Expert: Jaap Gerrijts | 9 september 2023 | Leestijd: 8 minuten
Serotonine syndroom
Het serotonine syndroom is een ernstige aandoening die wordt veroorzaakt door een teveel aan serotonine in de hersenen. Het is een zeldzame aandoening dat kan ontstaan door het gebruik van medicijnen die de serotonine-spiegel verhogen, zoals anti-depressiva, pijnstillers of drugs. Het syndroom kan leiden tot symptomen zoals verwardheid, koorts, spiertrekkingen, hartkloppingen en diarree. Het serotonine syndroom is een medisch spoedgeval en moet zo snel mogelijk behandeld worden.
Het serotonine syndroom is een zeldzame aandoening. In dit uitgebreide artikel leggen we uit wat het is en vertellen we welke behandeling gebruikelijk is bij deze aandoening. Lees je mee?!
Ernstige klachten van het serotonine syndroom zijn levensgevaarlijk
Serotonine syndroom
Het serotoninesyndroom is een zeldzame en potentieel levensbedreigende aandoening die optreedt wanneer er sprake is van een overmatige ophoping van serotonine in je lichaam. Deze aandoening is meestal het gevolg van het gebruik van bepaalde medicijnen, drugs of geneesmiddelinteracties die de serotoninespiegels beïnvloeden.
Wanneer deze middelen worden misbruikt, of met elkaar worden gecombineerd dan kan de hoeveelheid serotonine zich abnormaal ophopen en kan het gevaarlijke serotonine syndroom ontstaan.
Psychische klachten zoals depressieve gevoelens kunnen worden veroorzaakt door een tekort aan serotonine. Het gebruik van verschillende antidepressiva en andere soorten medicatie proberen vervolgens de serotoninespiegel te verhogen. Ook populaire drugs zoals xtc verhogen de serotoninespiegel.
Wanneer medicijnen het serotonine syndroom veroorzaken dan komt dit vaak door de combinatie van twee of meer medicijnen die voor onverwachte bijwerkingen zorgen. Ook de combinatie van een medicijn met één of meerdere soorten drugs kan het syndroom veroorzaken. Levensgevaarlijke symptomen komen vooral voor wanneer de ingenomen middelen een tegengestelde invloed hebben op het serotonine gehalte in het lichaam.
Het serotonine syndroom kan zich snel ontwikkelen, vaak binnen enkele uren na het innemen of verhogen van de dosis van een medicijn.
Om het serotonine syndroom te voorkomen is het belangrijk om de voorgeschreven dosering van een medicatie goed op te volgen en je arts op de hoogte te stellen van alle medicijnen, inclusief vrij verkrijgbare medicijnen en supplementen die je gebruikt. Vermijd altijd het combineren van meerdere medicijnen die de serotonine beïnvloeden zonder medisch toezicht.
”Serotonine word ook wel het gelukshormoon genoemd”
Wat is serotonine?
Serotonine is een neurotransmitter in je hersenen die boodschappen tussen zenuwcellen overbrengt. Het is enorm belangrijk voor het reguleren van:
• Stemming
• Eetlust
• Gedrag
• Slaap
• Seksueel verlangen
• Cognitieve vermogens
Serotonine is ook belangrijk voor:
• Verhogen van de focus
• Verminderen van angst
• Bijdragen aan geluksgevoelens
• Kalmeren van de hersenen
Serotonine heeft ook een regulerende werking op de darmmotiliteit, bloeddruk en bloedstolling.
Serotonine is zoals je ziet betrokken bij belangrijke processen in je hersenen en om deze reden is er veel onderzoek gedaan naar medicatie die de rol van en de hoeveelheid serotonine in het lichaam beïnvloedt. De effecten van verschillende populaire drugs zoals xtc worden ook deels veroorzaakt door de invloed die ze hebben op serotonine in het lichaam.
