Mineralen & spoorelementen > jodium

Expert: Jaap Gerrijts | 21 november 2023 | Leestijd: 7 minuten

Jodium

Jodium is een spoorelement dat een belangrijke rol speelt in de gezondheid van de schildklier. Het komt van nature voor in voedingsmiddelen zoals zeewier, vis, schaal-en schelpdieren, zuivel en eieren. Een tekort aan jodium kan leiden tot schildklierproblemen zoals een traag werkende schildklier. Dit kan klachten als vermoeidheid, gewichtstoename, kouwelijkheid en depressie veroorzaken.

Waar is jodium goed voor? In dit uitgebreide artikel leggen we dat aan je uit en vertellen we wat de symptomen van een tekort aan jodium zijn. Lees je mee?!

Zeewier, kelp, zeevruchten, kaas, eieren, lima bonen zijn goede bronnen van jodium

Jodium

Jodium is een sporenmineraal en een belangrijk onderdeel van de schildklierhormonen, tri-joodthyronine – T3 en thyroxine – T4. Deze hormonen reguleren de metabolische activiteiten van de meeste cellen en spelen een cruciale rol in het proces van vroege groei en ontwikkeling van de meeste organen en vooral de hersenen.

Jodium wordt beschouwd als één van de essentiële voedingsstoffen van het lichaam en helaas consumeren veel volwassenen niet genoeg jodiumrijk voedsel en kunnen ze hierdoor lijden aan een jodiumtekort.

Jodium is door je hele lichaam aanwezig in vrijwel elk orgaan en weefsel en is door bijna elk lichaamssysteem nodig om je in leven en energiek te houden.

Het spoorelement dringt je lichaam binnen via jodiumrijk voedsel zoals bepaalde zouten, eieren, zeewier, vis, bonen en ander voedsel. Het komt van nature voor in mineraalrijke bodems en ook in oceaanwater.

Jodium dat aanwezig is in voedingsmiddelen en gejodeerd zout bevat verschillende chemische vormen van jodium zoals natrium- en kaliumzouten, anorganisch jodium, jodaat en jodide.

Je bent afhankelijk van jodium om thyroxine – T4-hormoon en tri-joodthyronine – T3 aan te maken. Dit zijn twee van de belangrijkste hormonen die door je schildklier worden aangemaakt en die talloze belangrijke functies controleren.

Jodium wordt in je maag opgenomen en komt vervolgens in je bloedbaan terecht en circuleert naar de schildklier waar het de juiste hoeveelheden gebruikt voor de synthese van schildklierhormonen. Het ongebruikte jodium dat je binnenkrijgt uit jodiumrijk voedsel wordt vervolgens via je urine uitgescheiden.

Jodium kan worden ingezet bij verschillende aandoeningen zoals:

• Teennagelschimmel

• Wratten

• Astma

• Schildklieraandoeningen

• Zware menstruaties

• Oestrogeendominantie

• Fibrocystische borsten

• Ovariële cysten

• Endometriose

• Vleesbomen

• Prostaatvergroting

• PCOS

• Cystische acne

• Difterie

• Gewichtstoename

• Hersenmist

• Het overmatig koud hebben

• Droge huid

• Droog haar

• Constipatie

• Depressie

”Ontwikkeling, hormonen, hersenen en een goede schildklierfunctie”

Waar is jodium goed voor?

Zoals je net hebt gelezen is jodium belangrijk voor verschillende functies in je lichaam en de belangrijkste is de gezondheid van je schildklier.

Andere belangrijke functies van jodium zijn:

Ondersteunt van de groei en ontwikkeling bij kinderen

Jodium is het meest belangrijk in de vroege ontwikkelingsstadia omdat het hersenweefsel en de schildklierreceptoren van een foetus extreem afhankelijk zijn van dit mineraal om zich normaal te vormen.

Helpen voorkomen van kanker

Jodium verbetert de immuniteit en helpt bij het induceren van apoptose wat de zelfvernietiging van gevaarlijke kankercellen betekent. Hoewel het kan helpen gemuteerde kankercellen te vernietigen, vernietigt het daarbij geen gezonde cellen.

Behouden van een gezonde hersenfunctie

Studies hebben aangetoond dat jodium een rol speelt bij een gezonde hersenontwikkeling en voortdurende cognitieve vaardigheden. Om deze reden wordt door deskundigen gedacht dat een tekort één van de meest voorkomende vermijdbare oorzaken is van psychische stoornissen in de wereld, evenals van neurodegeneratieve stoornissen.

Gezonde huid en het bestrijden van infecties

Een veel voorkomend teken van jodiumtekort is een droge, ruwe en geïrriteerde huid die schilferig en ontstoken raakt.

Een voordeel is dat het mogelijk helpt bij de behandeling van kleine infecties zoals infecties die ontstaan bij schaafwonden. Als het plaatselijk wordt aangebracht dan heeft het natuurlijke antibacteriële eigenschappen.

