Expert: Jaap Gerrijts | 17 augustus 2023 | Leestijd: 7 minuten
Niezen
Niezen is een reflexmatige reactie van het lichaam op een prikkeling in de neus of keel. Het doel van niezen is om de luchtwegen te reinigen van stof, pollen, bacteriën of andere irriterende stoffen. Niezen is meestal onschuldig en het kan optreden bij een verkoudheid, allergie of een griep. In sommige gevallen kan niezen leiden tot complicaties zoals een bloedneus of een gescheurde trommelvlies.
Waarom niezen we? In dit uitgebreide artikel leggen we dat aan je uit en vertellen we hoe je het niezen zoveel mogelijk kunt gaan verminderen. Lees je mee?!
Niezen kan een symptoom zijn van een verkoudheid
Niezen
Niezen is een reflexieve actie die optreedt wanneer irriterende stoffen de zenuwen in de neusgangen stimuleren. Het is een manier van je lichaam om de neusgangen vrij te maken van vreemde substanties of irriterende stoffen.
Waarom moet ik niezen?
Het niesproces bestaat uit verschillende stappen:
Irritatie
De eerste stap is de aanwezigheid van een irriterend middel in de neusholte. Dit kunnen verschillende stoffen zijn zoals stof, pollen, rook, sterke geuren of een verkoudheidsvirus. Deze irriterende stoffen activeren de zenuwuiteinden in het neusslijmvlies.
Zintuiglijke stimulatie
Wanneer de zenuwuiteinden in de neusvoering worden gestimuleerd dan sturen ze signalen naar je hersenen. De nervus trigeminus is verantwoordelijk voor gezichtssensaties en stuurt deze signalen naar de hersenstam.
Reflexinitiatie
In de hersenstam worden de sensorische signalen verwerkt en wordt een reactie geïnitieerd. De hersenstam stuurt vervolgens signalen naar verschillende spieren die betrokken zijn bij de niesreflex.
Diep ademhalen
De spieren die betrokken zijn bij de niesreflex zoals het middenrif en de intercostale spieren tussen de ribben trekken samen waardoor een diepe inademing van lucht ontstaat. Deze inademing helpt bij het verzamelen van voldoende lucht om een krachtige uitdrijving te creëren.
Sluiting van de glottis
De glottis is een gedeelte van het strottenhoofd en sluit om te voorkomen dat de lucht door de mond ontsnapt. De sluiting van de glottis leidt de luchtstroom door de neusholtes.
Krachtige uitademing
De spieren die betrokken zijn bij de niesreflex trekken plotseling samen waardoor de druk in de longen toeneemt. De plotselinge toename van de druk dwingt de lucht krachtig door de neusholtes waardoor de irriterende stoffen of vreemde stoffen kunnen worden verdreven.
Verlichting:
Zodra de irriterende stoffen of vreemde stoffen zijn verdreven ontspannen de spieren en gaat de glottis weer open. Hierna kan de normale ademhaling weer worden hervat. De neusholtes kunnen slijm blijven produceren als een beschermende reactie.
”Niezen is vaak het gevolg van irritatie van de neus en/of luchtwegen”
Wat is de oorzaak van niezen?
Niezen is een beschermend mechanisme van je lichaam dat ontworpen is om mogelijke irriterende stoffen te verwijderen en de luchtwegen vrij te houden. Het helpt het binnendringen van schadelijke stoffen in de longen te voorkomen en de gezondheid van de neusgangen te behouden. Maar wat is de oorzaak van niezen?
Niezen kan worden veroorzaakt door verschillende factoren zoals:
Irriterende stoffen
Veel voorkomende irriterende stoffen die niezen kunnen veroorzaken zijn:
• Stof
• Pollen
• Huidschilfers van huisdieren
• Schimmelsporen
• Rook
• Sterke geuren
• Luchtverontreiniging
Deze irriterende stoffen stimuleren de zenuwuiteinden in de neusholtes wat leidt tot niezen als een beschermende reactie.
Allergieën
Allergische reacties op stoffen zoals pollen, huisstofmijt, huidschilfers van dieren, bepaalde voedingsmiddelen of medicijnen kunnen niezen veroorzaken. Allergieën treden op wanneer het immuunsysteem overdreven reageert op deze stoffen wat leidt tot ontsteking en verhoogde gevoeligheid in de neusgangen.
Virale infecties
Infecties aan de luchtwegen zoals verkoudheid of griep kunnen ook niezen veroorzaken. Virussen dringen het neusslijmvlies binnen wat leidt tot ontsteking en irritatie waardoor de niesreflex wordt geactiveerd.
