Expert: Jaap Gerrijts | 14 maart 2023 | Leestijd: 7 minuten
Lipoedeem
Lipoedeem is een aandoening die alleen bij vrouwen voorkomt. Het is een stoornis dat te maken heeft met het aanmaken van vet in het lichaam. Lipoedeem zorgt voor een ophoping van vet en vocht wat erg vervelend en pijnlijk kan zijn.
Lipoedeem komt alleen bij vrouwen voor. In dit uitgebreide artikel leggen we uit wat lipoedeem is, wat de symptomen zijn, wat de oorzaak kan zijn en wat je er tegen kunt doen. Lees je mee?!
Lipoedeem
Wist je dat ruim 10% van alle vrouwen last heeft van lipoedeem? Dit begint vaak na de pubertijd, zwangerschap of rond de menopauze. Als je last hebt van lipoedeem dan komt dit voornamelijk voor in de armen of benen. Er hoopt zich vet en vocht op wat soms verward word met lymfoedeem dit is totaal wat anders.
Er zijn drie verschillende stadia van lipoedeem:
1 – Zachte huid
Er vormt zich vet onder de huid die kleine knobbeltjes vormen. Wanneer lipoedeem aan het ontwikkelen is dan kan je dit niet of nauwelijks herkennen in dit stadium. Er is vaak een merkbaar verschil in het formaat van de boven- en onderlichaam.
2 – Grove structuur met oneffenheden in de huid
Als je met de hand over de huid gaat dan voelt dit vaak hard aan. Er is in dit stadium meestal sprake van cellulitis waardoor er sprake kan zijn van een chronische ontsteking onder de huid. Het is nu iets makkelijker te zien maar word vaak nog verward met lymfoedeem of zwaarlijvigheid.
3 – Vetweefselvermeerdering
Er vormt zich steeds meer vet onder de huid wat duidelijk te zien is. In veel gevallen zie je dat er ook vocht ontstaat onder de huid wat kan duiden op lymfoedeem. Veel vrouwen die last hebben van lipoedeem hebben in een later stadium ook lymfoedeem.
”Lipoedeem is een vet-aanmaakstoornis”
Hoe ziet lipoedeem eruit?
Hoe ziet lipoedeem eruit? Als je last hebt van lipoedeem dan vormt er vet onder de huid. Dit komt voor in de armen en de benen. In tegenstelling tot lymfoedeem zal je geen last hebben van dikke voeten, enkels, handen of polsen.
Daarnaast zal je geen putjes op de plek kunnen drukken wat normaal wel mogelijk is wanneer er sprake is van vochtophoping. De benen voelen vaak pijnlijk aan en men heeft ook vaak last van een zwaar en vermoeid gevoel in de benen.
Wat zijn duidelijke kenmerken van lipoedeem?
• Vermoeidheid
• Pijnlijke huid
• Onregelmatige vetverdeling onder de huid
• Pijn en plekken komt vooral voor rondom de armen of benen
• Zwelling komt in beide armen en/of benen voor
• Geen ophoping in de handen of voeten
• Snel last van blauwe plekken
• Er kunnen geen putjes worden gedrukt in de huid
• Zwelling bij inspanning en warmte
• Gewrichtspijn
• Moeite met lopen
• X-benen
• Verschil van twee of drie kledingmaten tussen het boven- en onderlichaam
• Verlies van kracht in armen en benen
• Overgewicht
• Tijdens het afvallen blijven de benen en armen vaak wel dikker
”Hormonen en genen zijn potentiële oorzaken”
Wat is de oorzaak van lipoedeem?
Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar de oorzaak van lipoedeem. Men heeft nog steeds niet vast kunnen stellen wat de oorzaak van deze aandoening is. Omdat het in bijna alle gevallen bij vrouwen voorkomt en in periodes waarin er een verandering plaats vind in de hormoonhuishouding denkt men dat dit een mogelijke oorzaak kan zijn.
Onderzoekers denken dat de genen ook betrokken zijn bij de oorzaak van lipoedeem. Dit komt omdat het vaak voorkomt in de familie maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn. Er zal in de toekomst nog meer onderzoek gedaan moeten worden om de oorzaak daadwerkelijk vast te kunnen stellen.
”Bij lipoedeem ontstaat er geen zwelling in de handen en voeten”
Hoe weet je of je lipoedeem of lymfoedeem hebt?
Lipoedeem en lymfoedeem worden vaak met elkaar verward. Dit komt omdat beide te maken hebben met ophopingen onder de huid maar toch zijn er duidelijke verschillen.
Als je last hebt van lipoedeem dan vormt er vet onder de huid. Dit vet zit dan altijd onder de huid in de armen of benen. Je hebt geen last van dikke enkels, voeten, handen of polsen door een vochtophoping. Daarnaast kan je het makkelijk herkennen door op de plek te drukken en als er geen putje ontstaat dan is er sprake van lipoedeem.
