Expert: Jaap Gerrijts | 30 mei 2023 | Leestijd: 7 minuten
Verschil margarine en roomboter
Wat is het verschil tussen margarine en roomboter? Er bestaan nogal wat misverstanden over roomboter, ook wel ‘echte boter’ genoemd en margarine en daarom willen we met dit artikel duidelijkheid verschaffen. Wanneer je het intro goed gelezen hebt verklapt deze al welke het beste voor je is…
Wat is het verschil tussen margarine en roomboter? In dit uitgebreide artikel leggen we dat aan je uit en vertellen we je wat er allemaal in zit zodat je voor jezelf de beste keuze kunt maken. Lees je mee?!
Verschil margarine en roomboter
Wist je dat mensen al minstens 5000 jaar boter eten? Boter is een volledig natuurlijk product en gezond voor je! Margarine word daarentegen gemaakt via een chemisch proces in een fabriek. Het werd in het jaar 1871 voor het eerst in een fabriek geproduceerd door de Nederlander Antoon Jurgens. Dit was destijds de eerste margarinefabriek ter wereld!
Het belangrijkste verschil tussen margarine en echte boter is de manier waarop de twee ingrediënten worden geproduceerd.
Echte boter is meestal afkomstig van koeien maar het is ook mogelijk om boter te maken van de melk van andere zoogdieren zoals geiten en schapen. Boter is een zuivelproduct dat wordt gemaakt door verse of gefermenteerde room te karnen om het botervet van de karnemelk te scheiden. Het bestaat voor zo’n 80 procent uit vet en bevat zo’n 400 verschillende vetzuren en daarnaast een mooie dosis in vet oplosbare vitamines.
De kleur van echte boter kan variëren van bijna spierwit tot diepgeel. De beste boter is degene met een gele kleur want deze komt van koeien of andere zoogdieren die met gras worden gevoerd.
Als een koe leeft op een dieet dat voornamelijk uit gras bestaat dan is de boter die is gemaakt van de room van koeien rijk aan bètacaroteen en enorm gezond voor je. Mensen vermijden boter vaak omdat ze zich zorgen maken over de calorieën of koolhydraten die erin zouden zitten. Maar wist je dat boter helemaal geen koolhydraten bevat?
Zo zijn er allerlei campagnes geweest die mensen moesten overtuigen dat margarine zo goed is terwijl dit in feite helemaal niet zo is. Verschillende onderzoeken hebben inmiddels aangetoond dat de verzadigde vetten in boter helemaal geen hart- en vaataandoeningen veroorzaken.
Boter zit vol gezonde voedingsstoffen zoals:
400 verschillende soorten vetzuren
– 25% enkelvoudig onverzadigde vetten
– 70% verzadigd
– 2,3 % Meervoudig onverzadigd
– Cholesterol / Fosfolipiden
Vitamine A
Vitamine B12
Vitamine C
Vitamine E
Vitamine D
Vitamine K2
Calcium
Butyraat / Boterzuur
Geconjugeerd linolzuur
Omega 3
MCT’s – triglyceriden met middellange ketens
Hoe word margarine gemaakt?
Margarine word in een fabriek gemaakt waarbij de plantaardige oliën gemixt worden en vervolgens verwarmd. Deze plantaardige oliën worden chemisch gewijzigd door processen zoals hydrogenering of interverestering waardoor ze steviger en smeerbaarder worden en een textuur hebben die lijkt op die van boter. Daarna worden alle andere ingrediënten toegevoegd en gekoeld in tanks zodat het kan stollen. Deze ingrediënten kunnen voedseladditieven zijn zoals emulgatoren en kleurstoffen die worden gebruikt om de textuur en het uiterlijk van het eindproduct mooie te maken. Uiteindelijk hou je een smeerbare margarine over in een kuipje.
Omdat margarine is gemaakt van plantaardige olie, is het bijna volledig samengesteld uit meervoudig onverzadigde vetzuren.
Margarine bevat stoffen zoals:
Bewerkte vetzuren uit plantaardig olie 45% – zonnebloemolie, lijnzaadolie, palmolie en koolzaadolie
Toegevoegde synthetische vitamines A en E
Synthetische vetten – mono-en diglyceriden
Voedingszuur – citroenzuur
Zoals je ziet bevat margarine veel minder essentiële voedingsstoffen dan boter.
Als je margarine en boter googled dan staat er vaak dat margarine gezonder is omdat het minder verzadigd vet bevat en deze claim is volgens onderzoek niet waar.
Margarine is inmiddels veel onderzocht en het blijkt dat deze vorm van boter niet zo gezond blijkt te zijn als altijd word aangeprezen in de vele reclames. Margarine bevat enorm veel omega 6 vetzuren waar we dagelijks al veel teveel van binnen krijgen. Daarnaast zijn de plantaardige oliesoorten helemaal niet zo gezond als dat het lijkt.
”Butyraat helpt de insulineresistentie in het lichaam te verlagen”
6 gezondheidsvoordelen van echte boter!
De beste boter is gemaakt van koemelk van koeien die voornamelijk gras gevoerd zijn. Hierdoor ontstaat er een mooie gelige boter die verschillende gezondheidsvoordelen heeft.
Wat zijn de gezondheidsvoordelen van echte boter?
Goede bron van vitamine A
Eén van de vele gezonde vitamines die je uit boter kunt halen is vitamine A. Gras gevoerde boter heeft zelfs meer vitamine A dan gewone boter dankzij het gezondere op gras gerichte dieet van de koe. In vergelijking met gewone boter kan gras gevoerde boter 3 procent of meer vitamine A per eetlepel bevatten.
Vitamine A is goed voor:
• Groei en ontwikkeling van de botten bij kinderen
• Ogen
• Huid
• Slijmvliezen
• Weerstand
Goed voor het hart
In een recent onderzoek kwamen er interessante feiten naar boven. Het eten van margarine verhoogde namelijk het risico op coronaire hartziekten, terwijl het eten van echte boter helemaal niet geassocieerd was met het optreden van coronaire hartziekten. In verschillende studies kwamen onderzoekers erachter dat de inname van echte boter over het algemeen niet geassocieerd was met overlijden aan hart- en vaatziekten of kanker. Er zijn inmiddels meerdere studies die hebben aangetoond dat echte boter helemaal niet zo slecht is terwijl margarine helemaal niet zo goed bleek te zijn vanwege de vele plantaardige oliën. Plantaardige olie klinkt namelijk heel erg gezond maar dat is dus helemaal niet zo!
Ontstekingsremmend
Boter bevat boterzuur wat ook wel butyraat word genoemd. Wetenschappers hebben aangetoond dat boterzuur een ontstekingsremmende werking heeft op het lichaam. Eén van de specifieke manieren waarop is aangetoond dat het ontsteking kan verminderen is in de darmen van mensen met de ziekte van Crohn.
Bevat veel geconjugeerd linolzuur
Boter dat afkomstig is van koeien die zich voeden met gras kunnen een hoog gehalte aan geconjugeerd linolzuur bevatten. Dit is een stof die mogelijk bescherming kan bieden tegen verschillende soorten kanker.
Onderzoek heeft laten zien dat koeien die in de wei gras aten maar liefst 500% meer geconjugeerd linolzuur bevatten dan koeien die geen gras aten.
Energie bevorderende MCT’s
Echte boter zit vol triglyceriden met korte en middellange ketens die geweldig zijn voor het ondersteunen van de weerstand en het stimuleren van de stofwisseling. De MCT’s in boter kunnen onmiddellijk worden omgezet in brandstof voor de spieren en organen.
In plaats van dat dit vet in je lichaam wordt omgezet in vet worden MCT’s veranderd in iets veel beters namelijk energie.
Rijk aan cholesterol
Er word vaak gepraat over een te hoog cholesterol gehalte maar een te laag cholesterol word niet vaak genoemd. Je lichaam heeft cholesterol nodig voor onder andere een gezonde cellulaire functie. Je hebt het ook nodig voor de aanmaak van hormonen en het is belangrijk voor de ontwikkeling en functie van de hersenen en het zenuwstelsel. Echte boter bevat een gezonde dosis cholesterol die je lichaam kan gebruiken voor al deze functies!
”Boterzuur is een krachtige ontstekingsremmer”
Wat zijn de gezondheidsvoordelen van margarine?
Margarine is rijk aan meervoudig onverzadigde vetzuren waarvan word gezegd dat het goed is voor het hart. Volgens een Amerikaans onderzoek werd het vervangen van verzadigde vetten door meervoudig onverzadigde vetten geassocieerd met een lager risico op coronaire hartziekten.
Het is daarnaast ook rijk aan plantensterolen. Van deze verbindingen is aangetoond dat ze het slechte LDL-cholesterol helpen verlagen, waarvan word beweert dat het een belangrijke risicofactor is voor hartaandoeningen.
Hoewel het kan helpen het verlagen van het cholesterolgehalte is uit ander onderzoek gebleken dat het mogelijk niet in verband wordt gebracht met een lager risico op hartaandoeningen.
Margarine is ook een populaire keuze voor mensen met een beperkt budget omdat het veel goedkoper is dan echte boter.
”Margarine word gepromoot als de beste vorm van boter”
Is margarine slecht voor je?
Er zijn enkele belangrijke nadelen van margarine waarmee rekening moet worden gehouden. Om te beginnen is het een zwaar bewerkt product. Verschillende onderzoeken laten zien dat het eten van meer bewerkte voedingsmiddelen mogelijk verband houdt met een hoger risico op kanker, hartaandoeningen en zelfs de dood.
Een andere belangrijke overweging bij het gebruik van margarine is de hoeveelheid omega 6 vetzuren die het bevat. We hebben allemaal omega 6 vetzuren nodig maar wel een juiste balans tussen omega 3 en omega 6. Omega 6 komt al veel voor in voeding en daarom is de gemiddelde verhouding van een persoon in het Westen 15:1 terwijl dit eerder 1:1 moet zijn.
Sommige soorten margarine ondergaan ook een proces dat hydrogenering wordt genoemd en dit verandert de textuur en helpt de oliën met stollen. Helaas resulteert dit proces ook in de vorming van transvetzuren. Deze vetten zijn een soort schadelijk vet dat kan bijdragen aan chronische aandoeningen zoals kanker, hartaandoeningen, overgewicht en suikerziekte.
De meeste fabrikanten zijn inmiddels overgeschakeld op andere processen zoals interverestering om de textuur te wijzigen. Dit word gezien als een veel gezonder alternatief. Het is belangrijk om het etiket van een product goed te controleren en producten die gehydrogeneerde vetten bevatten te vermijden.
”Echte boter bevat vitamine A, D en K2”
Waarom is echte boter gezond voor kinderen?
Waarom is boter gezond voor kinderen? Gras gevoerde boter is een goede bron van vitamine K2. Vitamine K2 zit ook in gras gevoerd vlees, kaas, eidooiers en gefermenteerde groenten.
Waarom is vitamine K2 zo belangrijk voor zuigelingen en kinderen?
1) Het speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van gezichtsbeenderen
2) Het kan gaatjes en voortijdige verkalking van kraakbeen eindplaten helpen voorkomen
3) Het beschermt het hart
4) Het helpt de structuur van de tanden te ondersteunen
Een moeder die borstvoeding geeft, geeft haar kind veel vitamine K2. Kinderen die geen borstvoeding krijgen hebben meer kans op een vitamine K2-tekort. Daarnaast kunnen melkzuurbacteriën in de darm vitamine K1 omzetten in K2.
Vitamine K2 activeert de functie van andere in vet oplosbare vitamines zoals vitamine A en vitamine D. Deze stoffen zijn belangrijk voor de ontwikkeling van een gezond immuunsysteem bij een kind. Levertraan heeft een geweldige balans tussen vitamine D en vitamine A en daarom werd het vroeger altijd aan kinderen gegeven.
Daarom kan naast een broodje met echte boter een beetje levertraan ook enorm, goed zijn voor een kind die vol in de ontwikkeling zit.
Is margarine veganistisch?
Margarine kan een alternatief zijn voor boter voor mensen die geen dierlijke producten willen consumeren. Omdat het is gemaakt van plantaardige oliën in plaats van melk kan het ook worden gebruikt door mensen die om persoonlijke redenen of gezondheidsproblemen zuivel willen vermijden.
”Halvarine is bevat verschillende chemische verbindingen”
Is margarine plastic?
Veel verbindingen in margarine delen vergelijkbare structuren en chemische verbindingen maar zelfs kleine variaties kunnen het eindproduct enorm veranderen. Ondanks dat het zeker een sterk bewerkt product is, is het niet hetzelfde als plastic.
”Halvarine bevat minder vet”
Wat is het verschil tussen halvarine en margarine?
Margarine en halvarine zijn vergelijkbaar, maar in halvarine zit minder vet. Halverine bevat hierdoor minder calorieën dan margarine. Margarine bevat minimaal 80 procent vet en halvarine bevat tussen de 39 en 41% vet. Het vreemde is dat alle producten tussen de 39 en 80% vet is wettelijk gezien geen naam hebben. Om deze reden worden ze vaak aangeduid als margarine-producten en dit kan enorm verwarrend zijn.
”Boter is één van de meest complexe van alle voedingsvetten”
Echte boter of margarine: wat is gezonder?
Er zijn verschillende factoren waarmee rekening moet worden gehouden bij het kiezen tussen echte boter en margarine. Eén van de belangrijkste verschillen tussen boter en margarine is het vetzuurgehalte. Boter bevat namelijk veel verzadigde vetten en margarine is rijk aan meervoudig onverzadigde vetten.
Hoewel meervoudig onverzadigde vetten vaak worden gepromoot als de gezondere optie tussen de twee hoeft dit volgens onderzoek niet zo te zijn.
Gras gevoerde boter is minder bewerkt en bevat veel gezonde stoffen zoals vitamine K2, butyraat en geconjugeerd linolzuur. Het bevat ook omega 3 vetzuren die een enorm belangrijk onderdeel zijn van de hersenfunctie, de gezondheid van het hart en de ontwikkeling van de foetus.
Als je besluit om bij echte boter te blijven, kies dan waar mogelijk voor gras gevoerde variëteiten om de voedingswaarde te maximaliseren. Als je in plaats daarvan voor margarine kiest, houd er dan rekening mee dat de gezondste soorten vrij moeten zijn van gehydrogeneerde vetten om de inname van transvetzuren zoveel mogelijk te verminderen.
Tips:
1) Als de echte boter nog hard is dan kun je het raspen, snijden of kort verhitten om het smeerbaar te maken
2) Je kunt boter prima één tot twee weken buiten de koelkast bewaren mits het onder de 21 graden blijft
3) Een goed alternatief voor boter in een gerecht is extra virgine olijfolie
4) Voeg aan een gerecht niet alleen boter toe maar vul het aan met een zuurtje zoals citroensap, azijn of zout
Tot slot
Het verschil tussen margarine en roomboter stond centraal in dit artikel. Smeer jij altijd roomboter op je brood? En bak je vlees of vis ook in roomboter? Wij vinden het fijn als je een reactie achterlaat onderaan deze pagina.
Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen op social media. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijn je zeer erkentelijk!
Anderen lezen ook
Hoeveel calcium per dag?
Waar zit vitamine B12 in?
