Expert: Jaap Gerrijts | 11 januari 2023 | Leestijd: 8 minuten
Proline
Proline is één van de twintig aminozuren die voorkomen in je lichaam en is een niet essentieel aminozuur. Dit betekent dat je lichaam de stof zelf kan aanmaken indien dat nodig is. Dat wil niet zeggen dat proline niet belangrijk is. Bijna alle aminozuren zijn nodig voor een goede werking van je lichaam. Zo is proline belangrijk voor de huid, pezen, botten, zenuwen, het immuunsysteem en je hart.
Proline kent vele voordelen voor je gezondheid. In dit uitgebreide artikel leggen we aan je uit welke dat zijn en waar het in zit. Lees je mee?
Proline is één van de twintig aminozuren die voorkomen in het lichaam
Proline
Proline word ook wel L-proline genoemd en dit is een niet-essentiële aminozuur. Wat bedoelen ze precies met niet-essentieel? Je lichaam maakt een deel van zijn eigen proline aan en haalt het resterende uit voeding.
Wanneer je lichaam een aminozuur niet zelf kan aanmaken dat word het namelijk als essentieel beschouwd. Proline is heel belangrijk voor je omdat het betrokken is bij enorm veel processen in het lichaam.
In sommige gevallen maakt het lichaam niet voldoende aan en wanneer er daarnaast niet voldoende via de voeding binnen komt dan kan je een tekort krijgen aan dit belangrijke aminozuur. De behoefte aan aminozuren zoals proline neemt toe naarmate je ouder wordt of als je bepaalde gezondheidsproblemen ondervindt. Ook sporters, vegetariërs en zwangere vrouwen hebben vaak behoefte aan extra proline.
Mensen met gewrichtspijn, slechte huid, trage genezing, maag- en darmproblemen en een hoog risico op hartaandoeningen kunnen waarschijnlijk allemaal baat hebben bij wat extra van dit aminozuur.
”Proline is van groot belang bij de bepaling van de eiwitstructuur”
Wat doet proline in het lichaam?
Proline is één van de belangrijke aminozuren die we bij de geboorte in de eerste moedermelk krijgen. Een jonge baby heeft deze voedingsstoffen hard nodig om te ontwikkelen en gezond te blijven. Zo heeft het aminozuur veel belangrijke taken in het lichaam.
Om je een idee te geven waar het bij betrokken is en waar het allemaal goed voor is hebben we een opsomming voor je gemaakt.
Proline:
• Helpt bij het genezen van wonden
• Helpt bij het genezen van gewrichtsaandoeningen
• Helpt bij artritis
• Helpt bij het verbeteren van cognitieve vaardigheden
• Werkt ontstekingsremmend
• Kan gebruikt worden bij tumoren en kanker
• Beschermd het cardiovasculaire systeem
• Helpt bij het wegwerken van virussen en bacteriën
• Geneest bindweefsel
• Is belangrijk voor collageenherstel en huidherstel,
• Verbetert lichamelijke prestaties
• Verbetert de opname van voedingsstoffen
• Stimuleert het immuunsysteem
• Verbetert de stofwisseling
• Verbetert de darmgezondheid
• Houd de darmwand gezond
• Helpt auto-immuunziekten te voorkomen
• Vertraagt het verouderingsproces
• Helpt om de opbouw van calcium in de slagaders te verwijderen en aderverkalking te voorkomen
”Collageen is een lichaamseigen eiwit”
Het vormen van collageen met proline
Van alle aminozuren die collageen vormen, zijn de effecten van proline op het bevorderen van de gezondheid van de huid waarschijnlijk het best onderzocht. Eén van de redenen waarom proline zo belangrijk is voor het lichaam is dat het samen met het aminozuur glycine betrokken is bij de synthese van collageen. Hoe werkt dit precies?
Proline wordt in het lichaam omgezet in hydroxylysine en hydroxyproline om collageen te helpen vormen. Collageen is het meest voorkomende eiwit dat in het lichaam wordt aangetroffen en het belangrijkste bestanddeel dat bindweefsel vormt.
Collageen bestaat uit kleinere vertakte aminozuren. De stof wordt gevormd door takken van aminozuren zoals proline, arginine, glycine en hydroxyproline te koppelen en samen te wikkelen. Dit zorgt er voor dat ze samen langere collageenvezels creëren die weer weefsel kunnen vormen.
Proline zorgt er voor dat het lichaam voldoende collageen kan aanmaken om de algehele gezondheid te ondersteunen. Het aminozuur word bijna overal in het lichaam aangetroffen zoals in de botten, tanden, spieren, huid, organen, gewrichten en nog veel meer.
