nachtelijk zweten
Expert: Jaap Gerrijts | 20 maart 2023 | Leestijd: 7 minuten

Nachtelijk zweten

Nachtelijk zweten komt bij mannen en vrouwen voor. Een véél voorkomende oorzaak is een ‘warme omgeving’. Toch kunnen er ook andere oorzaken zijn waarom je zweet. Denk hierbij aan overmatig alcohol, medicatie, hormonen, slaapapneu of de overgang.

Nachtelijk zweten kan meerdere oorzaken hebben. In dit uitgebreide artikel leggen we uit welke dat zijn en wat je eraan kunt doen. Lees je mee?!

Nachtelijk zweten

Nachtelijk zweten komt het meeste voor in warme periodes en sommige mensen hebben het hele jaar hier last van. Wist je dat ruim 40% van alle mensen op een bepaald moment in hun leven last krijgt van nachtelijk zweten? Een recent onderzoek liet zien dat ongeveer 10% van alle mensen boven de 65 vaak last hier van heeft.

Als je last hebt van nachtelijk zweten dan kun je ook last hebben van:

Rillingen

Blozen

Koud zweten

Koorts

Slaapproblemen

Onregelmatige hartslag

Nachtelijk zweten komt voor bij zowel mannen als vrouwen en de meest voorkomende oorzaken zijn:

Lage testosteronspiegels

Slaapapneu

Veranderingen in de hormoonspiegel

Menopauze

Schildklier problemen

Alcohol

Onbalans in de bloedsuikerspiegel

Infectie

Hyperhidrose

Medicatie

Hormonale anticonceptie

Stress en angst

We gaan deze oorzaken verderop met je doornemen en laten je zien wat je kunt doen om de klachten te verminderen.

 

 

‘”Hormonen spelen vaak een grote rol bij nachtelijk zweten”

Wat is de oorzaak van nachtelijk zweten en wat kan je doen?

Ieder menstruerend persoon ervaart elke maand een patroon van hormonen wat één van de oorzaken kan zijn van nachtelijk zweten. Bij jongere mensen die hormoon gerelateerd nachtelijk zweten hebben kan dit worden veroorzaakt door afwisselende oestrogeenspiegels en vooral wanneer oestrogeen de neiging heeft te dalen.

Voor de meeste vrouwen die menstrueren zijn de oestrogeenspiegels het laagst vlak voordat ze ongesteld worden of tijdens de luteale fase van de menstruatiecyclus. Als je merkt dat je nachtelijk zweten krijgt vóór je menstruatie, bijvoorbeeld een week of twee ervoor dan kan dat een teken zijn dat het verband houdt met je oestrogeenspiegels. Hetzelfde geld voor tijdens je menstruatie aangezien al je hormonen inclusief oestrogeen in deze periode dalen.

Het is normaal om elke maand schommelingen in je hormonen te hebben maar als de symptomen van nachtelijk zweten je slaap en kwaliteit van leven beïnvloeden dan kun je overwegen om een hormoontest te laten uitvoeren.

Nachtelijk zweten kan het gevolg zijn van oestrogeen dat al erg laag is en dan nog lager daalt. Dus dat kan een hormonale onbalans zijn zoals misschien niet genoeg progesteron om oestrogeen onder controle te houden.

Wat kan je hier aan doen?

Laat je hormonen testen om te kijken of er een onbalans is en zo ja welke hormonen dit zijn. Je kunt vervolgens met de arts bekijken wat de vervolgstappen zijn om de hormonen weer in balans te krijgen.

 

Hormonale anticonceptie

Een onbalans in de hormonen is een veelvoorkomende reden voor nachtelijk zweten. Vooral nachtelijk zweten bij vrouwen kan hormonale anticonceptie een rol spelen aangezien orale anticonceptiva en andere vormen van hormonale anticonceptie de menstruatiecyclus en hormoonspiegels in het lichaam kunnen beïnvloeden.

Orale anticonceptiva veroorzaken schommelende niveaus van oestrogeen. Bij het gebruik van orale anticonceptiva hebben mensen de neiging om te denken dat oestrogeen constant stabiel en hoog blijft. Als je oestrogeen en progesteron op een lijndiagram zou bekijken dan zou je zien dat je oestrogeen elke keer piekt als je de pil neemt. Het daalt vervolgens weer en dan weer piekt het weer als je de volgende dosis neemt. Dus elke dag heb je die piek en een dal en afhankelijk van het tijdstip waarop je de pil neemt kan het dan ‘s nachts een laag oestrogeengehalte veroorzaken. Dit is dan een reden waarom het bij sommige vrouwen nachtelijk zweten kan veroorzaken.

