bij ouderen