Proline is enorm belangrijk voor de gezondheid van de huid terwijl glycine pezen kan helpen herstellen, een goede nachtrust bevorderen en de bloedsuikerspiegel in evenwicht houden.
”Proline speelt ook een belangrijke rol als katalysator in veel organische reacties”
5 gezondheidsvoordelen van proline
Zoals je inmiddels hebt gelezen is proline betrokken bij enorm veel processen en zit het in je hele lichaam. Het aminozuur heeft verschillende taken die belangrijk zijn voor het gezond houden van je lichaam. Wat zijn de voordelen van proline?
1) Behandelen en voorkomen van gewrichtspijn
Ouderen hebben vaker last van gewrichtspijn dan jongeren omdat het lichaam rond hun 35ste minder collageen gaat aanmaken. Collageen helpt je lichaam letterlijk bij elkaar te houden en is enorm belangrijk voor gezond bindweefsel. Je kunt ook te weinig collageen hebben doordat je slecht eet en andere slechte levensgewoontes hebt. Deze gewoontes kunnen de volgende problemen veroorzaken:
• Oxidatieve stress
• Tekort aan voedingsstoffen
• Ontstekingen
• Hormonale onevenwichtigheden
Wanneer je extra veel aminozuren binnen krijgt dan kan dit helpen bij het verminderen van gewrichtspijn door:
• Spiergroei en/of onderhoud te bevorderen
• De vorming van nieuw kraakbeen te bevorderen
• De botdichtheid helpen te verbeteren
Aminozuren zijn ook belangrijk voor het sterk houden van het kraakbeen door de cellen in het kraakbeen te stimuleren. Verschillende onderzoeken op dieren hebben laten zien dat proline de groei en prestaties van weefsel ondersteunt. Daarnaast help het antioxidanten bestrijden waardoor men minder last heeft van ontstekingen die op hun beurt bindweefsel en gewrichten kunnen beschadigen.
2) Herstellen van de huid en genezen van wonden
Proline is belangrijk bij het helpen herstellen van schade aan de huid zoals wonden en brandwonden. Het aminozuur stimuleert cellulaire migratie en draagt bij aan de ontwikkeling van nieuw weefsel. Verschillende onderzoeken hebben laten zien dat tijdens de vroege fase van wondgenezing de prolinespiegels in het wondvocht ten minste 50 % hoger zijn dan de plasmaspiegels. Dit betekent dat je lichaam extra veel proline stuurt naar een wond zodat het sneller kan genezen en bacteriën en virussen worden bestreden.
Het zorgt er voor dat de vorming van nieuw collageen word bevordert zodat een wond sneller kan helen. Collageen is een belangrijk onderdeel van wondgenezing omdat het structuur en kracht geeft aan de huid.
Studies hebben laten zien dat supplementen met proline:
• Groei en migratie van fibroblasten kunnen bevorderen
• De barrièrefunctie van de huid kunnen verbeteren
• De synthese van hyaluronzuur kunnen induceren
Ouderen gebruiken proline steeds vaker om de huid jong te houden door meer collageen te vormen. Het kan ook worden gebruikt voor cellulitis, rimpels en het strakker maken van de huid.
3) Ondersteuning van het hart en vaatstelsel
Proline is een stof die belangrijk is voor het hart en vaatstelsel. Zo kan het de vaatwanden beschermen door de ophoping van kalk in de vaatwanden te voorkomen. Het helpt ook de bloeddruk onder controle te houden en weefsel te vormen dat vaten en aders opbouwt. Door voldoende aminozuren zoals proline binnen te krijgen kan aderverkalking worden voorkomen waar in Nederland vele honderdduizenden mensen mee te maken hebben.
4) Bevorderen van de spijsvertering
Aminozuren die in collageen zitten kunnen helpen bij het versterken van de weefsels in het darmkanaal. Dit kan helpen bij darmaandoeningen zoals het lekkende darmsyndroom en het ondersteunt hiermee het immuunsysteem. Het helpt ook bij het opnemen van voedingsstoffen en voorkomen van verschillende auto-immuunreacties.
Verschillende onderzoeken hebben laten zien dat aminozuren zoals proline die aanwezig zijn in collageen het lymfoïde weefsel ondersteunt door het immuunsysteem te verbeteren.
Zo kan een aminozuur helpen bij:
• Normaliseren van inflammatoire cytokinesecretie
• Groei en functie van de darmen
• Verbetering van het aantal T-lymfocyten
• Het reguleren van de secretie van IgA-cellen
5) Zorgt voor een optimale stofwisseling en helpt ontstekingen bestrijden
Proline is betrokken bij de stofwisseling en speelt ook een belangrijke rol als katalysator in veel organische reacties. Het werkt als signaalmolecuul en als een sensor van de cellulaire energiestatus. Hierbij helpt het bij de aanmaak van energie in de cellen en kan het celproliferatie of celdood beïnvloeden en speciale genexpressie helpen activeren.
Het aminozuur is betrokken bij:
• De ondersteuning van het centrale zenuwstelsel
• Het stimuleren van de stofwisseling
• Het bevorderen van de spiermassa
• Het ondersteunen van fase II lever ontgifting
• Het helpen bij de energieproductie tijdens fysieke activiteiten
• Het verbeteren van het gebruik van antioxidanten door het lichaam
• Het vereenvoudigen van het bouwen van gezonde cellen uit DNA en RNA
In een onderzoek bij ratten die last hadden van oxidatieve stress en ontstekingen hielp toediening van proline deze schadelijke effecten voorkomen. In de toekomst moet er nog meer getest worden op mensen maar het is inmiddels duidelijk hoe belangrijk het aminozuur is.
”Proline zit voornamelijk in dierlijke producten”
Waar zit proline in?
Proline wordt aangemaakt in het lichaam door glutaminezuur. Met de juiste voeding wordt glutamaat en dus ook proline meestal voldoende geproduceerd door je lichaam. De meest voorkomende bronnen van proline zijn vlees en zuivelproducten omdat deze hoge niveaus van glutamaat bevatten.
Welke voedingsmiddelen bevatten veel proline?
Proline wordt in grote hoeveelheden aangetroffen in natuurlijke bronnen van collageen. De beste manier om proline en collageen binnen te krijgen is via bottenbouillon en ander eiwitrijk voedsel. Voornamelijk dierlijke producten zoals:
• Wilde vis
• Orgaanvlees zoals lever
• Gras gevoerd rundvlees
• Biologische kip uit de wei
• Eierschaalmembranen
Proline komt ook voor in planten zoals groente en fruit. Toch zijn dit hele kleine hoeveelheden en niet genoeg om een groot verschil te maken.
Vroeger at men bijna alles van een dier, van de huid tot aan het bot en merg. Tegenwoordig krijgt men veel minder spierweefsel, bindweefsel en botten binnen en dit is dan ook een grote reden waarom er een tekort kan ontstaan.
Gelatine en geconcentreerd collageenproteïnepoeder zijn ook hele goede bronnen van proline. Collageenpoeder is gemaakt van bronnen zoals:
• Rundvleescollageen
• Kippencollageen
• Viscollageen
• Eierschaalmembraancollageen
Gelatine is een vorm van gehydrolyseerd rundvleescollageen. Dit is een onderdeel van afgebroken collageen dat meestal wordt gebruikt in desserts of de productie van voedsel omdat het een gelachtige textuur vormt.
Het eten van gevarieerd en biologisch voedsel is de basis en daarnaast kan het aanvullen met bottenbouillon of collageen supplementen erg handig zijn. Supplementen kan voor veel mensen een aanwinst zijn omdat het klaarmaken van bepaalde gerechten zoals bottenbouillon veel tijd kost.
Heb je wel wat meer tijd maak dan eens een goede kippensoep met organen, botten en stukken huid. Deze bevatten verschillende aminozuren zoals proline, glutamine en glycine. Daarnaast bevat kippencollageen glucosamine en chondroïtine wat twee verbindingen zijn die helpen bij het herstel van kraakbeen.
Je kunt ook kleine hoeveelheden proline binnenkrijgen door viscollageen te consumeren. Eet hier voor kleine stukjes vis zoals sardines, die kleine botjes, weefsels of schubben bevatten. Je kunt ook een bouillon of soep maken van vis waarbij je zoveel mogelijk vis gebruikt en deze rustig laat koken waardoor de delen zacht en eetbaar worden.
Een andere goede bron is eigeel van scharreleieren. Je kunt ook een roerei of omelet maken met daarin wat extra collageenpoeder zodat je lichaam een extra boost krijgt!
”De beste bron van proline is eiwitrijk voedsel”
Hoe krijg je meer proline binnen?
Alhoewel proline een niet essentiële aminozuur is hebben sommige mensen hier extra behoefte aan of in sommige gevallen een tekort. Het is in deze gevallen belangrijk om extra aminozuren binnen te krijgen om gezond te worden en/of te blijven. Wij hebben enkele tips voor je op een rij gezet die nuttig zijn om extra proline binnen te krijgen.
Maak bottenbouillon
Iedere dag of om de dag een warme kop bottenbouillon drinken helpt enorm bij het aanvullen van extra aminozuren en andere voedingsstoffen. Het bouillon van botten is een hele goede manier om extra proline, elektrolyten, chondroïtinesulfaat, hyaluronzuur, sporenelementen en glucosaminesulfaat binnen te krijgen.
Neem bij een tekort of gezondheidsproblemen 300 milliliter tot een halve liter bottenbouillon per dag. Je kunt de bouillon ook toevoegen aan andere maaltijden zoals stoofschotels, smoothies of shakes.
Collageenpoeder en collageensupplementen
Collageen is verkrijgbaar in poeder en andere supplementen zoals capsules. Je kunt collageen eiwit makkelijk combineren met shakes, smoothies en andere recepten. Je kunt het beste kiezen voor een multi-collageenpoeder dat verschillende soorten collageen bevat. Kijk naar verschillende typen zoals 1, 2, 3, 5 en 10. Elk type collageen heeft unieke functies en voordelen en daarom is het raadzaam om met meer dan één type aan te vullen.
Collageen kan je makkelijk combineren met andere gerechten omdat het smaakloos en geurloos is. Daarnaast bevat het geen zuivel, gluten, soja of noten. Je kunt het makkelijk toevoegen aan pannenkoeken, repen of muffins om op deze manier het eiwitgehalte te verhogen.
Collageenpoeder kan je net als gelatine gebruiken om smoothies, desserts of andere gerechten extra aan te dikken. Kijk altijd op de verpakking dat het collageenpoeder biologisch is en afkomstig is van dieren die vrij in de wei hebben rondgelopen.
Gevarieerd dieet met voldoende eiwitten
Gezond en gevarieerd eten is de beste manier om dagelijks genoeg aminozuren zoals proline binnen te krijgen. Eet voedsel met voldoende eiwitten zodat je genoeg collageen kunt aanmaken en afbraak van collageen en oxidatieve stress kan helpen verminderen.
Je kunt de hoeveelheid proline die je uit voedsel kan opnemen verhogen door voedsel te eten dat dient als collageen-cofactor. Voorbeelden hiervan zijn vers fruit en groenten, kruiden en specerijen. Daarnaast zijn voedingsmiddelen met veel vitamine C, vitamine A, ijzer, koper en eiwitten belangrijk voor een betere opname van deze voedingsstof.
”Collageen bevat verschillende aminozuren”
Wat is het verschil tussen proline, glycine, arginine en lysine?
Wat is het grote verschil tussen proline in vergelijking met andere aminozuren? Collageen bevat verschillende aminozuren zoals glycine, lysine en proline. Wist je dat een derde van het collageen bestaat uit glycine? Dit is een aminozuur die belangrijk is voor verschillende spier-, cognitieve en metabole functies. Glycine is één van de belangrijkste aminozuren die worden gebruikt om gelatine en collageen te vormen.
Een belangrijke taak van glycine is het afbreken en vervoeren van voedingsstoffen zoals vet en glycogeen om door cellen te worden gebruikt voor het aanmaken van energie. Deze stof staat bekend als een belangrijke anti-verouderingsaminozuur omdat het de afscheiding van menselijk groeihormoon stimuleert en helpt bij het behoud van droge spiermassa.
Glycine word vaak gebruikt bij het volgende:
• Vermoeidheid
• Lekkende darmsyndroom
• Sarcopenie
• Artritis
• Nierfalen
• Hartfalen
• Neurologische gedragsstoornissen
De beste bronnen van glycine zijn bottenbouillon, collageen-eiwitpoeder en ander eiwitrijk voedsel.
Lysine is een essentieel aminozuur dat voorkomt in eiwitrijk voedsel zoals vlees, eieren, kaas en bonen. Het aminozuur is ook verkrijgbaar in supplementvorm en word steeds populairder. Lysine helpt net als proline bij de groei en het onderhoud van botten en bindweefsel door te helpen bij de vorming van collageen.
Het aminozuur is ook erg belangrijk bij de aanmaak van carnitine een stof dat vetzuren helpt omzetten in energie.
Lysine kan helpen bij:
• De opname van ijzer
• Het herstellen van het spijsverteringsstelsel
• Het verlagen van het cholesterolgehalte
• Het bestrijden van virusinfecties
Lysine word ook vaak gebruikte voor de behandeling van koortslippen, diarree, angst en zelfs bij kanker.
De beste voedingsbronnen van lysine zijn kip, rundvlees, kalkoen, vis, eieren, witte bonen en pompoenpitten.
Arginine is een aminozuur dat ook voorkomt in collageen. Het aminozuur kan helpen bij:
• Trainingsprestaties
• Zenuwstelsel
• Cognitieve vermogen
• Hormoonstelsel
• Gezondheid van het hart
Vaak worden verschillende aminozuren gecombineerd in een supplement zodat men meer voordeel heeft bij het aanmaken van collageen. Wees erop verdacht dat lysine de opname van het aminozuur arginine in de cellen kan remmen.
Arginine wordt aangetroffen in eiwitrijk voedsel zoals rundvlees, gevogelte, vis, eieren en zuivelproducten.
Wat is de historie van proline?
Proline werd voor het eerst in het jaar 1900 geïsoleerd door een onderzoeker genaamd Richard Willstätter. Deze onderzoeker ontdekte het aminozuur tijdens het bestuderen van N-methylproline. Hij merkte op dat proline synthetiseerde door de reactie van natriumzout van diethylmalonaat met 1,3-dibroompropaan. Een jaar later isoleerde Emil Fischer proline uit caseïne en verschillende afbraakproducten.
Het aminozuur is genoemd naar pyrrolidine wat één van de bestanddelen is die in proline word aangetroffen.
”Proline heeft bij normale inname geen bijwerkingen”
Bijwerkingen proline
Er is veel onderzoek gedaan naar proline maar er moet nog werk verricht worden om alle voor en nadelen van deze stof te ontdekken. Er is op dit moment geen vastgestelde dagelijkse behoefte of bovengrens van proline. Het is een natuurlijk aminozuur en daarom is er niet veel risico om een te veel via eten binnen te krijgen.
Als je veel eiwitrijk voedsel eet dan krijg je waarschijnlijk al een goede hoeveelheid proline binnen. Extra consumeren in supplementvorm is voor de meeste mensen nog steeds veilig.
Als je op zoek bent naar een supplement kijk dan altijd naar hoogwaardige collageen-, gelatine- of bottenbouillon-supplementen. Lees goed op de verpakking wat er in een product zit en of er niet teveel vulstoffen in verwerkt zijn.
Het is niet onderzocht of een supplement met proline in hoge doses altijd veilig zijn voor zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven. Daarom word het gebruik van supplementen voor deze mensen afgeraden. Je kunt als je zwanger bent wel extra voeding met eiwitten eten om toch voldoende proline binnen te krijgen.
Als je moeite hebt met het verteren van eiwitten of een nier- of leveraandoening hebt dan is het belangrijk eerst met de arts te overleggen of een supplement een goed idee is.
”Een supplement met proline is een goede aanvulling”
Proline supplement
Een supplement met proline is erg populair omdat het eenvoudig is om te gebruiken en geen bijwerkingen heeft. Het word veel gebruikt bij huidproblemen, gewrichtspijn en maag en darmproblemen. Ook sporters, vegetariërs en ouderen gebruiken steeds vaker supplementen met aminozuren om hun lichaam een extra boost te geven.
Proline word meestal aangeboden als L-proline en kan goed worden gecombineerd met collageen, hyaluronzuur en vitamine C voor optimale werking.
Neem iedere dag 500 tot 1000 milligram in de vorm van een supplement en vergeet niet om daarnaast extra bottenbouillon en andere goede bronnen van eiwitten te consumeren.
Tips:
1) Drink bij een tekort iedere dag 300 tot 500ml bottenbouillon en vul je dieet aan met extra eiwitrijk voedsel
2) Laat je waardes testen bij de dokter als je denkt een tekort te hebben aan aminozuren
3) Combineer een supplement en voeding rijk aan proline met vitamine C en verse groente en fruit voor optimale opname
4) Overleg bij een nier- of leveraandoening altijd eerst met de arts voor je een supplement met proline gaat gebruiken
Tot slot
Proline stond centraal in dit artikel. Heb jij last van gewrichtsproblemen of huidproblemen? Heb je weleens aan een supplement met proline gedacht om dit te verzachten? Wij vinden het fijn als je een reactie achterlaat onderaan deze pagina.
Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met je vrienden. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijn je zeer erkentelijk!
Anderen lezen ook
Arginine
Glycine