Wat kan je hieraan doen?

Als je denkt dat de oorzaak van het zweten komt door de anticonceptiepil dan kun je overwegen om over te schakelen op een andere vorm van anticonceptie. Je kunt bijvoorbeeld overstappen op een hormonaal spiraaltje of een koperen spiraaltje. Het stoppen of veranderen van anticonceptie is niet altijd makkelijk en ook dit kan klachten veroorzaken. Je zult daarom voor jezelf de afweging moeten nemen wat het beste bij je past.

Als je besluit niet te stoppen met de anticonceptiepil dan kun je ook proberen de tijd waarop je de pil inneemt aan te passen om te kijken of dit het nachtelijk zweten beïnvloedt.

Je kunt daarnaast je eetpatroon aanpassen omdat dit ook van invloed kan zijn op je hormonen. 

Kijk of je zoveel mogelijk de volgende voedingsmiddelen kunt verminderen of elimineren:

Suiker

Geraffineerde koolhydraten

Bewerkte voedingsmiddelen

Kijk of je deze kunt vervangen door:

Onbewerkte voedingsmiddelen

Gezonde vetten

Biologische voeding dat rijk is aan voedingsstoffen

Donkere bladgroenten en kruisbloemige groenten

Beweging

Je kunt ook kijken of je meer kunt bewegen om de hormoonhuishouding en cyclus beter in balans te houden. Richt je op herstellende beweging in de week voor en tijdens je menstruatie en intensievere lichaamsbeweging tijdens de eerste week van je cyclus en ovulatie.

Stress

Daarnaast kan het soms helpen om stress zoveel mogelijk te vermijden en verminderen zodat je hormonen hier zo min mogelijk last van hebben.

 

Problemen met de schildklier 

Schildklierproblemen komen vrij vaak voor en soms hebben mensen hier last van zonder dit te weten. Problemen met de schildklier kunnen nachtelijk zweten veroorzaken aangezien één van de vele functies die de schildklier reguleert de lichaamstemperatuur is.

Als je een probleem hebt met de schildklier dan is dit meestal een hyperthyreoïdie of overactieve schildklier wat nachtelijk zweten kan veroorzaken. Dit komt omdat de schildklier de stofwisseling regel.  Hyperthyreoïdie heeft de neiging om de stofwisseling in overdrive te brengen en dit kan ervoor zorgen dat de lichaamstemperatuur gaat stijgen. Nachtelijk zweten is één van de belangrijkste symptomen die iemand met een overactieve schildklier heeft.

Een traag werkende schildklier of hypothyreoïdie kan in bepaalde situaties ook nachtelijk zweten veroorzaken. Vooral als je schildkliermedicatie begint te nemen en moeite hebt aan te passen aan een hoge dosis schildklierhormoon. Soms kan de dosis iets te hoog zijn en dit zorgt ervoor dat je in een subklinische toestand van hyperthyreoïdie terechtkomt. 

Wat kan je hieraan doen?

De meeste hypo- en hyperthyreoïdie word veroorzaakt door auto-immuniteit. Deze auto-immuniteit begint vaak in de darmen en je kunt je daarom het beste richtten op de juiste voeding.

Verminder de volgende voeding die de darmen kan irriteren:

Gluten

Suiker

Zuivelproducten

Voeg de volgende voeding toe aan je eetpatroon:

Gezonde vetten – omega 3

Donkere bladgroenten en kruisbloemige groenten

Zoete aardappelen

Je kunt daarnaast een collageen- of glutaminesupplement gaan gebruiken om de darmen te ondersteunen. Collageen bevat namelijk glutamine en dit is één van de stoffen die kleine scheurtjes in de darmwand kunnen dichten en hiermee de hoofdoorzaak van auto-immuniteit en het lekkende darmsyndroom te voorkomen.

 

Onbalans in de bloedsuikerspiegel

Door je bloedsuikerspiegel stabiel te houden kun je ervoor zorgen dat je minder last hebt van  nachtelijk zweten. Als je vaak een hongerig gevoel hebt door het schommelen van de bloedsuikerspiegel dan is dit een biologische reactie die nachtelijk zweten kan veroorzaken.

Een te lage bloedsuikerspiegel veroorzaakt namelijk een stressreactie in het lichaam waardoor er hormonen worden geproduceerd die je lichaamstemperatuur kunnen verhogen. Je lichaam begint adrenaline en cortisol te produceren en dit zorgt ervoor dat het lichaam in de vecht- of vluchtmodus gaat waardoor de basis lichaamstemperatuur stijgt.

Wat kan je hieraan doen?