Helpt het zweten en je lichaamstemperatuur onder controle te houden

Zweten is een belangrijke ontgifting methode die je lichaam gebruikt om gifstoffen en zelfs overtollige calorieën af te voeren. Een tekort aan jodium kan de natuurlijke manier verstoren waarop we afval uit het lichaam door onze poriën spoelen en onze lichaamstemperatuur onder controle houden.

Symptomen van jodium tekort

Wist je dat er wereldwijd naar schatting ongeveer 2 miljard mensen lijden aan een onvoldoende jodiuminname en de vele daarvan zijn zich daar niet eens bewust van omdat ze geen symptomen vertonen.

Als je een tekort hebt aan jodium dan kan dit zich uitten in verschillende lichamelijke en psychische klachten.

Tekenen en symptomen van een jodiumtekort zijn onder meer:

• Droge huid

• Hoofdpijn

• Droge mond

• Vermoeidheid

• Depressie

• Geheugenproblemen

• Slechte concentratie

• Menstruatieproblemen

• Zwelling in de nek of schildklier

• Veranderingen in de hartslag

• Moeilijk afvallen of onverwachte gewichtstoename

• Hyperlipidemie

• Terugkerende infecties

• Gevoeligheid voor kou

• Koude handen en voeten

• Hersenmist

• Dunner wordend haar of haaruitval

• Constipatie

• Kortademigheid

• Verminderde nierfunctie

• Spierzwakte en gewrichtsstijfheid

• Zwangerschapsproblemen

”Hypothyreoïdie kan een gevolg zijn van een jodiumtekort”

Jodium tekort

Onvoldoende inname van jodiumrijk voedsel leidt tot onvoldoende productie van schildklierhormonen. Dit heeft ook een negatieve invloed op je spieren, het hart, de lever, de nieren en de zich ontwikkelende hersenen.

Veel voorkomende aandoeningen die het gevolg zijn van jodiumtekort zijn onder meer:

• Hypothyreoïdie

• Verhoogd cholesterolgehalte

• Endemische struma

• Cretinisme

• Verlaagd vruchtbaarheidscijfer

• Verhoogde kindersterfte

• Fibrocystische borstziekte

• Slagaderverkalking

• Borstkanker

”Te weinig opname via de voeding is de grootste oorzaak van een tekort”

Wat is de oorzaak van een tekort aan jodium?

Waarom hebben steeds meer mensen een jodiumtekort en wat is de oorzaak hiervan? Wanneer de inname van jodium ernstig laag wordt dan compenseert je schildklier de verlaagde niveaus door een gezwollen schildklier met knobbeltjes te ontwikkelen wat ook wel bekend staat als struma om zoveel mogelijk beschikbaar jodium te absorberen.

Er kunnen verschillende oorzaken zijn van een jodiumtekort zoals:

• Een vermindering van de jodiuminname via de voeding

• Een hogere mate van blootstelling aan bepaalde chemicaliën die voorkomen in bewerkte voedingsmiddelen en die de opname van jodium verminderen

• Een uitputting van de hoeveelheid jodium in de bodem

• Broom dat wordt aangetroffen in veel industrieel geproduceerde verpakte voedselproducten. Broom hindert voedingsmiddelen die rijk zijn aan jodium omdat het jodium kan verdringen en kan leiden tot een hoger tekort

• Zwangerschap en borstvoeding

• Een tekort aan jodium gekoppeld aan een tekort aan selenium leidt waarschijnlijk tot een verstoorde schildklierbalans.

• Gefluorideerd en gechloreerd water

• Inademen van tabaksrook

• Veganistische dieet

• Het eten van overmatige hoeveelheden rauwe kruisbloemige groenten

• Het consumeren van gierst, soja of zoete aardappelen

• Zoutarme diëten

• Fluoride

• Perchloraat in water

• Nitraten

”Een teveel aan jodium komt niet vaak voor”

Is te veel jodium schadelijk?

Hoewel te veel jodium een potentieel risico is voor verstoringen van de schildklier, komt het veel minder vaak voor en wordt het als een relatief klein risico beschouwd vergeleken met de aanzienlijke risico’s van een tekort. Daarnaast is het zeer onwaarschijnlijk dat je zeer hoge concentraties consumeert uit voedingsmiddelen die alleen veel jodium bevatten.

Vanwege de hoge prevalentie van jodiumtekorten wereldwijd en de ernstige gezondheidsproblemen als gevolg daarvan, ligt er in de gezondheidszorg veel meer nadruk op het toevoegen van meer van dit mineraal aan het eetpatroon van de gemiddelde persoon dan op de zorgen over het verwijderen ervan.

Hoeveel jodium heb je nodig per dag?

Een gezonde volwassene heeft ongeveer 15 tot 20 milligram jodium in het lichaam aanwezig waarvan 70 tot 80 procent wordt opgeslagen in de schildklier.

