Expert: Jaap Gerrijts | 9 augustus 2023 | Leestijd: 7 minuten
Maretak
Maretak is een plant die groeit op de takken van bomen en daar water en voedingsstoffen uit haalt. Het heeft een lange geschiedenis als een magische en geneeskrachtige plant. Maretak wordt gebruikt voor het behandelen van hoge bloeddruk, kanker, gewrichtsontstekingen en het versterken van het immuunsysteem. Maretak kan in verschillende vormen worden ingenomen, zoals thee, druppels, capsules of injecties.
Maretak kent een aantal gezondheidsvoordelen. In dit uitgebreide artikel leggen we uit welke dat zijn en vertellen we waar je het allemaal voor kunt gebruiken. Lees je mee?!
Maretak helpt bij een hoge bloeddruk of slechte doorbloeding
Maretak
Voor de meeste mensen doet maretak denken aan niemand minder dan een witte kerst. Wist je dat maretak al honderden jaren wordt gebruikt en niet alleen als feestelijke winterdecoratie dient? Eén type tak wordt het meest als sier gebruikt, terwijl de anderen worden geoogst voor hun medicinale doeleinden.
Het is een bekende plant in de kruidengeneeskunde en er zijn meer dan 100 verschillende soorten.
Wat is maretak precies?
Maretak is een lid van de Viscaceae familie en wordt beschouwd als een groenblijvende hemiparasitaire plant. Als parasitaire plant klampt hij zich vast aan bomen en voedt zich ermee.
De plant wordt geoogst voor zijn bessen, bladeren en stengels.
Maretak word in het Engels mistletoe genoemd en dankt zijn interessante naam aan het feit dat vele jaren geleden mensen opmerkten dat het groeide waar vogelpoep werd gevonden. In het Angelsaksisch betekent ‘mistel’ ‘mest’ en ‘tan’ betekent ‘takje’. De naam misteltan veranderde uiteindelijk in mistletoe.
Herboristen gebruiken maretak om kruidenextracten te maken die bepaalde fysiologische effecten hebben.
De Europese soort word als supplement en medicijn gebruikt en groeit aan gewone bomen zoals appel-, eiken-, dennen- en iepen. Maretakplanten vormen struiken aan deze bomen die ook wel “heksenbezems” worden genoemd.
Tijdens de koelere maanden en ook de hele winter groeien er bessen aan de takken die een verscheidenheid aan vogels aantrekken.
Maretak soorten
Maretak planten komen voor in bijna de hele wereld. Je ziet ze groeien in Europa, Amerika, Azië en Afrika, Australië en Nieuw-Zeeland.
Enkele van de meest erkende soorten maretak zijn:
• Arceuthobium
• Amyeem
• Amylotheek
• Viscum
• Phoradendron
• Psittacanthus
• Peraxilla
• Taxillus
• Lorantus
• Scurrula
De Amerikaanse maretak Phoradendron flavescens is de soort dat in de Verenigde Staten groeit en de hele winter wordt gebruikt als kerstversiering. De Europese maretak Viscum album is de soort die al eeuwenlang wordt gebruikt in de traditionele kruidengeneeskunde.
De Loranthus ferrugineus komt minder vaak voor en wordt door sommigen gebruikt om hoge bloeddruk en gastro-intestinale klachten te behandelen. De Japanse maretak Taxillus yadoriki Danser staat bekend om zijn vele antimicrobiële en antioxiderende eigenschappen.
De plant werd door de jaren heen vaak gebruikt voor verschillende klachten zoals:
• Hoofdpijn
• Verkoudheid
• Koorts
• Ademhalingsproblemen
• Artritis
• Epileptische aanvallen
• Huidaandoeningen
• Depressie
• Angst
• In balans brengen van de hormonen
• Verbeteren van de cardiovasculaire gezondheid
Injecties met maretak worden in Europa zelfs gebruikt om kanker te helpen bestrijden.
”Antioxidanten en antimicrobiële en ontstekingsremmende eigenschappen”
Welke stoffen zitten er in maretak?