Het is mogelijk dat je last hebt van een slecht gereguleerde bloedsuikerspiegel. Dit kan komen door het eten van bewerkt voedsel, geraffineerde suikers of bewerkte koolhydraten eet. Ook de gele dag door eten en snacken kan dit veroorzaken.

Zorg dat je een gebalanceerd eetpatroon aanhoud waarbij je fruit, veel groentes en gezonde vetten eet. Vermijd de slechte vetten, geraffineerde koolhydraten en suiker zoveel mogelijk. Dit kan er voor zorgen dat de bloedsuikerspiegel tijdens de nacht beter in evenwicht blijft.

Vermijd laat eten of eten voor het slapen gaan en kijk of periodiek vasten iets voor je is. Hierbij eet je bijvoorbeeld tussen 12 uur in de middag tot 18:00uur in de avond en de rest van de tijd drink je alleen maar. Dit kan helpen bij een schommelende bloedsuikerspiegel omdat je lichaam de tijd krijgt om het eten te verteren en je hierdoor minder pieken en dalen hebt.

 

Te veel alcohol drinken

Een keer een wijntje of een biertje drinken is niks mis mee maar teveel alcohol kan nachtelijk zweten veroorzaken of erger maken. Alcohol kan namelijk meer invloed hebben op de hormonen en slaap dan je misschien had gedacht.

Alcohol schaadt ons vermogen om onze lichaamstemperatuur te reguleren en het verstoort ook ons circadiaans ritme. Daarom is nachtelijk zweten na het drinken eigenlijk niet zo zeldzaam.

Regelmatig drinken kan de hormonen beïnvloeden en vooral oestrogeen. Alcohol remt namelijk het vermogen van het lichaam om oestrogeen te metaboliseren. Dit zorgt er normaal gesproken voor dat je een back-up van oestrogeen krijgt. Voor vrouwen die een vorm van hormonale anticonceptie gebruiken kan dit problematisch zijn als het lichaam zijn eigen oestrogenen aanmaakt en daar bovenop veel synthetische oestrogenen binnenkrijgen. Dit kan leiden tot onevenwichtigheden in de geslachtshormonen en andere hormonen.

Wat kan je hieraan doen?

Ga een paar dagen geen alcohol drinken en kijk of het nachtelijk zweten verbetert. De meeste mensen zullen een beter nachtrust ervaren en dit kan er ook voor zorgen dat het zweten vermindert.

Als je vermoed dat er hormonale onevenwichtigheden in het spel zijn dan is het raadzaam om een tijd te stopen met het drinken van alcohol. Dit kan de lever helpen om overtollige hormonen en met name oestrogeen te ontgiften.

 

Slaapapneu

Slaapapneu komt het meeste voor bij mannen en mensen met overgewicht. Niet alleen snurken komt voor bij slaapapneu maar nachtelijk zweten ook. Slaapapneu veroorzaakt dezelfde soort stressreactie die optreedt bij een lage bloedsuikerspiegel alleen het wordt veroorzaakt door een gebrek aan zuurstof.

Wat kan je hieraan doen?

Als je niet zeker weet of je slaapapneu hebt laat je hier dan op testen. Wanneer je last hebt van overgewicht zorg dat je hier wat aan doet om op deze manier slaapapneu te verminderen. Het verliezen van 10% van je lichaamsgewicht kan al heel wat betekenen voor de symptomen die bij slaapapneu voorkomen.

 

Stress en angst

Stress en angst kunnen de slaap ernstig beïnvloeden en ook nachtelijk zweten veroorzaken. Het is moeilijk om deze oorzaak vast te stellen maar er is zeker een verband. Wanneer je moeilijk in slaap valt en onderliggende stress tijdens de slaap terugkomt dan kan he als gevolg hiervan gaan zweten.

Dit is een teken dat het sympathische zenuwstelsel overdreven reageert en het is belangrijk om dit zo snel mogelijk weer onder controle te krijgen. Als je slaapt dan hoort het parasympathische zenuwstelsel moeten werken. Dit is de rust- en herstelmodus en belangrijk voor een goede nachtrust. In sommige gevallen kunnen de stresshormonen pieken en dalen veroorzaken omdat je tijdens de slaap tot rust komt.

Als je slaapt dan gaan de hersenen proberen om de stressfactoren te verwerken waarmee we overdag mee te maken kregen. Dit veroorzaakt de vecht- of vluchtreactie die het sympathische zenuwstelsel activeert en de lichaamstemperatuur kan verhogen.

Wat kan je hieraan doen?

Zorg voor voldoende ontspanning en rust gedurende de dag. Probeer overdag zoveel mogelijk stress te vermijden en bouw momenten van rust in. Ga een uur voor het slapen gaan iets anders doen wat je helpt te ontspannen en wat niks met werk te maken heeft.