Een tekort aan serotonine kan leiden tot:
• Een neerslachtige stemming
• Depressie
• Prikkelbaarheid
• Slapeloosheid
• Spanning
• Een laag zelfbeeld
• Geheugenverlies
Wat zijn veilige manieren om je serotonine een boost te geven?
1) Neem L-tryptofaan op een lege maag dat vervolgens wordt omgezet in serotonine
2) Lichaamsbeweging verhoogt het omzetten van tryptofaan naar serotonine
3) Zon en vitamine D verhoogt het omzetten van tryptofaan naar serotonine
4) Probiotica zoals kimchi en zuurkool verhoogt tryptofaan in je darmen
5) Massage verhoogt serotonine en verlaagt cortisol
6) Vasten verhoogt de serotoninespiegel aanzienlijk
Als je somber bent probeer dan te beginnen met intermitterend vasten en kijk of je humeur verbetert! Wandel daarnaast dagelijks in de zon en beweeg iedere dag minimaal een uur actief.
”Als je de volgende symptomen hebt schakel dan een arts in voor hulp”
Wat zijn de symptomen van het serotonine syndroom?
Het probleem is dat het vaak moeilijk te herkennen is. Veel artsen zijn ook onbekend met het serotonine syndroom waardoor sommige symptomen verkeerd geïnterpreteerd kunnen worden.
Het serotonine syndroom bestaat uit een combinatie van autonome, psychiatrische en neurologische symptomen. Deze symptomen kunnen daarnaast in ernst variëren.
Wat zijn de symptomen van het serotonine syndroom?
• Heftig zweten
• Hoge koorts
• Rillen
• Versnelde ademhaling
• Versnelde hartwerking
• Bloeddrukwisselingen
• Oververhitting
• Verwijde pupillen
• Spiersamentrekkingen
• Spierstijfheid
• Overactieve reflexen
• Toevallen
• Misselijkheid
• Diarree
• Urine-incontinentie
• Angst
• Agitatie
• Slaperigheid
• Opwinding
• Verwardheid
• Desoriëntatie
• Hallucinaties
• Bewustzijnsverlies
• Coma
Let op:
Er is sprake van een medisch noodgeval wanneer deze symptomen ernstig worden. Meestal verdwijnen de klachten na 24 uur maar in sommige gevallen kan iemand er zelfs aan overlijden.
”De oorzaak is van een combinatie van medicatie en/of drugs”
Wat is de oorzaak van het serotonine syndroom?
Het serotonine syndroom kan verschillende oorzaken hebben maar is meestal het gevolg van een ophoping van serotonine in je lichaam. In 75% van de gevallen treedt het syndroom op binnen 24 uur na starten of wijzigen van medicatie.
Er kunnen verschillende redenen zijn voor deze hoge hoeveelheid serotonine in het lichaam.
Mogelijke oorzaken kunnen zijn:
• Plotselinge verandering van medicatie die de serotoninespiegel beïnvloedt
• Combinatie van medicijnen of drugs die de serotoninespiegel verhogen zoals:
Middelen die de heropname van serotonine remmen
SSRI’s, SNRI’s, MAO-remmers, tricyclische antidepressiva en bepaalde pijnstillers
• Overdosering of het verkeerd gebruik van medicijnen of drugs
Recreatief drugsgebruik zoals MDMA, amfetamine en cocaïne
Het innemen van medicatie zonder toestemming van en toezicht door een arts
• Bepaald metabolisme
• Genetische kenmerken
• Leverproblemen
• Nierproblemen
”Antidepressiva kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van het serotonine syndroom”
Serotonine syndroom en antidepressiva
Antidepressiva zijn medicijnen die kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van het serotonine syndroom. Verschillende soorten antidepressiva zoals SSRI’s en MAO-remmers zijn voor een deel van hun werking gericht op de heropname van serotonine en het verhogen van de serotoninespiegel.
Het risico op problemen door gebruik van antidepressiva is groter wanneer er tegelijkertijd twee soorten antidepressiva worden gebruikt, eventueel nog in combinatie met andere middelen.