In verschillende studies zijn verschillende soorten vrije radicalen wegvangende antioxidanten gevonden die in maretak aanwezig zijn. De plant bevat ook stoffen met antimicrobiële en ontstekingsremmende eigenschappen die in verschillende soorten maretak voorkomen zoals:
• Glycosiden
• Galluszuur
• Alkaloïden
• Flavonoïden
• Polysacchariden
• Polypeptiden
• Lectinen
• Arginine
• Tannines
• Terpenoïden
• Zure verbindingen
”Kanker, hoge bloeddruk, depressie, angst en huidaandoeningen”
Wat zijn de mogelijke gezondheidsvoordelen van maretak?
Hoewel maretak al eeuwenlang in de traditionele geneeskunde wordt gebruikt is het belangrijk op te merken dat de potentiële voordelen ervan nog steeds onderwerp van onderzoek en debat zijn.
Omdat de plant rijk is aan verschillende beschermende stoffen kan maretak enkele van de volgende gezondheidsvoordelen hebben:
Voorgeschreven medicijn voor kanker
Tegenwoordig zijn maretak-extracten de meest voorgeschreven onconventionele kankertherapieën in Duitsland en enkele andere Europese landen waar maretak wordt verkocht als voorgeschreven medicijn voor kanker.
Hoewel het al sinds de jaren 1920 in Europa wordt gebruikt is het niet overal ter wereld goedgekeurd als behandeling voor aandoeningen zoals kanker.
Wat kan maretak doen om kanker te helpen bestrijden?
In verschillende onderzoeken is aangetoond dat maretak het immuunsysteem stimuleert en bepaalde kankercellen doodt. Deze effecten zijn echter meestal waargenomen in reageerbuizen en niet bij mensen.
Een aantal in-vitro-onderzoeken hebben immunostimulerende, cytotoxische en proapoptotische effecten gemeld.
Helaas hebben bijna alle onderzoeken echter minstens één grote zwakte waardoor onderzoekers hun betrouwbaarheid in twijfel hebben getrokken. Een recensie concludeerde zelfs: “De meeste onderzoeken toonden geen enkel effect aan van maretak op de overleving van kanker.”
Er is onderzoek dat suggereert dat het toedienen van Europees maretak-extract hulp kan bieden bij de behandeling van:
• Borstkanker
Beperkte studies hebben aangetoond dat injecties kunnen helpen de groei van borstkankertumoren te stoppen en de levensduur te verlengen
• Gevorderde alvleesklierkanker
Maretak-extract kan mogelijk de overlevingstijd met enkele maanden helpen verbeteren wanneer het in de tumor wordt geïnjecteerd bij mensen met alvleesklierkanker
• Blaaskanker – vooral bij mensen met terugkerende blaaskanker
• Darmkanker
• Maagkanker
• Leverkanker
• Leukemie
• Longkanker
• Baarmoederkanker
• Eierstokkanker
Een ander potentieel maar controversieel gebruik is het verminderen van bijwerkingen van kankerbehandelingen zoals chemotherapie en bestralingstherapie en ook het verbeteren van de kwaliteit van leven tijdens herstel.
Een review ontdekte dat “maretak-extracten een aanzienlijk, middelgroot effect hebben op de kwaliteit van leven bij kanker.” De onderzoekers wezen er echter op dat “de meeste onderzoeken een hoog risico op vooringenomenheid hebben of op zijn minst enige bezorgdheid oproepen.”
Aan de andere kant vond een afzonderlijke beoordeling uit 2019 geen bewijs dat suggereert dat het een grote positieve impact had op het leven van mensen die herstellen van kanker.
Met andere woorden, er moet nog meer onderzoek gedaan worden om de effectiviteit daadwerkelijk vast te stellen.
Behandelen van huidaandoeningen
Takjes maretak kunnen worden gebruikt om in te baden. Je kunt het ook op de huid aanbrengen om spataderen, zweren op de onderbenen en eczeem te behandelen.
Sommigen mensen geloven ook dat het pijnstillende eigenschappen heeft en kan worden gebruikt om gewrichtspijn en reumatische en neuralgische pijnen te behandelen wanneer het op de huid wordt gewreven.
Behandelen van depressie en angst
Maretak zijn naar voren gekomen als veelbelovende alternatieve therapie tegen stemmings gerelateerde aandoeningen zoals depressie, angst en vermoeidheid en vooral wanneer deze aandoeningen verband houden met kankerbehandelingen.
Verschillende onderzoeken hebben laten zien dat maretak het vermogen om om te gaan met kanker bij zowel kankerpatiënten als overlevenden kan verbeteren.
Kan de cardiovasculaire gezondheid ondersteunen
Er zijn aanwijzingen dat maretak en vooral de soort L. ferrugineus en Loranthus micranthus kunnen helpen bij het beheersen van hoge bloeddruk en gastro-intestinale klachten. Deze typen kunnen het risico op bloedvataandoeningen verlagen zoals hoge bloeddruk en slagaderverkalking.
Een onderzoek uit 2011 uitgevoerd op ratten liet zien dat het antihypertensieve, anti-artherogene en vasorelaxerende effecten had die mogelijk cardiale episodes zouden kunnen verminderen. Deze resultaten zijn over het algemeen echter gemengd. Sommigen suggereren zelfs dat het bij bepaalde patiënten de hartziekte kan verergeren.
Ook hier moet nog meer onderzoek naar gedaan worden.
Bestrijden van verkoudheid, hoesten en astma
Er is niet veel onderzoek gedaan naar de effecten van maretak op het ademhalingssysteem. Maar er wordt aangenomen dat verschillende maretakplanten antioxiderende, pijnstillende, ontstekingsremmende en immuun stimulerende eigenschappen hebben waardoor ze kunnen helpen verdedigen tegen ziekten en infecties.
Suppletie met maretak kan mogelijk helpen bij het bestrijden van:
• Verkoudheid
• Hoesten
• Keelpijn
• Koorts
• Ademhalingsproblemen zoals astma
Dit is echter in de meeste onderzoeken niet bewezen.
Ter verdediging tegen ademhalingsproblemen en verkoudheid kunnen takjes maretak worden gebruikt om kruidenthee of tincturen van te maken.
Ondersteuning van de hormonale balans
Maretak is gebruikt om symptomen van de menopauze zoals vermoeidheid en slaapproblemen te beheersen en om hormonen te reguleren wanneer een vrouw onregelmatige menstruatie ervaart.
Postmenopauzale vrouwen is de groep mensen die waarschijnlijk het meest lijdt aan osteoporose en hier kan het ook helpen beschermen tegen zwakke botten en botbreuken.
”Injectie, tinctuur, capsule of in de thee”
Hoe kun je maretak gebruiken?
Als maretak word gedroogd en tot een extract gemaakt kan het vervolgens als injectie worden gegeven. Het kan ook als capsule of supplement via de mond worden ingenomen en ook als thee of tinctuur worden gebruikt.
Maretak wordt meestal verkocht als droog kruid of als takjes. Thuis kun je gedroogde maretak makkelijk gebruiken om thee en tincturen van te maken.
Het wordt aanbevolen om thee gemaakt van de maretak altijd te maken als een koude infusie aangezien het gebruik van zeer heet water sommige van de verbindingen in maretak kan vernietigen. Voor de meeste mensen is de gemakkelijkste manier om maretakthee te maken met heet maar niet kokend water.
Het is ook mogelijk om het extract via de mond in te nemen. Afhankelijk van in welk land je woont kan een arts extract verwerkt in injecties voorschrijven.
Omdat producten kunnen variëren is het belangrijk om bij aankoop van maretakkruid altijd de gebruiksaanwijzing goed door te lezen. Neem contact op met je arts als je al medicijnen gebruikt en vooral die voor hoge bloeddruk aangezien maretak een aantal interacties met andere geneesmiddelen kan hebben.
”Houd je altijd aan de gebruiksaanwijzing voor de juiste dosering”
Wat is de juiste dosering van maretak?
Gebruik de kleinst mogelijke dosis die een duidelijk effect heeft. Sommige herboristen gebruiken slechts één tot twee milliliter extract per dag in verdeelde doses. Lage doseringen van één milliliter per dag worden door sommige artsen zelfs gebruikt als aanvullende kankerbehandeling.
Ruw maretakfruit of maretakkruid dat wordt gebruikt om thee te zetten voor bijvoorbeeld hoge bloeddruk wordt aanbevolen in een dosering van 10 gram per dag.
Extracten worden meestal meerdere keren per week toegediend via intraveneuze of subcutane injectie in doseringen van 0,1 tot 30 milligram.
Maretak injecties
De effectiviteit van maretakinjecties hangt af van het exacte type extract dat wordt gebruikt. Producten kunnen namelijk behoorlijk verschillen omdat veel factoren van invloed zijn op de kwaliteit van het extract. Deze factoren zijn:
• Het type waardboom
• De exacte soort
• Hoe het extract wordt verzameld
• De tijd van het jaar waarin de plant wordt geplukt
Extracten worden gemaakt in oplossingen op waterbasis samen met alcohol die vervolgens worden geïnjecteerd. Producten worden soms genoemd naar het type boom waarop de plant groeit.
Meestal worden injecties onder de huid gegeven. Soms kunnen ze worden toegediend in een ader, pleuraholte of een tumor.
Verschillende merken extracten/injecties die momenteel op recept verkrijgbaar zijn:
• Isorel
• Iscador
• ABNOBAviscum
• Eurixor
• Helixor
• Vysorel
Hoewel sommige in-vitro-onderzoeken groeiremming, celdood en anti-tumoractiviteit hebben aangetoond bij kankerpatiënten die maretak-extract gebruiken, is er helaas nog steeds geen solide bewijs voor de effectiviteit ervan.
”De Kelten en Germanen gebruikten maretak voor allerlei kwaaltjes”
Maretak in de traditionele geneeskunde
De naam maretak wordt verondersteld te zijn afgeleid van het Keltische woord voor “genezen”. Oude geschriften vertellen ons dat er veel historisch gebruik van maretak was, waarvan de meeste gericht waren op het genezen van het zenuwstelsel. Niet alleen de Kelten maar ook de Germanen geloofden dat de maretak zo goed als alles kon helpen genezen.
Het werd gebruikt om aandoeningen te behandelen zoals:
• Koorts
• Huid problemen
• Nervositeit/angst
• Stuiptrekkingen
• Hysterie
• Neuralgie
• Urinaire aandoeningen
• Hartziekte
In sommige traditionele geneeswijzen werd aangenomen dat het een natuurlijk “harttonicum” was dat de kracht van de hartslag kon versterken en de hartslag kon verhogen. Kruidenformules die maretak, valeriaan en ijzerhard bevatten werden vaak gebruikt voor allerlei zenuwklachten die veroorzaakt werden door hormonale onevenwichtigheden, vermoeidheid, enz.
Meestal maakte men van maretak een geneeskrachtige thee of tinctuur. Een ander gebruik was het maken van zalf voor huidproblemen zoals zweren en zweren.
Maretak als kerstversiering
Wat heeft maretak met kerst te maken? Maretak wordt al heel lang geassocieerd met vrede, bescherming, romantiek en feest.
Tegenwoordig is de betekenis van de maretak met Kerstmis een teken van liefde en vriendschap.
Waarom kussen mensen onder de maretak? Deze traditie zou voor het eerst zijn begonnen met het Griekse festival van Saturnalia. Andere bronnen beweren dat deze traditie in kerken in Engeland is begonnen.
Geschriften tonen aan dat het voor het eerst een symbool van romantiek werd in de tijd van de oude Noorse mythologie dat beoefend werd door Noord-Germaanse en Scandinavische mensen in de 17e en 18e eeuw. De gewoonte om onder de maretak te kussen verspreidde zich vervolgens naar Britse bedienden en door heel Engeland.
Is maretak giftig?
Omdat maretak soms schade kan toebrengen aan bomen waarop hij groeit heeft hij de reputatie giftig te zijn en wordt hij door sommigen zelfs een “parasiet” genoemd.
Maretak graaft wortels in het binnenste hout van bomen en voedt zich met hun sap. Een zware aantasting door maretak kan takken van de gastheerplant of zelfs de hele plant doden.
Technisch gezien is een maretak een hemiparasiet en dit betekent dat ze wat energie verkrijgen door fotosynthese en de rest wordt gewonnen uit andere bomen en planten.
Terwijl maretak hier en daar soms bomen kan doden, levert het ook voedsel voor vogels en zorgt het voor dicht gebladerte dat handig is om te nestelen. Bossen waar het overvloedig groeit blijken zelfs de thuisbasis te zijn van veel meer vogels zoals uilen, roodborstjes, mezen en duiven. Dit komt omdat ze voeding bieden en vogels de mogelijkheid geven om zich te nestelen in maretaktrossen.