Neem een bad

Mediteer

Ademhalingsoefening

Lees een boek

Luister naar je favoriete muziek

Deze dingen kunnen er voor zorgen dat het parasympathische zenuwstelsel rust krijgt en dit helpt je lichaam voor te bereiden op slapen.

 

 

”Zoek hulp als je de oorzaak niet kunt vinden”

Wanneer moet je je zogen maken over nachtelijk zweten?

Meestal is één van de bovenstaande oorzaken de boosdoener van overmatig zweten en er is geen reden om je te veel zorgen te maken over nachtelijk zweten. Als je merkt dat nachtelijk zweten een aanhoudend probleem word dat niet wordt veroorzaakt door iets hormonaal of iets dat met de geestelijke gezondheid te maken heeft dan is het belangrijk om dit met de arts te bespreken. 

De arts kan kijken naar eventuele bijwerkingen van medicatie of op zoek gaan naar tekorten aan voedingsstoffen.

Andere symptomen waar je goed op moet letten zijn:

Pijn in de botten en de rest van het lichaam

Koorts

Koude rillingen

Als je last hebt van deze klachten dan kan het zijn dat je een infectie, virus of ander gezondheids probleem hebt. 

 

 

”Kruiden kunnen de aanmaak en werking van hormonen stimuleren”

Welke kruiden helpen bij nachtelijk zweten?

Nachtelijk zweten kan erg vervelend zijn en als je niet weet hoe je dit moet oplossen dan kun je kruiden gebruiken die helpen de symptomen te verlichten.

Er zijn verschillende hormonen betrokken bij een communicatiecircuit die zich voortdurend aanpassen aan verschillende factoren zoals de omgeving, eetpatroon en stress. Dit communicatiecircuit vertelt de eierstokken om oestrogeen en progesteron af te geven.

Veel van de symptomen waar je last van hebt treden mogelijk op vanwege de dramatische veranderingen die verband houden met oestrogeen en progesteron. Als je oestrogeen bijvoorbeeld te hoog of te laag is dan kan dit voor verschillende problemen zorgen.

Zilverkaars

Zilverkaars bevat fytonutriënten die zeer interessante effecten hebben op de hormonen die betrokken zijn bij het communicatiecircuit. Dit zorgt ervoor dat het circuit in balans wordt gebracht. Het helpt ook om oestrogeen in balans te houden.

Vitamine E

Vitamine E heeft ook een hormonale werking. Het is betrokken bij de aanmaak van verschillende geslachtshormonen. Als je een tekort hebt aan vitamine E dan zal je lichaam minder hormonen aanmaken zoals progesteron, oestrogeen en testosteron. Een goede bron van vitamine E zijn groenten, eieren, noten en zaden.

Zeekelp

Zeekelp bevat jodium en dit is belangrijk voor goed werkende schildklieren. Wanneer de schildklier goed werkt dan zal je lichaam makkelijker hormonen aan kunnen maken en dit proces minder snel uit balans zijn.

Salie

Salvia officinalis oftewel echte salie kan helpen bij de vochtregulatie en daarom word de kruid veel gebruikt tijdens de menopauze. De kruid vermindert de afscheiding van zweet omdat het de activiteit van zweetklieren tegengaat. Op deze manier kan de kruid helpen om nachtelijk zweten te verminderen.

Kamille, sint-janskruid en valeriaan

Kamille, sint-janskruid en valeriaan zijn kruiden die ook kunnen worden ingezet bij nachtelijk zweten. Je kunt er prima thee van zetten en deze in de avond drinken.

Valeriaan helpt je goed te slapen en angst en stress te verminderen

Sint-Janskruid heeft een antidepressieve werking 

Kamille brengt het zenuwstelsel tot rust en bevordert de slaap

Tips:

1) Een kop groene thee voor het slapengaan kan helpen nachtelijke zweetaanvallen te verminderen

2) Zorg voor de juiste dikte van dekens en leg droge kleding naast je bed om deze te verwisselen met natte kleding

3) Beweeg iedere dag minimaal een uur en eet gezond en gevarieerd

4) Vermijd stress en probeer een vast slaappatroon aan te houden wanneer je gaat slapen en wakker word

Tot slot

Nachtelijk zweten stond centraal in dit artikel. Slaap jij altijd goed en word je uitgerust wakker? Ben je weleens wakker geworden ‘badend’ in het zweet? Wij vinden het fijn als je een reactie achterlaat onderaan deze pagina. 

Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met je vrienden. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijn je zeer erkentelijk!

Anderen lezen ook

Kamille thee

Waar zit vitamine E in?

Groene thee

Bronnen:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *