seleen
Expert: Jaap Gerrijts | 24 december 2022 | Leestijd: 7 minuten

Seleen

Seleen of selenium is een spoorelement. Het werkt als antioxidant en beschermt je lichaam tegen oxidatieve stress. Seleen zorgt ook voor een goede werking van je schildklier en het stimuleert de immuniteit en vruchtbaarheid. Het spoorelement komt in veel voedingsmiddelen voor waaronder water.

 

Seleen kent vele gezondheidsvoordelen. In dit uitgebreide artikel leggen we uit welke dat zijn en hoeveel je ervan nodig hebt. Lees je mee?!

Seleen

Seleen ken je ook wel als selenium en dit is een sporenmineraal dat van nature in de bodem en in verschillende voedingsmiddelen voorkomt. 

Waar is seleen precies goed voor? Iets dat dit spoorelement waardevol maakt is zijn rol in antioxiderende activiteit. Als onderdeel van antioxidante enzymen en met name glutathionreductase, ondersteunt het de instandhouding van gezonde weefsels door het hele lichaam.

Omdat het zowel de antioxiderende eigenschappen als de kwaliteit van de bloedstroom verhoogt, kan het helpen de weerstand tegen ziekten en negatieve effecten van stress te verbeteren. Onderzoek heeft laten zien dat het vermogen om oxidatieve stress en ontstekingen te bestrijden te wijten is aan verschillende soorten selenoproteïnen die in dit mineraal worden aangetroffen. Seleen helpt ook zware metalen uit voeding minder schadelijk te maken.

De stof is ook belangrijk voor:

Jodiumstofwisseling

Weerstand

Spieren

Hersenen

Zenuwstelsel

Groei

Synthese van schildklierhormoon

 

Er zijn vier van nature voorkomende soorten van dit sporenmineraal. De vier natuurlijke toestanden van seleen zijn:

Selenide

Elementair selenium

Selenaat

Seleniet

Selenaat en seleniet komen voornamelijk voor in water, terwijl elementair selenium en selenide in voedsel voorkomen. Voor mensen is de belangrijkste manier om het binnen te krijgen via voedsel, gevolgd door water en vervolgens door de lucht.

Seleen komt veel voor in eieren, vis, vlees, noten en zaden.

 

 

”Seleen is belangrijk voor een goede werking van de schildklier”

8 gezondheidsvoordelen van seleen

Steeds meer mensen beginnen er achter te komen wat seleen is en hoe belangrijk het sporenmineraal is voor een goede gezondheid. Sinds 2020 zijn mensen veel meer bezig met hun immuunsysteem en willen er alles aan doen om deze goed te laten werken. Niet alleen het immuunsysteem kan baat hebben bij extra seleen maar er zijn ook andere voordelen die je misschien nog niet weet.

Wat zijn de gezondheidsvoordelen van seleen?

 

1) Antioxidant en oxidatieve stress

Het spoormineraal helpt het verouderingsproces te bestrijden en ondersteunt het immuunsysteem door schade van vrije radicalen te verminderen.

Seleen heeft een sterk synergetisch effect met andere antioxidanten zoals vitamine E. Dit zorgt er voor dat je lichaam zich goed kan verdedigen tegen oxidatieve stress. Oxidatieve stress is een grote boosdoener van veel aandoeningen zoals kanker, hart- en vaatziekten en verschillende neurologische aandoeningen.

Seleen speelt een belangrijke rol bij glutathionperoxidase en het helpt ook bij het uitvoeren van belangrijke enzymprocessen die vetten in celmembranen beschermen. Het is nodig om oxidatieve afbraak van cellen te bestrijden en te beschermen tegen DNA-schade en mutatie die verschillende ziekten kunnen veroorzaken.

 

2) Weerstand tegen virussen 

Het spoorelement ondersteunt de immuniteit en het is noodzakelijk voor de goede werking van het immuunsysteem. Een goed voorbeeld hiervan zijn patiënten met hiv. Als deze besmet zijn met hiv dan kan seleen nuttig zijn om de progressie van de ziekte naar aids te vertragen.

 

3) Vruchtbaarheid 

Seleen staat er on bekend dat het nodig is voor een goede beweeglijkheid van sperma en ook de verhoging van de bloedstroom. Dit zijn twee belangrijke onderdelen die belangrijk zijn bij de conceptie en het verslaan van onvruchtbaarheid.

Het spoormineraal wordt opgenomen in de mitochondria-capsule van het sperma en kan de functie en het gedrag van het sperma beïnvloeden tijdens hun reis door het vaginale kanaal.

Niet alleen te weinig maar ook teveel seleen kan negatief bijdragen aan het aantal zaadcellen bij een man. Het is daarom belangrijk om genoeg seleen binnen te krijgen maar niet veel te veel.

Er zijn ook onderzoeken geweest waar het risico op een miskraam kleiner werd door het eten van voldoende seleen via de voeding. Hier moet nog meer onderzoek naar gedaan worden om dit beter aan te tonen.

 

4) Hart- en vaatziekten

Een tekort aan seleen word in verband gebracht met een hoger risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Hierdoor kan het risico op een hartaanval of beroerte aanzienlijk verhogen. Voedsel met extra veel seleen en supplementen kunnen mogelijk helpen om ziekten aan het hart en vaten te verminderen doordat de slagaders beschermt worden tegen beschadiging en de opbouw van plak.

Seleen in voeding is goed voor het hart door:

De bloedstroom te verhogen 

Het vermogen om ontstekingen te bestrijden

Te helpen bij antioxiderende activiteit

Oxidatieve stress door vrije radicalen te verminderen

 

 5) Cognitieve problemen bij ouderen

Verscheidene studies naar het gebruik van seleensupplementen bij mensen met verschillende aandoeningen heeft laten zien dat een hoge inname van antioxidanten en vitamines en mineralen kan helpen bij het verdedigen tegen deze aandoeningen en kan bijdragen aan een langer leven.

Zo bied het bescherming tegen de ziekte van Alzheimer en allerlei vormen van cognitieve achteruitgang. Studies hebben aangetoond dat mensen met de ziekte van Alzheimer minder seleen in het lichaam hadden dan mensen zonder deze aandoening. Dit laat zien dat de stof een belangrijke rol speelt en de betrokkenheid van oxidatieve stress bij neurologische stoornissen ondersteunt.

 

6) Schildklier

Seleen is goed voor de schildklier omdat de stof werkt als katalysator voor de aanmaak van actieve schildklierhormonen. Verschillende onderzoeken laten zien dat er een verband bestaat tussen het schildkliermetabolisme en een tekort aan seleen. Als je te weinig via de voeding binnen krijgt dan kan dit de werking van de schildklier en het metabolisme aantasten.

De schildklier regelt verschillende functies:

Energie

Slaap

Eetlust

Gewicht

Temperatuur

Wanneer je voldoende van dit sporenmineraal binnen krijgt dan:

Beschermt het de schildklier tegen antilichamen die een schildklieraandoening kunnen veroorzaken

Werkt het als een krachtige beschermer van de schildklier

Regelt het de aanmaak van reactieve zuurstof in de klier

Seleen kan mogelijk mensen met de ziekte van Grave, de ziekte van Hashimoto en zwangere vrouwen met anti-TPO-antilichamen helpen.

Een tekort aan seleen kan er voor zorgen dat de schildklier traag word en hierdoor kan je zwaarder worden. Verschillende onderzoeken hebben namelijk laten zien dat de stof een normaal metabolisme ondersteunt en kan helpen bij gewichtsbehoud. Het kan zelfs helpen beschermen tegen obesitas en een hogere inname van seleen kan leidden tot een toename van de spiermassa en een afname van de zogenaamde hongerhormonen.