Volwassenen hebben dagelijks 600 microgram jodium nodig volgens de algemene richtlijnen maar wist je dat de mensen in Japan gemiddeld 1000 tot 3000 microgram jodium per dag binnen krijgen? Ze hebben ook minder problemen die verband houden met een jodiumtekort dan de meeste mensen in het Westen van de wereld.

De volgende richtlijnen zijn voor kinderen:

Kinderen van 1 tot 3 jaar 200 microgram

Kinderen van 4 tot 6 jaar 250 microgram

Kinderen van 7 tot 10 jaar 300 microgram

Kinderen van 11 tot 14 jaar 450 microgram

Kinderen van 15 tot 17 jaar 500 microgram

Waar zit veel jodium in?

Inspanningen om tekorten terug te dringen staan bekend als zout jodering programma’s en helpen het tekortpercentage terug te dringen in sommige delen van de verarmde wereld waar veel gezondheidsproblemen optreden. Maar de allerbeste manier om een normale jodiumstatus te behouden is door voedsel met een hoog jodiumgehalte te eten.

De oceaan wordt beschouwd als de belangrijkste leverancier van jodiumrijk voedsel zoals zeewier waaronder kelp, hiziki, kombu, nori, arame en wakame. Kelpzeewier bevat de hoogste hoeveelheid jodium van alle voedingsmiddelen.

Wat zijn goede bronnen van jodium?

• Zeewier

• Aramé

• Kombu

• Wakame

• Kelp

• Hijiki

• Zeevruchten

• Gebakken kabeljauw

• Garnaal

• Tonijn

• Rauwe melk

• Magere yoghurt

• Kaas

• Eieren

• Graanproducten

• Moedermelk

• Veenbessen

• Gebakken aardappel

• Marine bonen

• Lima bonen

• Groene erwten

• Maïs

• Banaan

• Gedroogde pruimen

Houd er rekening mee dat het jodiumgehalte binnen een soort voedsel sterk varieert, afhankelijk van de omstandigheden waarin het is verbouwd is of word geproduceerd. Omdat uitputting van de bodem bijvoorbeeld een zorg is voor het verlagen van het jodiumgehalte in voedsel, hebben gewassen die op verarmde gronden worden geteeld een lager jodiumgehalte dan biologisch geteelde gewassen.

H2 Waar zit veel jodium in?

Jodiumsupplementen & jodiumzout

We hebben het net al even kort gehad over zout jodering en dit zijn programma’s die zijn opgezet in meer dan 70 landen. Wist je dat 70 procent van de huishoudens wereldwijd gejodeerd zout gebruikt?

Kaliumjodide en koperjodium zijn goedgekeurd voor zoutjodisering en de WHO beveelt kaliumjodaat omdat het een grotere stabiliteit heeft.

Niet-gejodeerd zout wordt bijna altijd gebruikt door voedselproducenten aangezien het grootste deel van de zoutinname afkomstig is van bewerkte voedingsmiddelen.

Dit is echter één van de redenen dat je in plaats daarvan beter zeezout kunt gebruiken en de jodium daar uit kan halen samen met andere voedingsmiddelen en supplementen in plaats van jodiumhoudend tafelzout. Zeezout zoals Himalayazout of Keltisch zout bevat bijvoorbeeld meer dan 60 sporenmineralen en vormt geen risico op overconsumptie van jodium zoals keukenzout dat wel kan.

Jodium supplementen

De meeste multi-vitamines en minerale supplementen bevatten de vormen van natriumjodide of kaliumjodium. Er zijn ook voedingssupplementen van jodiumhoudende kelp of jodium verkrijgbaar.

Om de inname van jodium te verhogen kun je daarnaast ook proberen voedingsmiddelen die van nature veel jodium bevatten aan je voedingspatroon toe te voegen voor het beste resultaat.

Tips:

1) Gebruik zeezout in de vorm van Himalaya of Keltisch zout om extra jodium en spoorelementen binnen te krijgen

2) Gebruik zeewierproducten zoals nori, kelp en dulse om extra jodium binnen te krijgen

3) Veganisten en vegetariërs kunnen een lager jodiumgehalte hebben en daarom is het belangrijk om jodiumrijke plantaardige bronnen of supplementen te gebruiken

4) Controleer altijd de etiketten om het jodiumgehalte te kennen als je bepaalde voeding en supplementen gebruikt

5) Raadpleeg altijd een arts of geregistreerde diëtist voor persoonlijk advies over de inname van jodium, vooral als je specifieke gezondheidsproblemen of aandoeningen hebt

Volwassenen hebben gemiddeld 600 microgram jodium nodig per dag

Tot slot

Jodium stond centraal in dit artikel. Eet jij graag zeevruchten? En welke zeevrucht is je favoriet? Wij vinden het fijn als je een reactie achterlaat onderaan deze pagina.

Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit, help dan mee dit te verspreiden door het te delen op social media. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijn je zeer erkentelijk!