Expert: Jaap Gerrijts | 22 mei 2022 | Bijgewerkt: 5 februari 2023 | Leestijd: 7 minuten
Waar is vitamine D goed voor?
Waar is vitamine D goed voor? Vitamine D draagt bij aan verschillende lichaamsfuncties. Het zorgt er ondermeer voor dat calcium en fosfor uit voeding goed door je lichaam wordt opgenomen. Ook draagt vitamine D bij aan een goede werking van je immuunsysteem. Maar er is nog veel meer waar vitamine D een positieve invloed op heeft.
Waar is vitamine D goed voor? In dit uitgebreide artikel leggen we dat aan je uit en vertellen we wat een tekort aan vitamine D met je gezondheid doet. Lees je mee?!
Waar is vitamine D goed voor?
Vitamine D receptoren zitten in bijna iedere cel van je lichaam. Omdat vitamine D een vetoplosbare vitamine is kan het in het centrum van iedere cel in je lichaam komen. Er zijn tienduizenden onderzoeken gedaan naar vitamine D en daarom is er veel over bekend wat het precies doet en hoe belangrijk het voor je lichaam is.
Vitamine D staat er om bekend dat het nauw samen werkt met verschillende mineralen zoals magnesium, fosfaat en calcium.
Calcium en vitamine D
– Werken samen om je spierspanning te controleren
– Zorgen dat je centraal zenuwstelsel de juiste signalen goed kan doorgeven
– Zorgen er voor dat je immuunsysteem wordt geactiveert
– Regelt het calcium metabolisme
– Regelt de opname van calcium
– Controleert de uitscheiding van calcium via de nieren
Vitamine D werkt nauw samen met het hormoon calcitonine wat ervoor zorgt dat het calcium gehalte in je bloed wordt verlaagt of verhoogt. Het zorgt er ook voor dat je botten beter calcium op kunnen nemen en uit kunnen scheiden als dit nodig is.Maar waar is vitamine D nog meer goed voor?
Genen
Vitamine D is betrokken bij de werking van je genen. Ongeveer 4% van al je genen worden beinvloed door vitamine D. Zo helpt het bij het aan en uitzetten van ruim 900 genen in je lichaam.Ook is het betrokken bij het repareren van beschadigt DNA.
Hersenen
Vitamine D helpt je goed te slapen doordat het invloed heeft op je biologische klok en het helpt je slaap-waakritme te regelen. Slaapapneu, slapeloosheid of gewoon vaak wakker worden kan door een te laag vitamine D gehalte beinvloed worden. Het kan daarom helpen om vitamine D voor het slapen gaan in te nemen.
Vitamine D helpt het cognitieve gedeelte van je hersenen. Het helpt je dingen goed te herinneren en te concentreren. Bij de ziekte van Alzheimer, Parkinson en andere vormen van dementie is er bijna altijd een tekort aan vitamine D.Daarnaast wordt je gemoedstoestand geholpen door vitamine D. In de winter kan een winterdepressie veroorzaakt worden door een tekort aan zon en dus vitamine D.
Als je last hebt van een depressie en/of veel spanning dan kan vitamine D hier bij helpen.
Haar
Bij een tekort aan vitamine D kan je haar erg droog en broos worden. Daarnaast groeit je haar minder snel en komen er ook minder nieuwe haren bij. Dit komt omdat de groei van haar afhankelijk is van vitamine D. Ook haarverlies tijdens de menopauze, snel grijs worden of zelfs de auto-immuunziekte alopecia kan hiermee te maken hebben.
Huid
Je huid kan ook droog worden en er kan eczeem ontstaan of zelfs psoriasis. Heb je vaak last van acne dan is het ontbreken vitamine D hier soms ook verantwoordelijk voor. Zelfs vitiligo waarbij je witte pigmentvlekken krijgt op je huid kan ontstaan door een vitamine D tekort.
Het zijn allemaal auto-immuun problemen die ontstaan als je te weinig in de zon bent en te weinig vitamine D via je voeding binnen krijgt. Het risico op huidkanker gaat ook omhoog als je lichaam te weinig vitamine D aanmaakt.