Wat weten we over de effectiviteit en veiligheid van maretak wanneer mensen het consumeren? Is maretak ook giftig of schadelijk?
Het is algemeen bekend dat bepaalde delen van de plant inclusief de bessen en bladeren ernstige bijwerkingen kunnen veroorzaken bij orale consumptie. Vergiftiging kan ook optreden als je te veel thee drinkt die van de plant is gemaakt. Het giftige ingrediënt in maretak wordt phoratoxine genoemd. Symptomen treden het meest op na inname van de bladeren en duren meestal één tot drie dagen.
Er zijn ook mogelijke bijwerkingen verbonden aan injecties. Bijwerkingen die kunnen worden veroorzaakt door maretak-extract injecties kunnen zijn:
• Hoofdpijn
• Pijn
• Braken
• Diarree
• Krampen
• Ontsteking op de injectieplaats
• Koorts
• Koude rillingen
• Huiduitslag
• Zelden ernstige allergische reacties
• Leverschade bij langdurig gebruik
Het consumeren van kleine hoeveelheden is meestal veilig gebleken. Grotere doseringen vormen het grootste risico op ernstige bijwerkingen.
Dat gezegd hebbende lijkt maretak bij gebruik als medicijn over het algemeen veilig te zijn. Volgens een verklaring uit 2018 zijn er weinig bijwerkingen gemeld bij het gebruik van maretak-extracten.
Over het algemeen is er beperkt onderzoek gedaan naar de mogelijke bijwerkingen van het consumeren van maretak. Sommige onderzoeken hebben bewijs gevonden dat maretak de overleving of kwaliteit van leven van kankerpatiënten kan helpen verbeteren. De overgrote meerderheid van de onderzoeken had echter grote tekortkomingen die twijfel doen rijzen over hun bevindingen. Hier zal dus nog meer onderzoek naar gedaan moeten worden.
Het National Cancer Institute in Amerika heeft een voorbereidend onderzoek afgerond om de veiligheid te evalueren van geïnjecteerd Europees maretak-extract in combinatie met een geneesmiddel tegen kanker bij patiënten met gevorderde kanker. Het toonde aan dat patiënten de combinatie kruid/medicijn goed leken te verdragen.
Toekomstige studies worden echter nog steeds ontworpen om de effectiviteit van maretak te evalueren. Dat betekent dat het voorlopig nog steeds wordt beschouwd als een onbewezen kankerbehandeling.
Maretak mag ook niet tijdens de zwangerschap worden gebruikt omdat er geen onderzoeken zijn die aantonen dat het veilig is en sommige suggereren dat het veranderingen in de baarmoeder kan veroorzaken die het risico op een miskraam vergroten.
Het mag ook niet worden gebruikt door iemand met een auto-immuunziekte omdat het immuunsysteem hierdoor actiever kan worden. Het mag ook niet gebruikt worden door iemand die wordt behandeld voor hartaandoeningen of een hoge bloeddruk en ook niet voor diabetes omdat het de glucose-/bloedsuikerspiegel kan wijzigen.
Omdat het controversieel is en nadelige effecten kan veroorzaken is het verstandig om eerst een arts te raadplegen voordat je maretak gaat gebruiken.
Tips:
1) De bessen en bladeren van maretak bevatten verbindingen die schadelijk kunnen zijn voor mens en huisdier. Houd maretak daarom buiten bereik van kinderen en dieren
2) Houd je altijd aan de dosering die in de gebruiksaanwijzing staat om bijwerkingen zoveel mogelijk te vermijden
3) Als je een aandoening hebt of medicatie gebruikt dan is het belangrijk altijd eerst met de arts te overleggen als je maretak wilt gaan gebruiken
4) Hoewel maretak is onderzocht vanwege zijn potentiële immuun stimulerende en anti-tumoreffecten is er meer onderzoek nodig om de effectiviteit en veiligheid ervan bij medische behandelingen vast te stellen
Maretak kan worden ingezet bij paniekaanvallen
Tot slot
Maretalk stond centraal in dit artikel. Heb jij last van een hoge bloeddruk? En heb je weleens een maretak supplement genomen? Wij vinden het fijn als je een reactie achterlaat onderaan deze pagina.
Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen op social media. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijn je zeer erkentelijk!
Anderen lezen ook
Kruidnagel
Ginkgo biloba