Nasale irriterende stoffen
Irriterende stoffen zoals chemicaliën, schoonmaakproducten, sterke parfums of zelfs koude lucht kunnen de neusholtes irriteren en niezen veroorzaken.
Neusverstopping
Wanneer je neusgangen verstopt zijn door aandoeningen zoals bijholteontsteking, een afwijkend septum of neuspoliepen dan kan je lichaam proberen de verstopping op te heffen door te gaan niezen.
Medicijnen
Bepaalde medicatie zoals neusspray, anticonceptiepillen of medicijnen die histamine bevatten kunnen niezen als bijwerking veroorzaken.
Stimulatie van de trigeminuszenuw
De trigeminuszenuw is verantwoordelijk voor gezichtssensaties en kan worden gestimuleerd door factoren zoals felle lichten, wenkbrauwen epileren of zelfs intense emoties wat bij sommige mensen tot een niesreflex leidt. Dit fenomeen staat bekend als ‘fotisch niezen’ of ‘niezen door de zon’.
Andere factoren
Lichamelijke irritatie van de neusholtes, plotselinge temperatuurveranderingen, gekruid voedsel en zelfs seksuele opwinding kunnen bij sommige mensen niezen veroorzaken. Ook een traag werkende schildklier, teveel eten of een verstopte of slecht werkende lever of galblaas kunnen ook overmatig niezen veroorzaken. De exacte redenen voor deze triggers worden nog niet volledig begrepen.
* Het is belangrijk om te onthouden dat af en toe niezen een normale en gezonde reactie is. Als niezen echter chronisch wordt, te vaak voorkomt of gepaard gaat met andere zorgwekkende symptomen zoals verstopte neus, loopneus of aangezichtspijn dan is het verstandig om een arts te raadplegen voor verder onderzoek.
”Mensen niezen gemiddeld vier keer per dag”
Wat kun je doen tegen niezen?
Als je af en toe moet niezen en verlichting zoekt dan volgen hier een paar tips die kunnen helpen:
Identificeer en vermijd triggers
Besteed aandacht aan je omgeving en probeer specifieke triggers te identificeren die het niezen kunnen veroorzaken. Veel voorkomende triggers zijn stof, pollen, huidschilfers van huisdieren of bepaalde geuren. Als je deze eenmaal hebt geïdentificeerd kun je stappen ondernemen om de blootstelling aan deze triggers te voorkomen of zoveel mogelijk te minimaliseren.
Zorg voor een schone omgeving
Maak je leefruimte regelmatig schoon om de aanwezigheid van stof, huidschilfers van huisdieren en andere allergenen te verminderen. Stofzuig tapijten, stof oppervlakten en was beddengoed regelmatig. Overweeg het gebruik van luchtreinigers of filters om de luchtkwaliteit binnenshuis te verbeteren.
Oefen goede handhygiëne
Was je handen regelmatig vooral tijdens allergie seizoen of wanneer je in contact bent geweest met mogelijk irriterende stoffen. Dit helpt de overdracht van allergenen naar je gezicht en neus te voorkomen waardoor de kans op niezen wordt verkleind.
Gebruik zoute neussprays of neus spoelingen
Zoute neussprays of spoelingen zoals de netipot kunnen neusirritatie en verstopping helpen verlichten wat kan bijdragen aan het verminderen van niezen. Ze helpen irriterende stoffen weg te spoelen en de neusholtes te hydrateren wat verlichting kan bieden.
Vermijd wrijven of het aanraken van je neus
Wrijven of aanraken van je neus kan de neusholtes verder irriteren en niezen veroorzaken. Probeer deze gewoonte te vermijden en gebruik indien nodig een tissue of zakdoek.
Beheer allergieën
Als het niezen voornamelijk te wijten is aan allergieën en je er veel last van hebt raadpleeg dan een arts of specialist om een geschikt plan op te stellen. Dit kunnen vrij verkrijgbare antihistaminica, voorgeschreven medicijnen of immunotherapie zijn om de allergische reacties en niesbuien te verminderen.
Blijf gehydrateerd
Het drinken van voldoende water helpt je neusgangen gehydrateerd te houden en kan mogelijk helpen het niezen te verlichten.
Overweeg vrij verkrijgbare middelen
Vrij verkrijgbare decongestiva of neussprays kunnen tijdelijke verlichting van het niezen bieden in verband met een verstopte neus. Het is echter belangrijk om de instructies op te volgen en een apotheker of arts te raadplegen als je onderliggende gezondheidsproblemen hebt of andere medicijnen gebruikt.
* Als het niezen aanhoudt, chronisch wordt of gepaard gaat met andere zorgwekkende symptomen dan is het raadzaam om een arts te raadplegen voor een goede evaluatie en begeleiding op maat van jouw specifieke situatie.
”Verschillende vitamines en mineralen kunnen je helpen de weerstand te versterken”
Welke kruiden, vitamines en mineralen kunnen helpen?
Als het gaat om kruiden, vitamines en mineralen voor niezen dan is het belangrijk op te merken dat wetenschappelijk bewijs dat hun effectiviteit bij het specifiek behandelen van niezen ondersteunt vrij beperkt is. Sommige natuurlijke remedies kunnen echter potentiële voordelen hebben voor de algehele gezondheid van de luchtwegen en de immuunfunctie.
Hier zijn een paar opties die je kunt overwegen:
Vitamine C
Vitamine C staat bekend om zijn immuun bevorderende eigenschappen. Hoewel het misschien niet direct gericht is op niezen ondersteunt het de algehele gezondheid van het immuunsysteem en dit kan helpen de frequentie of ernst van allergische reacties of luchtweginfecties die niezen kunnen veroorzaken te verminderen. Goede bronnen van vitamine C zijn citrusvruchten, aardbeien, kiwi, bosbessen, paprika en broccoli.
Quercetine
Quercetine is een flavonoïde met antioxiderende en ontstekingsremmende eigenschappen. Het is onderzocht vanwege zijn potentieel om de afgifte van histamine te verminderen en allergische symptomen te verlichten. Enkele natuurlijke bronnen van quercetine zijn uien, appels, bessen en groene bladgroenten.
Bromelaïne
Bromelaïne is een enzym dat voorkomt in ananas en ontstekingsremmende eigenschappen heeft. Het kan helpen bij het verminderen van een verstopte neus en ontstekingen die verband houden met allergieën waardoor het mogelijk verlichting kan bieden bij niezen.
Brandnetel
Brandnetel is een kruid dat van oudsher wordt gebruikt voor verlichting van allergieën. Sommige onderzoeken suggereren dat het ontstekingsremmende effecten kan hebben en allergische rhinitis-symptomen zoals niezen kan helpen verlichten. Het is verkrijgbaar in verschillende vormen zoals gedroogde bladeren, capsules of thee.
Probiotica
Probiotica zijn nuttige bacteriën die een gezond darmmicrobioom ondersteunen en mogelijk immuunmodulerende effecten hebben. Sommige onderzoeken suggereren dat specifieke stammen van probiotica kunnen helpen de frequentie en ernst van luchtweginfecties en allergiesymptomen te verminderen.
Magnesium
Magnesium is een essentieel mineraal dat betrokken is bij tal van lichaamsprocessen zoals de immuunfunctie en spierontspanning. Hoewel het bewijs beperkt is suggereren sommige onderzoeken dat magnesiumsuppletie kan helpen de ernst van allergische reacties te verminderen en ademhalingssymptomen te verbeteren.
Vitamine D
Adequate vitamine D-spiegels zijn enorm belangrijk voor de immuunfunctie en algehele gezondheid. Sommige onderzoeken suggereren dat een vitamine D-tekort kan worden geassocieerd met een verhoogd risico op luchtweginfecties en allergische aandoeningen. Het handhaven van optimale vitamine D-spiegels door blootstelling aan zonlicht en indien nodig suppletie kan de gezondheid van de luchtwegen ondersteunen.
Tips:
1) Als je een nies voelt aankomen dan kun je proberen deze tegen te houden door in de neus te knijpen of je lippen stijf op elkaar te drukken. Doe dit voordat de diepe inademing begint
2) Een stoombad, neusspoeling of een sauna kunnen je helpen bij het verlichten van niezen
3) Als je last hebt van overgevoelig slijmvlies in je neus dan kun je er spray, olie of zalf voor gebruiken om het te verminderen
4) Als het niezen het gevolg is van medicatie gebruik dan kun je met de arts of apotheker overleggen of er een vervangend medicijn is die je kunt proberen die wellicht minder bijwerkingen heeft
Niezen kan een symptoom zijn van een allergie
Tot slot
Niezen stond centraal in dit artikel. Nies jij bovengemiddeld vaak? En weet je de oorzaak van dat niezen ook? Wij vinden het fijn als je een reactie achterlaat onderaan deze pagina.
Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen op social media. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijn je zeer erkentelijk!
Anderen lezen ook
Hoe lang duurt een verkoudheid?
Wat te doen tegen hooikoorts?