Neusholte
Vitamine D helpt je lichaam beschermen tegen virussen die via je neus binnen dringen.Je hebt receptoren in je neusholte voor vitamine D. Bij een tekort kan je vaker last hebben van een verstopte neus of zelfs een bijholteontsteking.
Thymus
Boven je hart zit je thymusklier wat ook wel de zwezerik wordt genoemd. Het is de trainingskamp van je T-cellen. Deze T-cellen zijn onderdeel van je immuunsysteem en helpen ziektes en virussen te bestrijden.Ieder gedeelte van je immuunsysteem heeft vitamine D receptoren en je thymusklier is enorm afhankelijk van vitamine D.
Dit hele proces is enorm belangrijk om auto-immuunziektes te bestrijden en gezond te blijven. Dit komt omdat het voorkomt dat je eigen cellen worden aangevallen. Als je ouder wordt dan krimpt je thymusklier en hiermee verzwakt ook je immuunsysteem. Dit is de reden dat oudere mensen sneller last hebben van kleine infecties en virussen en vaker ziek worden dan jongere mensen.
Ogen
Als je gevoelig bent voor staar dan helpt vitamine D dit proces te vertragen. Een vitamine D tekort wordt ook geassocieerd met macula degeneratie, glaucoom en droge ogen.
Schildklier
De meest voorkomende schildklier ziekte is Hashimoto. Ongeveer 90% van alle mensen die last hebben van hun schildklier hebben hier last van. Het is een auto-immuunziekte welke verergerd kan worden door een gebrek aan vitamine D.
Vitamine D helpt ontstekingen te verminderen en daarmee helpt het bij aandoeningen aan je schildklier. Ook bij de ziekte van Graves is het enorm belangrijk om je vitamine D levels hoog te houden zodat je hier minder last van hebt.
Tanden en botten
Vitamine D werkt nauw samen met magnesium, calcium en vitamine K2 om je botten en tanden gezond te houden. Een tekort aan vitamine D voorkomt dat calcium in je botten en tanden kan komen. Baby’s en kinderen die hier op jonge leeftijd een tekort aan hebben kunnen botproblemen ontwikkelen en problemen met het gebit krijgen zoals een onderbeet of overbeet.
Dit zorgt ervoor dat je op jonge leeftijd een beugel moet dragen om dit weer te corrigeren. Ook je botten hebben veel baat bij voldoende vitamine D. Scoliose en kyfose ontstaan vaak door een gebrek aan deze belangrijke stof. Maar ook platte voeten, rachitis, osteomalacie, osteopenie en osteoporose zijn vaak een gevolg van een tekort aan vitamine D.
Zonder voldoende vitamine D zijn je botten zachter en het zorgt ervoor dat je skelet kan vervormen. Het is daarom extra belangrijk dat zwangere vrouwen goed op hun vitamine D gehalte letten voor de geboorte van hun kind.
Longen
Wanneer je last hebt van astma dan kan zonlicht en dus vitamine D helpen de klachten te verminderen. Vitamine D helpt je longen te openen bij astma en onderzoek heeft aangetoond dat het helpt bij bronchitis, COPD, longontsteking en alle soorten van inflammatoire longaandoeningen. Het helpt virussen te bestrijden in je longen en helpt zelfs bij het bestrijden van longkanker wordt het ingezet.
Spieren
Als je niet voldoende vitamine D in je lichaam hebt dan kunnen je spieren niet herstellen na een inspanning zoals sport of werk. Dit zorgt ook voor spierkramp omdat vitamine samenwerkt met calcium. Calcium zorgt ervoor dat je spieren goed kunnen samentrekken en als dit proces verstoord raakt dan is spierkramp een veel voorkomend symptoom.
Het is dus niet altijd een tekort aan een elektrolyt wat de kramp veroorzaakt. Het kan dus juist de vitamine zijn die helpt om deze elektrolyt goed op te nemen. Magnesium speelt samen met calcium en vitamine D de sleutelrol bij het goed functioneren van je spieren.
Het is daarom belangrijk om ook genoeg magnesium in je lichaam te hebben want deze belangrijke mineraal helpt je spieren te ontspannen en zorgt ervoor dat je lichaam vitamine D kan omzetten in de actieve vorm. Zonder voldoende magnesium kan je lichaam helemaal niks met vitamine D.
Bijnieren
Je bijnieren produceren cortisol en bij hoge levels cortisol heb je extra veel vitamine D nodig. Dit komt omdat je bij deze hoge levels extra veel vitamine D verliest. Kortom vitamine D helpt je bijnieren goed te werken en gezond te houden.
Alvleesklier
In je alvleesklier zitten cellen die insuline aanmaken. Deze cellen hebben vitamine D nodig om insuline te maken. Bij een auto-immuunziekte zoals diabetes type 1 kan je lichaam gevoelig zijn om deze aandoening te krijgen wanneer je vitamine D gehalte te laag is. Als je diabetes hebt dan is vitamine D erg belangrijk om ontstekingen on je lichaam laag te houden.
Hart
Er is een groot verband aangetoond tussen hart- en vaatziekten en een te laag vitamine D gehalte.Vitamine D helpt kleine ontstekingen in je aders laag houden wat helpt tegen verschillende aandoeningen zoals hoge bloeddruk en verstopte en verkalkte aderen.Mensen die last hebben van een te hoge bloeddruk hebben vaak ook een te laag vitamine D gehalte.
Lever
Het risico op insulineresistentie verhoogt als je te weinig vitamine D in je lichaam hebt. Vitamine D helpt insuline om andere voedingsstoffen goed op te nemen. Er is een groot verband met leververvetting en een te laag vitamine D gehalte. Ontstekingen in je lever hebben meer kans om zich te ontwikkelen tot een ziekte als je te weinig vitamine D hebt.
Nieren
Bij een tekort aan vitamine D heb je sneller kans op nierstenen. Je nieren zijn erg belangrijk voor het omzetten van vitamine D in haar actieve vorm. Als je nieren niet goed werken dan kan dit zorgen voor een te laag vitamine D gehalte.
Maagproblemen
Ziektes zoals Colitis ulcerosa, Crohn en prikkelbare darm syndroom zorgen voor kleine ontstekingen in je darmen. Deze ontstekingen kunnen verergeren bij een tekort aan vitamine D. Wanneer deze ontstekingen verergeren kun je last krijgen van een lekkende darm en dat kan weer allerlei andere auto-immuunziektes veroorzaken.
Gewrichten
Bij ontstekingen, pijn en andere problemen met je gewrichten is het belangrijk extra vitamine D tot je te nemen. Het werkt ontstekingsremmend en is ook enorm belangrijk bij reumatoïde artritis en artrose. Hierbij heb je ook vaak last van je gewrichten en de kans is groot dat je ook een tekort hebt aan vitamine D.
”Veel Nederlanders hebben een vitamine D tekort”
Wat is vitamine D?
Wist je dat vitamine D niet echt een vitamine is? Het is een hormoon omdat je lichaam deze zelf aan kan maken. Vitamines kan je namelijk alleen maar via je voeding binnen krijgen en worden niet door het lichaam zelf aangemaakt.
Vitamine D wordt vaak in microgrammen uitgedrukt en je hebt er minimaal 10 microgram per dag van nodig. Ben je ouder dan 70 dan heb je minstens 20 microgram per dag nodig.
Als je wat meer dan 10 microgram per dag binnen krijgt dan is dit niet erg. De meeste mensen kunnen wel wat extra vitamine D gebruiken. Bij een tekort is een extra inname van 25 microgram per dag een goede hoeveelheid.
Vitamine D is vetoplosbaar en kan daarom in je lichaam worden opgeslagen. Daarom is het niet erg als je een tijdje wat minder zon hebt. Maar uiteindelijk heb je het nodig en als je het niet aanvult dan is de kans op een tekort zeer groot.
De beste manier om vitamine D binnen te krijgen is via de zon. Je lichaam neemt gemiddeld 80% van alle vitamine D op via je huid door UV-B straling van de zon.
Daarom heb je in de wintermaanden vaker een tekort en is het belangrijk om er dan extra van in te nemen om zo je vitamine D gehalte op peil te houden.
In de maanden oktober tot en met maart is de zonkracht niet sterk genoeg om vitamine D aan te maken. Daarnaast heb je veel kleren aan zodat het licht niet op je huid kan schijnen.
Hoe gaat dit precies?
1) Zonlicht straalt UVB licht op je huid
2) Je huid maakt cholecalciferol aan (D3)
3) D3 gaat naar je lever en daar wordt het verwerkt tot calcidiol
4) Vervolgens gaat het naar je nieren die er calcitriol van maakt wat de actieve vorm is
Dit is het proces wat er voor zorgt dat je lichaam zelf vitamine D aanmaakt.
D2 en D3
Er zijn twee belangrijke soorten vitamine D. Je hebt vitamine D2 wat ook wel ergocalciferol wordt genoemd en D3 wat men cholecalciferol noemd.
Vitamine D2 wordt door planten aangemaakt en D3 door dieren en mensen.
Als je extra vitamine D binnen wilt krijgen dan is D3 de beste vorm omdat je lichaam deze het beste kan omzetten naar de actieve vorm.
Vitamine D3 zit voornamelijk in eieren, vette vis en lever van vis en vlees. Daarnaast neem je D3 op via de zon zoals we je hierboven hebben uitgelegd.
Vitamine D tekort
Ruim 60% van alle Nederlanders heeft een vitamine D tekort. Zelfs in de zomermaanden lopen er mensen rond met een tekort aan vitamine D. Je hebt een deficiënte vitamine D waarde als je minder dan 50nmol/l (nanomol per liter) hebt. Zit je onder de 30 nmol/l dan kan je spreken van een ernstig tekort.
Vrouwen in de menopauze hebben in de zomermaanden vaak een ernstig tekort maar ook mensen met een getinte huid krijgen vaak niet genoeg vitamine D binnen. Hoe donkerder je huid des te meer pigment je hebt. Hoe meer pigment je hebt des te meer UVB stralen je nodig hebt om voldoende vitamine D aan te maken.
– Mensen met een blanke huid hebben ruim 40% kans op een tekort
– Mensen met een bruine huid hebben ruim 65% kans op een tekort
– Mensen met een donker bruine huid hebben ruim 80% kans op een tekort
Factoren en mensen die ook vaak een tekort hebben zijn:
– Ouderen boven de 50 jaar
– Lever of nierziekte
– Bedekte huid door kleding of zonnebrandcrème
– Zwangere vrouwenVrouwen die borstvoeding gevenJonge kinderen
– Vaak binnen zitten
– Obesitas
– Vegetariërs
Vitamine D tekort symptomen
De symptomen van een vitamine D tekort verschillen per persoon. Het daarom niet altijd duidelijk dat het om een vitamine D tekort gaat. Om zeker te weten of je een tekort hebt moet je je bloed laten meten.
Symptomen die regelmatig voorkomen bij een vitamine D tekort zijn:
– Vermoeidheid / lusteloosheid
– Pijn in je onderrug
– Pijn in je botten en gewrichten
– Veel zweten
– Spierpijn en spierkramp
– Vaak ziek zijn door een slecht immuunsysteem
– Haarverlies
– Depressief / angstaanvallen
– Hyperventilatie
– Bloedend tandvlees
Tot slot
Waar is vitamine D goed voor stond centraal in dit artikel. Krijg jij dagelijks 15 tot 30 minuten zonlicht op je huid? Eet je wekelijks vette vis? En slik je in de herfst en winter een vitamine D supplement? Wij vinden het fijn als je een reactie achterlaat onderaan de pagina .
Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met je vrienden. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijn je zeer erkentelijk!
Anderen lezen ook
Teveel vitamine D
Welke vitamine is het beste?