 

7) Astma

Seleen word steeds vaker ingezet bij astma. Onderzoek heeft laten zien dat mensen met chronisch astma vaak minder seleen binnen krijgen via de voeding en hierdoor vatbaarder zijn voor een tekort. 

Om verscheidene onderzoeken hadden astmapatiënten die seleensupplementen gebruiken minder astma gerelateerde symptomen dan degenen die placebo’s gebruikten. Daarom kan een aanvullende behandeling met supplementen nuttig zijn bij mensen met chronische astma. Er moet op dit moment meer onderzoek gedaan worden naar hoe dit kan worden toegepast in de praktijk.

 

8) Bescherming tegen kanker

Er bestaat een duidelijk verband tussen de hoeveelheid seleen in de grond en het risico op kanker. Wist je dat hoe meer seleen er in de grond zit des te kleiner de kans op het krijgen van kanker is? Het gebruik van dit spoorelement kan vooral nuttig zijn als je een verzwakt immuunsysteem of een voorgeschiedenis van kanker in de familie hebt. Het is namelijk aangetoond dat het nemen van hoge doses seleniumsupplementen mogelijk kanker bestrijdende effecten heeft.

Verschillende onderzoeken hebben laten zien dat een hoge dosis seleen effectief kan zijn bij het beschermen van DNA. Hierdoor kan het risico op celmutatie en de ontwikkeling van kanker verminderen.

Onderzoek heeft ook laten zien dat de stof effectief kan zijn bij het verminderen van het risico op kanker en overlijden door kanker. Een hogere blootstelling aan seleen kan bescherming bieden tegen maag-, borst-, long-, darm-, slokdarm- en prostaatkanker.

Het heeft de speciale taak heeft om selenoproteïnen te activeren en een enzymatische rol die antioxidanten helpt hun werk het beste te doen. Er zijn aanwijzingen dat het ook kan helpen de bestaande kankerprogressie en tumorgroei te vertragen. Dit moet nog verder onderzocht worden om te kijken hoe dit eventueel kan worden toegepast in de toekomst.

 

 

”Een bodem met veel seleen zorgt er voor dat mensen genoeg binnen krijgen”

Een tekort aan seleen

Er is niet bekend hoeveel mensen er een seleen tekort hebben omdat dit nauwelijks word onderzocht. Het is wel bekend dat er verschillende groepen mensen zijn die er vaker last van hebben en hierdoor een hoger risico lopen. Veganisten, vegetariërs, ouderen en mensen met een verminderde opname van voedingsstoffen lopen het meeste risico. Een gezond en gevarieerd eetpatroon is daarom belangrijk om genoeg seleen binnen te krijgen.

Als je dan toch een tekort hebt opgelopen dan kan je klachten krijgen die soms zo algemeen zijn dat je niet aan een tekort aan seleen denkt. Daarom word dit nog te weinig onderzocht omdat men er niet bij stil staat dat het hier aan kan liggen.

Wanneer je voor een lange periode een tekort hebt dan kan dit uitlopen op:

Onvruchtbaarheid

Slechte weerstand

Sterfte door ontsteking 

Cognitieve achteruitgang

Andere meer voorkomende symptomen zijn:

Vermoeidheid

Haaruitval

Spierzwakte

Voortplantingsproblemen

Slecht werkende schildklier

Om je huidige seleengehalte te achterhalen kun je een bloed- of haartest laten doen door de huisarts. Deze testen zijn helaas niet altijd even nauwkeurig. Het goede nieuws is dat in gebieden met weinig ondervoede mensen er weinig tekortkomingen zijn aan dit sporenelement.

 

 

”Teveel seleen komt weinig voor”

Risico's, bijwerkingen en interacties seleen

Het nemen van dagelijks aanbevolen hoeveelheden seleen heeft meestal geen negatieve bijwerkingen. Een teveel aan selenium komt eigenlijk alleen maar voor bij mensen die teveel binnen krijgen via supplementen. Een teveel kan de volgende klachten veroorzaken:

Misselijkheid

Koorts

Slechte adem

Problemen met de lever, hart of nieren komt alleen voor bij mensen die extreem hoge doseringen hebben ingenomen waardoor ze vergiftigd raken.