Lymfoedeem is de ”normale” vorm van oedeem waarbij er zich geen vet maar vocht ophoopt. Dit gebeurt bijvoorbeeld in de voeten, armen, benen of polsen. Er ontstaat lymfoedeem wanneer het lichaam de vocht niet goed kan afvoeren door een verstoord evenwicht. Je kunt lymfoedeem makkelijk herkennen door op de plek te drukken en als er een deuk ontstaat dan is er sprake van vocht onder de huid.
”Lipoedeem is vaak pijnlijk als er druk op de plek staat”
Wat voor pijn voel je bij lipoedeem?
Lipoedeem kan pijnlijk zijn bij druk en aanrakingen. De huid is vaak extra gevoelig voor aanraking op de plek waar zich vet ophoopt. Je kunt daarnaast een vermoeid en zwaar gevoel hebben in het lichaam.
Je kunt ook last hebben van:
• Pijnlijk en gezwollen gevoel in de benen
• Last van knie-, voet- en heupgewrichten
• Schurende huid tijdens het lopen
• Een koud gevoel in de onderbenen, enkels en voeten
”Puberteit, zwangerschap of tijdens de menopauze”
Op welke leeftijd krijg je lipoedeem?
Lipoedeem komt in de meeste gevallen voor na de puberteit. Het kan ook tijdens de zwangerschap of rond de menopauze ontwikkelen. Men denkt dat de reden hiervan te maken heeft met de hormoonhuishouding omdat dit alleen maar bij vrouwen het geval is.
”Mensen met obesitas hebben een groter risico op lipoedeem”
Is lipoedeem hetzelfde als obesitas?
Omdat het hier om een vetophoping gaat worden de twee wel eens met elkaar verward maar het is totaal wat anders. Bij lipoedeem zijn deze ophopingen van vet plaatselijk en bij obesitas kan dit over het hele lichaam voorkomen.
Wanneer iemand gewicht verliest dan zal de plek waar lipoedeem zit niet slanker worden terwijl dit bij obesitas wel het geval is. Aan de andere kant hebben mensen met lipoedeem wel vaak last van overgewicht dus er is wel een korrelatie. Daarnaast hebben mensen met lipoedeem meer klachten bij warme dagen en als ze langdurig moeten staan.
Onderzoek in het ziekenhuis!
Wanneer de huisarts je doorverwijst naar het ziekenhuis dan zal een dermatoloog kunnen vaststellen of je lipoedeem hebt. Hierbij word er gekeken op welke plek de vetophoping zit en of het daadwerkelijk vet is in plaats van vocht. Dit zal de dermatoloog doen door te voelen en te drukken op de plek. Er zal ook gekeken worden naar verkleuringen en afwijkingen van de huid. Andere oorzaken zoals spataderen en lymfoedeem zullen waar mogelijk worden uitgesloten.
”Voeding, beweging, en compressiekousen”
Wat kan je doen tegen lipoedeem?
Lipoedeem is helaas niet te genezen maar je kunt wel verschillende dingen doen om de klachten te verminderen.
Wat kan ik doen tegen lipoedeem?
Voeding
De basis van een gezond lichaam is de juiste voeding eten zodat je voldoende voedingsstoffen binnen krijgt. Daarnaast is het belangrijk om niet teveel suiker, geraffineerde koolhydraten en slechte transvetten te eten. Verkeerde voeding zal sneller voor overgewicht zorgen en hiermee de klachten kunnen verergeren.
Als je gezond eet maar toch blijft aankomen dan kan je ervoor kiezen om periodiek te gaan vasten. Dit houd in dat je slechts enkele uren op een dag eet en de rest van de tijd alleen maar drinkt. Hierdoor heeft het lichaam voldoende tijd om het eten te verteren en zal je op gewicht kunnen blijven of zelfs af kunnen vallen. Een goede tijd om periodiek te vasten is van 11 uur in de ochtend tot 17:00 uur in de avond. Eet hierbij om 11 uur je eerste maaltijd en uiterlijk 17:00 uur de laatste. Je kunt de rest van de avond wel drinken maar probeer alcohol te vermijden.
Beweging
Naast gezonde voeding is beweging enorm belangrijk als je last hebt van lipoedeem. Beweging zal namelijk kunnen helpen de spieren en gewrichten gezond, soepel en sterk te houden. Daarnaast kan je met beweging vermoeidheid te lijf gaan wat vaak voorkomt bij mensen met lipoedeem.
En als laatste zal beweging je helpen om op gewicht te blijven of indien nodig af te vallen. Beweeg daarom iedere dag minimaal een uur door te gaan lopen, fietsen, zwemmen of een andere vorm van lichaamsbeweging. Als je gaat sporten dan kan het goed zijn om compressiekousen te dragen die kunnen helpen voorkomen dat de omtrek van de benen toeneemt.
Oedeemtherapie
Als je lipoedeem hebt dan is de kans groot dat je in een later stadium ook last gaat krijgen van lymfoedeem. Je kunt doorverwezen worden door je huisarts voor oedeemtherapie naar een fysiotherapeut die je kan helpen bij verschillende klachten.
Oedeemtherapie kan bestaan uit:
• Manuele lymfedrainage
• Bellicon training
• Intensieve bindweefselmassage
• Cupping
• Leefstijl advies
Compressiekousen
Compressiekousen worden vaak aangeraden bij lipoedeem. Deze kousen zorgen er voor dat de stuwing in de benen verminderd wordt. De beste compressiekous voor deze klachten is één met een lichte drukklasse. Deze druk die veroorzaakt word door de kousen kan pijnlijk zijn en daarom zal een kous met hoge drukklasse vaak niet lang gedragen kunnen worden.
Er bestaan ook elastische kousen die speciaal op maat worden aangepast. Deze kousen zorgen er ook voor dat de stuwing in de benen afneemt. Sommige mensen verdragen deze kousen minder goed omdat ze veel druk kunnen geven wat soms erg pijnlijk kan zijn. De beste elastische kousen voor deze klachten zijn meestal van een lichte druk-klasse 2.
Het kan voorkomen dat iemand de rest van hun leven deze kousen draagt om de klachten zoveel mogelijk in toom te houden.
Liposuctie
De enige manier om het vet bij lipoedeem direct te verwijderen is via liposuctie. Dit kan met behulp van een niet-operatieve behandeling waarbij een plaatselijke verdoving word gebruikt. Het nadeel van deze behandeling is dat het vaak erg duur is en meestal niet vergoed word door de verzekeraar. Zorg er daarom voor dat je eerst contact opneemt met het verzekeringsbedrijf voor je een afspraak maakt.
Psychische ondersteuning
In sommige gevallen kan het hebben van lipoedeem psychische klachten veroorzaken. Ook wanneer je er alles aan doet om er van af te komen en de klachten van lipoedeem blijven kan mentaal voor sommige mensen erg zwaar zijn. Als je last hebt van psychische klachten dan kan het helpen om hier hulp voor te zoeken. Vraag je huisarts wat de beste optie is en laat je doorverwijzen.
Helpen vitamines en mineralen bij lipoedeem?
Er zijn geen specifieke vitamines of mineralen die je kunt gebruiken wat ervoor zorgt dat lipoedeem verdwijnt. Het kan in sommige gevallen wel een aanvulling zijn op een gezond eetpatroon waardoor je zorgt dat je voldoende voedingsstoffen binnen krijgt. Het aanvullen bij een eventueel tekort zou je kunnen helpen bij:
• Gewrichtsproblemen
• Overgewicht
• Ontstekingen
• Stofwisseling
• Vermoeidheid
• Slaapproblemen
Om je een idee te geven welke vitamines, mineralen en vetzuren kunnen helpen hebben we er een paar voor je op een rij gezet.
Omega 3
Gezonde omega 3 vetzuren hebben ontstekingsremmende eigenschappen die kunnen helpen om zwelling en ontsteking in het lichaam te verminderen.
Vitamine C
Vitamine C is een belangrijke vitamine die kan helpen om oxidatieve stress en ontstekingen in het lichaam helpen te verminderen.
Vitamine D
Veel mensen hebben een tekort aan vitamine D zonder dat ze dit zelf door hebben. Lage niveaus aan vitamine D worden in verband gebracht met ontstekingen en andere gezondheidsproblemen zoals diabetes en overgewicht. Voldoende inname van vitamine D kan helpen om ontstekingen te verminderen en de algehele gezondheid te verbeteren.
Vitamine E
Vitamine E is een andere antioxidant die kan helpen beschermen tegen ontstekingen en oxidatieve stress in het lichaam.
Zink
Zink is een belangrijk mineraal dat een rol speelt bij de weerstand en genezing van wonden.
Magnesium
Magnesium speelt een rol bij ruim 350 processen in het lichaam. Het kan je helpen bij de stofwisseling, spieren, gewrichten en kan helpen ontstekingen en pijn te verminderen.
Als je twijfelt of je voldoende vitamines en mineralen binnen krijgt dan kun je de waardes laten onderzoeken bij de huisarts, thuistest of in het ziekenhuis. Een hoogwaardig multi-vitamine kan een goede aanvulling zijn op een gezond eetpatroon.
Tips:
1) Als je twijfelt of je lipoedeem hebt maak dan zo snel mogelijk een afspraak met de huisarts
2) Zorg dat je gezond eet en als het nodig is gaat afvallen
3) Vermijd overtollig zout, suiker, geraffineerde koolhydraten en slechte transvetten
4) Beweeg dagelijks minimaal een uur door te gaan sporten, lopen, fietsen of een andere vorm van beweging
Tot slot
Lipoedeem stond centraal in dit artikel. Twijfel jij of je lipoedeem hebt? Eet je gezond en probeer je af te vallen? En heb je al een afspraak gemaakt bij je huisarts? Wij vinden het fijn als je een reactie achterlaat onderaan deze pagina.
Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met je vrienden. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijn je zeer erkentelijk!
Anderen lezen ook
Wat is vitamine A?
Wat doet magnesium?