”Men kijkt vaak eerst naar welke medicatie en/of drugs je gebruikt”
Diagnose van het serotonine syndroom
Een arts kan soms moeite hebben met het vaststellen van een diagnose als het om het serotonine syndroom gaat. Omdat er geen test is waarmee het serotonine syndroom kan worden vastgesteld, is een klinische diagnose nodig waarbij andere oorzaken vaak moeten worden uitgesloten.
Een diagnose van het serotonine syndroom wordt gesteld op basis van:
• Symptomen
• Gebruikte medicatie
• Gebruikte drugs
• Medische geschiedenis
Het is belangrijk om deze aandoening zo vroeg mogelijk te detecteren zodat mogelijke ernstige complicaties zoals hoge lichaamstemperatuur en hartritmestoornissen kunnen worden vermeden.
Veel medische hulpverleners zijn helaas niet goed bekend met het bestaan en de risico’s van het serotonine syndroom waardoor diagnose soms te laat of helemaal niet komt. Het is daarom enorm belangrijk om zo veel mogelijk medische informatie met een arts te delen en de aanwezige symptomen uitgebreid te beschrijven zodat een correcte diagnose kan worden gesteld.
”Zorg dat je je onder toezicht van een arts laat behandelen”
Welke behandeling bij een serotonine syndroom?
De behandelmethoden bij het serotonine syndroom richten zich op het beheersen van de symptomen zoals het verlagen van de serotoninespiegel en het voorkomen van mogelijke complicaties. Je kan volledig herstellen van het serotonine syndroom mits de aandoening op tijd wordt herkend en de persoon direct gepast wordt behandeld.
Mogelijke behandelmethoden bij het serotonine syndroom zijn:
Stoppen of aanpassen van de medicatie die de aandoening veroorzaken onder begeleiding van een arts
Ondersteunende zorg om de symptomen te verlichten en complicaties te voorkomen. Denk hierbij aan:
• Het toedienen van vocht
• Het controleren van vitale functies
• Het verlagen van de lichaamstemperatuur
Medicatie om de symptomen te verlichten zoals het gebruik van:
• Verdovende middelen
• Spierverslappers
• Antihistaminica zoals cyproheptadine
Ziekenhuisopname om intensieve zorg en monitoring te bieden als er sprake is van het risico op levensgevaarlijke complicaties zoals verhoogde temperatuur en hartritmestoornissen
Als de symptomen ernstig zijn dan kan opname op een intensive-care nodig zijn
”Het serotonine syndroom is niet permanent”
Is het serotonine syndroom permanent?
Het serotonine syndroom is niet permanent maar een tijdelijke aandoening. Wanneer je serotoninespiegel weer normaal wordt en de oorzaken van de extreme verhoging zijn aangepakt dan zullen de symptomen normaal gesproken niet terugkeren. Als de diagnose en behandeling snel worden gesteld dan herstellen de meeste mensen met het serotonine syndroom zonder complicaties op de lange termijn.
Kan serotonine herstellen?
Je kan weer herstellen van een ongewone verhoging of verlaging van de serotoninespiegel in je lichaam. Dit duurt meestal wel enkele weken of soms zelfs maanden.
Kun je teveel serotonine hebben?
Het is mogelijk om een teveel aan serotonine te hebben door bijvoorbeeld de ophopende effecten van medicatie of ingenomen drugs. Een teveel aan serotonine kan vervolgens in sommige gevallen tot het serotonine syndroom leiden.
”XTC bevordert de afgifte van serotonine”
XTC en het serotonine syndroom
Bij het serotonine syndroom is er sprake van sterk verhoogde serotonine concentraties in je hersenen. Xtc bevordert de afgifte van serotonine en zorgt ook dat serotonine niet teruggaat naar de zenuwcel. Hierdoor kan de hoeveelheid aan serotonine in je lichaam toenemen. Alleen bij zeer hoge doseringen kan xtc een serotonine syndroom veroorzaken en dit komt gelukkig niet vaak voor. Als het gebeurt dan kan dit echt levensbedreigend zijn.
De combinatie van xtc met bepaalde medicijnen kan het risico sterk vergroten. Er zijn erg veel medicijnen en interacties met medicijnen die invloed kunnen hebben op het ontstaan van een serotonine syndroom.
Een heel gevaarlijke combinatie is xtc met MAO-remmers. MAO-remmers zorgen er namelijk voor dat serotonine niet afgebroken wordt. Dit kan in combinatie met de verhoogde afgifte en verminderde heropname door xtc zeer gevaarlijk zijn. Een andere gevaarlijke combinatie is de combinatie van xtc met SSRI’s. SSRI’s zijn een vorm van antidepressiva die ook zorgen voor een verminderde heropname van serotonine waardoor er een overschot aan serotonine kan ontstaan tussen de zenuwcellen.
Ook de combinatie met sommige andere recreatieve middelen kan een risico vormen zoals een hoge dosering cocaïne en amfetamine.
”Bouw je medicatie alleen af onder toezicht van een arts”
Hoe bouw je psychiatrische medicijnen af?
Het afbouwen van psychiatrische medicijnen moet altijd op de juiste manier gebeuren. Dit betekent dat het altijd onder toezicht van een arts moet gebeuren.
Waarom heb je de supervisie van je arts nodig om van de psychiatrische medicijnen af te komen?
Als je gedurende langere tijd een psychiatrisch medicijn hebt gebruikt dan kun je er afhankelijk van zijn. Als je er te snel vanaf stapt dan is de kans groot dat je bijwerkingen krijgt. Je hebt een zeer langzame overgang van deze medicijnen nodig en dit samen met toezicht van een arts.
Als je tegelijkertijd een natuurlijk middel en een psychiatrisch medicijn gebruikt dan kun je te veel van een bepaalde neurotransmitter binnenkrijgen waardoor andere problemen kunnen ontstaan.
Het is enorm belangrijk om een arts te vinden die met je wil samenwerken om je te helpen bij de overgang van de medicatie en die toezicht houdt. Hoe langer iemand psychiatrische medicatie gebruikt hoe meer de neuronen in het lichaam afhankelijk zijn van deze medicatie. Elke verandering kan het lichaam uit balans brengen.
Voeding en vasten
Het kan het beste zijn om te beginnen met een verandering in de voeding. Gezond eten en intermitterend vasten kunnen je hersenen op een positieve manier beïnvloeden. Dit zal een basis leggen om het gemakkelijker te maken om van de medicatie af te komen.
Andere dingen die kunnen helpen:
• Lichamelijke beweging
• Vitaminen zoals vitamine D
• Mineralen zoals magnesium
• Sporenelementen
• Essentiële vetten zoals omega 3
Tips:
1) Als je denkt last te hebben van het serotonine syndroom dan is het belangrijk om onmiddenlijk medische hulp in te schakelen
2) Als iemand in je omgeving lijd aan het serotonine syndroom dan is het belangrijk om de ademhaling, hartslag en lichaamstemperatuur goed in de gaten te houden. Schakel ook onmiddenlijk een arts in
3) Als je wilt stoppen met medicatie doe dit dan altijd onder begeleiding van een arts
4) Eet gezond, beweeg iedere dag en zorg dat je voldoende vitamines, mineralen en gezonde vetzuren binnen krijgt
Bouw medicatie altijd af onder toezicht van een arts
Tot slot
Het serotonine syndroom stond centraal in dit artikel. Gebruik jij anti-depressiva? En hoe lang gebruik je dat al? Wij vinden het fijn als je een reactie achterlaat onderaan deze pagina.
Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen op social media. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijn je zeer erkentelijk!
Anderen lezen ook
Ashwagandha
Serotonine tekort