Dit mineraal kan ook een wisselwerking hebben met andere medicijnen en supplementen. 

Corticosteroïden

Anticonceptiepillen

Niacine

Maagzuurremmers

Medicijnen voor chemotherapie

Cholesterolverlagende statinegeneesmiddelen

Als je één van deze medicijnen gebruikt dan kun je het beste de arts informeren voordat je supplementen met seleen gaat gebruiken.

 

 

”Seleen beschermt rode bloedlichaampjes en cellen tegen beschadiging”

Hoeveel seleen per dag?

Een volwassen man heeft dagelijks gemiddeld 60 microgram seleen nodig en een vrouw 50 microgram. Omdat seleen een sporenmineraal is heb je er maar kleine beetjes van nodig. Je lichaam kan het echter snel uit het lichaam spoelen en omdat het een bruikbare rol speelt in veel belangrijke lichaamsfuncties is het belangrijk om het regelmatig binnen te krijgen. 

Helemaal als je ouder word is het belangrijk om normale seleengehaltes te behouden zodat je kunt profiteren van de antioxiderende voordelen.

Zwangere vrouwen hebben 60 microgram seleen per dag nodig en geef je borstvoeding dan 70 microgram per dag.

De bovengrens van seleen is maximaal 400 microgram per dag

 

 

”Seleen is belangrijk voor een goed werkend immuunsysteem”

Seleen supplement

Een seleen supplement word in sommige gevallen bij de volgende aandoeningen voorgeschreven:

Mannelijke onvruchtbaarheidsproblemen

Tendinitis

Astma

Acne

Postmenopauzale aandoeningen bij vrouwen

Als je voldoende seleen binnen krijgt via voeding dan is het belangrijk om niet meer te consumeren dan nodig is. 

en goede manier om extra seleen tot je te nemen buiten voeding is via een goede multivitamine.

Heb je meer seleen nodig dan kan een supplement met seleen een uitkomst bieden. Het sporenmineraal word ook vaak samen met zink in een supplement verkocht. 

Als je op zoek gaat naar seleen dan is selenomethionine één van de beste varianten om te nemen. Seleen is in organische vorm aanwezig in plantenvoeding als selenomethionine, dat volgens studies een zeer hoge biologische beschikbaarheid heeft. Het lichaam is namelijk in staat om 90 procent van deze seleniumverbinding goed op te nemen. Er zijn ook andere verbindingen met selenium zoals natriumseleniet of natriumselanaat die gedeeltelijk kunnen worden opgenomen.  

In een seleen supplement zit meestal 200 microgram seleen wat een prima therapeutische dosis is. Wil je seleen voor een lange periode gebruiken dan is 100 microgram per dag voldoende.

Wanneer je medicatie gebruikt of een aandoening hebt dan kan het belangrijk zijn om het gebruik van een supplement met seleen in overleg met een arts te doen. 

Tips:

1) Twijfel je of je een tekort hebt laat je dan testen

2) Door biologisch, gevarieerd en gezond te eten is de kans heel groot dat je voldoende seleen binnen krijgt

3) Vis, vlees, eieren, groene bladgroenten, zaden en noten bevatten veel seleen

4) Zorg er voor dat het seleengehalte in je lichaam niet te laag maar ook niet te hoog word

Tot slot

Seleen stond centraal in dit artikel. Wist jij al van de vele gezondheidsvoordelen van seleen? Eet je voldoende dierlijk en plantaardig voedsel waar seleen in zit? Wij vinden het fijn als je een reactie achterlaat onderaan deze pagina. 

Als je dit artikel interessant vind voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met je vrienden. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijn je zeer erkentelijk!

Anderen lezen ook

Waar zit magnesium in?

Rood licht-therapie

Is levertraan gezond?

Bronnen:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *