Expert: Jaap Gerrijts | 16 januari 2023 | Leestijd: 8 minuten
Hoe herken je staar?
Hoe herken je staar? Staar is een oogziekte waarbij het zicht vermindert doordat de ooglens troebel wordt. Hierdoor kan het licht het netvlies niet meer goed bereiken waardoor je waziger gaat zien. Staar is een oogziekte die vaak voorkomt bij ouderen en vrouwen hebben er vaker last van dan mannen. Het kan aan één oog voorkomen maar ook aan beide ogen.
Er zijn helaas geen medicijnen om het te voorkomen of te genezen. De enige behandeling is een staaroperatie.
Hoe herken je staar? In dit uitgebreide artikel leggen we dat aan je uit en vertellen we hoe je de klachten kunt verminderen en wat de behandeling inhoudt. Lees je mee?!
Hoe herken je staar?
Wist je dat ruim 300.000 mensen in Nederland last van staar hebben? Staar komt het meeste voor bij ouderen maar hoe herken je staar?
Staar begint met klachten zoals wazig zien, moeite met lezen, tv kijken en autorijden. Deze klachten beginnen vaak klein en worden met de tijd steeds groter. Op den duur kun je steeds minder kleuren onderscheiden en lijkt alles wat grauwer. Op den duur kan je moeite krijgen met autorijden wanneer het donker is en straatverlichting en koplampen zorgen er voor dat het zicht ernstig belemmert word.
Het ontwikkelen van staar duurt bij de meeste mensen enkele jaren waarin deze klachten steeds erger worden. Toch kan het soms erg snel gaan en gaat de achteruitgang van het zicht met enkele maanden zo snel dat er ingegrepen moet worden. Wanneer je naar een oogarts gaat dan zal diegene met verschillende metingen kunnen vertellen dat deze klachten worden veroorzaakt door staar.
”Wazig zien is een veel voorkomende klacht bij staar”
Wat is staar?
Staar is een vertroebeling van de lens in het oog. Wist je dat staar de meest voorkomende oorzaak van verlies van gezichtsvermogen bij mensen boven de 40 is? Het is ook de belangrijkste oorzaak van blindheid over de hele wereld.
Rond de leeftijdscategorie van halverwege de jaren 40 begint het menselijk oog biochemische veranderingen te ervaren waarbij de eiwitten in de lens betrokken zijn. Deze eiwitten verharden en verliezen hun elasticiteit Dit kan vervolgens leiden tot problemen met het zicht.
Eén van de meest voorkomende voorbeelden van dit deze aandoening is verziendheid of de behoefte aan een leesbril wanneer mensen ouder worden. Voor sommigen kunnen de eiwitten in de lens samenklonteren en troebele gebieden op de ooglens vormen die staar worden genoemd. Staar kan aan één oog voorkomen maar ook aan beide ogen.
Hoewel staar zeker vaker voorkomt bij ouderen, is het ook mogelijk om staar te krijgen als je jonger bent. Zelfs honden en kinderen kunnen staar krijgen en staarsymptomen ervaren. In de meeste gevallen is de vertroebeling van de lens niet groot en zal het je zicht niet hinderen als je het krijgt wanneer je 40 of 50 bent.
Wanneer je ouder bent dan 60 zal de meeste staar merkbare veranderingen in het vermogen om te zien beginnen te veroorzaken en zullen de symptomen beginnen te verergeren.
Hoe werkt dit precies?
De lens die achter de iris en de pupil ligt is een helder deel van het oog dat je helpt om licht of een beeld op het netvlies te focussen. Het netvlies is het lichtgevoelige weefsel aan de achterkant van het oog. In een gezond oog gaat het licht door de transparante lens naar het netvlies.
Op het moment dat het licht het netvlies bereikt wordt het omgezet in zenuwsignalen die naar de hersenen worden gestuurd. Om een duidelijk beeld te kunnen zien moet de lens van je oog helder zijn. Wanneer de lens vertroebeld is door staar dan zie je een wazig beeld.
”Staar kan aan één oog voorkomen maar ook aan beide ogen”
Staar symptomen
Het hebben van staar kan verschillende klachten veroorzaken. Om je een idee te geven waar je op moet letten hebben we de meest voorkomende symptomen voor je op een rij gezet.
Contrast
Wanneer je last hebt van staar dan ga je steeds minder contrast zien. Dit betekent dat je moeite kunt hebben om dingen van elkaar te onderscheiden. Stel je leest een verkeersbord met verlichting dan kan het moeilijk te lezen zijn vanwege de felle achtergrond. Hoe meer contrast er zich bevind des te moeilijker iets te lezen of te zien is.
Kleuren
Kleuren worden steeds minder fel en bij de meeste mensen gaat dit zo geleidelijk dat het vaak niet opvalt. De kleuren zie je veel grauwer en na een staaroperatie dan merk je ineens op hoe fel de kleuren ineens zijn. In de meeste gevallen word de kleur blauw steeds vager en dit is een sterke indicatie dat je last hebt van staar.
Wazig
Staar begint vaak met wazig zien. Dit gaat geleidelijk aan en vaak gaan mensen naar een opticien om een oog controle te laten doen. Je zult steeds moeilijker kunnen lezen, tv kijken en ook autorijden kan moeizaam gaan.
Donker
Een veel voorkomende klacht bij staar is het moeilijk kunnen zien in het donker. Dit komt omdat de lens in het oog troebel word waardoor een gedeelte van het licht word tegen gehouden. Je zult ook merken dat autorijden in het donker steeds moeizamer gaat.
Fel licht
De felle zon of koplampen van auto’s kunnen een verblindend effect hebben als je last hebt van staar. Het geeft een gloed die erg fel is aan de ogen waardoor een groot gedeelte van het zicht word belemmert. Het ontstaat doordat de troebele lens in het oog het licht verstrooit.
Dubbel zien
Doordat licht in de lens word verbroken op een onregelmatige manier kan iemand dubbel gaan zien. Dit zorgt er voor dat er meerdere beelden op het netvlies ontstaan. Niet alleen dubbel zien maar soms hebben mensen last van een soort van schaduw wat er ontstaat naast hetgeen waar ze naar kijken.
”Staar is een veel voorkomende oogziekte”
Welke verschillende soorten staar zijn er?
Staar word ook wel cataract of grauwe staar genoemd. Vroeger noemde men het grijze staar en dan heb je nog groene staar wat staat voor de oogziekte glaucoom.
Staar kun je indelen in vier soorten maar hoe zit dit precies?
De ooglens bestaat uit drie delen:
• Kern
Binnenste van de ooglens
• Schors
– Buitenste gedeelte van de ooglens
• Kapsel
– Zakje waarin de lens zit
Wanneer je staar hebt dan kan de vertroebeling die hierbij optreed in één gedeelte van de ooglens zitten maar ook in de andere twee. De locatie van de vertroebeling bepaalt het soort staar die je hebt.
• Nucleair cataract
– Kern van de lens is vertroebeld. Dit is de meest voorkomende vorm van staar die gepaard gaat met veroudering.
• Capsulair cataract
– Alleen het kapsel van de lens is troebel. Deze vorm komt het meest voor bij mensen met overgewicht, diabetes of bij het gebruik van steroïden.
• Subcapsulair cataract
– Vertroebeling zit net onder het kapsel. Deze vorm komt het meest voor bij mensen met overgewicht, diabetes of bij het gebruik van steroïden.
• Corticaal cataract
– Vertroebeling in het buitenste gedeelte van de lens.
”Hoe ouder je wordt, hoe groter het risico op het ontwikkelen van staar”
Staar oorzaak
Staar kan meerdere oorzaken hebben. In de meeste gevallen is ouderdom de grootste oorzaak.
Ouderdomsstaar
Ongeveer 3% van de mensen tussen de 55 en 65 jaar heeft staar. Dit heeft te maken met eiwitten die in het oog gaan samen klonteren. Naarmate mensen ouder worden is de kans steeds groter dat ze staar hebben. Zo heeft ongeveer 70% van alle 75 jarige last van staar. Ouderdomsstaar is dan ook de meest voorkomende vorm van staar.
Aangeboren staar
Aangeboren staar komt voor bij baby’s die met staar worden geboren als gevolg van een infectie, verwonding of een slechte ontwikkeling voor de geboorte. Het kan ook de oorzaak zijn van rode hond die de moeder heeft gehad tijdens de zwangerschap. Deze aandoening komt bij ongeveer 1 op de 10.000 baby’s voor. Staar kan zich ook tijdens de kindertijd ontwikkelen.
Traumatisch staar
Traumatisch staar ontstaat als gevolg van een verwonding aan het oog. In dit geval ontstaat het aan één oog waar het letsel heeft plaats gevonden.
Secundaire staar
Dit is het gevolg van medische aandoeningen, medicatie en andere redenen zoals:
• Diabetes – Hoge insuline
• Uveïtis
• UV straling of langdurige blootstelling aan ioniserende straling
• Giftige stoffen zoals lood en koper
• Medicatie zoals diuretica en corticosteroïden
• Ongezond leven: Roken, alcohol, stress en ongezonde voeding
• Ras en etniciteit: Zwarte mensen hebben bijna twee keer zoveel risico op het ontwikkelen van staar als blanken. Dit komt waarschijnlijk omdat zwarte mensen meer kans hebben op diabetes. Latijns-Amerikaanse mensen hebben ook meer kans dan blanken om staar te ontwikkelen.
• Geslacht: Vrouwen lopen een hoger risico dan mannen
• Bijziendheid: Bijziende mensen lopen een groter risico
”Vrouwen hebben vaker last van staar dan mannen”
Staar en pH gehalte in het lichaam
Het ontwikkelen van staar kan te maken hebben met de pH van een persoon. Hoe zit dit precies?
Wanneer de bijnier te sterk reageert en te veel cortisol produceert dan kan er veel zuur via de urine vrijkomen. Je zou in dit geval denken dat het lichaam te zuur is en de oplossing hebben te alkaliseren. Maar het kan een grote fout zijn om het lichaam te alkaliseren. Dit komt omdat je lichaam veel zuur via de urine afvoert en dit betekent dat je lichaam al erg basisch word.
Als je zou proberen meer te alkaliseren dan zou je een aandoening kunnen krijgen die alkalose wordt genoemd.
Als het bloed te alkalisch is dan krijg je een probleem met calcium. Calcium gaat dan niet meer het lichaam in maar het gaat naar de weefsels. Het gaat dan naar de zenuwen en ook op de ogen wat staar kan veroorzaken. Het zorgt er voor dat er een laagje calcium vormt omdat het lichaam te alkalisch is.
In plaats van alle symptomen te behandelen, is het misschien het beste om naar de wortel van het probleem te gaan en het lichaam te verzuren. Dit kun je doen door een klein beetje citroen in je water of appelazijn in je water te doen. Neem dit dagelijks om de pH waarde omlaag te brengen.
”Gezonde voeding helpt bij het voorkomen van oogaandoeningen”
Wat kan je zelf doen tegen staar?
Staar kan je niet volledig voorkomen, maar iedereen lijkt het erover eens te zijn dat het optreden ervan zeker kan worden uitgesteld. Daarnaast zijn er ook onderzoekers zie beweren dat de aandoening wel degelijk te voorkomen is!
Verschillende onderzoeken laten zien dat bepaalde voedingsstoffen en voedingssupplementen het risico op staar drastisch kunnen verminderen. Alleen al letten op gezonde voeding, het vermijden van roken, alcohol en overmatige blootstelling aan felle zonlicht kan bijdragen aan het helpen voorkomen van staar.
Voeding
Hoe meer antioxidanten je binnenkrijgt door het eten van groenten en fruit, des te groter de kans dat je de ontwikkeling van staar tegengaat.
De lens in je oog bevat beschermende enzymen die normaal gesproken eiwitten afbreken die samen kunnen klonteren en staar kunnen vormen. Door meer voedingsmiddelen met een hoog antioxidantgehalte te consumeren kun je je ogen helpen beschermen tegen oxidatieve stress die bijdraagt aan staar. Antioxidanten helpen ook om de enzymatische routes die cataractvorming voorkomen in stand te houden.
Verse groenten en fruit
Groenten en fruit hebben een hoog gehalte aan belangrijke fytonutriënten. Deze fytonutriënten zijn antioxidanten en ontstekingsremmende middelen waarvan is aangetoond dat ze de vooruitgang van oogziekten zoals staar, kunnen helpen voorkomen of vertragen. Verschillende onderzoeken onder mensen die veel fruit en groenten eten lieten zien dat deze mensen een veel lagere kans hadden op de aandoening.
Voedsel dat rijk is aan vitamine A en bètacaroteen
Vitamine A zorgt er voor dat het verlies van gezichtsvermogen veroorzaakt door degeneratieve aandoeningen zoals staar en maculaire degeneratie vermindert. Een tekort aan vitamine A zorgt ervoor dat het hoornvlies erg droog wordt.
Dit kan leiden tot:
• Verlies van gezichtsvermogen
• Vertroebeling van de voorkant van het oog
• Hoornvlieszweren
Wortelen, zoete aardappelen en donkere bladgroenten zitten vol bètacaroteen en vitamine A.
Voedsel dat rijk is aan vitamine C
Vitamine C is in verschillende studies in verband gebracht met een lager risico op het ontwikkelen van staar. Voeding dat rijk is aan vitamine C zijn onder andere citrusvruchten, bessen, kiwi’s, broccoli, paprika en tomaten.
Vitamine D
Vitamine D helpt ontstekingen verminderen en is belangrijk voor een gezond netvlies en kan hiermee het risico op oogaandoeningen zoals staar helpen verminderen. Vitamine D kun je uit voeding halen zoals vis, vlees en eieren. De beste bron van vitamine D is zonlicht. Zorg er daarom voor dat je dagelijks blootgesteld word aan de zon zodat je voldoend vitamine D aan kan maken.
Voedsel dat rijk is aan vitamine E
Onderzoek heeft aangetoond dat vitamine E de vorming van staar helpt verminderen. Voedsel met veel vitamine E zijn spinazie, zoete aardappel, amandelen, hazelnoten en broccoli.
Vis en omega 3 vetzuren
Regelmatig vette vis en voeding zoals chia zaden dat vol zit met omega 3 vetzuren eten word in verband gebracht met een verminderd risico op staar. Ook kan het helpen om de vooruitgang van staar helpen te vertragen. Onderzoek heeft aangetoond dat hoe meer vis men eet des te kleiner de kans is op staar. Eet daarom twee tot drie keer per week vette vis en vul het eventueel aan met een hoogwaardig omega 3 supplement.
Zink
Een tekort aan zink word in verband gebracht met verschillende oogaandoeningen. Zink helpt vitamine A van de lever naar het netvlies te brengen. Voedsel met veel zink zijn pompoenpitten, kikkererwten, oesters, rundvlees en vis
Luteïne en zeaxanthine
Dit zijn de twee carotenoïden die het meest zijn bestudeerd voor het voorkomen van staar. Luteïne en zeaxanthine zijn super antioxidanten die voorkomen in veel verschillende soorten groenten. Het bijzonder is dat de stofjes ook worden aangetroffen in de lenzen van de ogen. Luteïne en zeaxanthine filteren schadelijke hoogenergetische blauwe golflengten van licht en helpen gezonde oogcellen te beschermen en te behouden.
Een onderzoek toonde onlangs aan dat het eten van voeding rijk aan zeaxanthine de kans op staar tot 50% kan helpen verminderen. Voeding met veel zeaxanthine en luteïne zijn eieren, boerenkool, spinazie, broccoli en raapstelen.
Supplementen en Kruiden
Het is belangrijk om zoveel mogelijk voedingsstoffen uit gezonde voeding te halen. Je kunt het daarnaast aanvullen met een supplement om op deze manier een extra grote dosis binnen te krijgen.
Enkele supplementen die kunnen bijdragen zijn:
In vet oplosbare vitamine B1 – benfotiamine
Vet oplosbare B1 penetreert het celmembraan en beschermt je oog. Zorg er voor dat je de vet oplosbare variant neemt
NAC-druppels – n-acetylcarnosine
NAC-druppels kunnen helpen bij het repareren van de ooglens
Zeaxanthine
Neem dagelijks twee milligram van een zeaxanthine supplement
Luteïne
Neem dagelijks 10 milligram van een luteïnesupplement
Blauwe bosbes
Blauwe bosbes bevat chemicaliën die anthocyanosiden worden genoemd en vitamine C. Het heeft beschermende effecten tegen staar, glaucoom en maculaire degeneratie. Neem twee tot driemaal daags 80 milligram bosbessenextract
”Bezoek een oogarts of optometrist”
Hoe stelt een arts de diagnose staar?
Als je denkt staar te hebben of andere problemen met de ogen dan is het belangrijk om dit goed te laten onderzoeken.
Om te bepalen of je staar hebt zal een oogarts of optometrist je ogen onderzoeken.
De volgende testen worden hierbij gebruikt:
• De oogboldruk wordt gemeten
• De bril- of lenssterkte wordt gemeten
• Met een letterkaart wordt gekeken hoe goed je kunt zien
• Beoordeling van het netvlies
• Onderzoek gedaan met een spleetlamp zodat men kan zien of je troebelingen hebt in de ooglens
Na dit onderzoek weet men vaak precies wat het probleem is en kan er besloten worden om te opereren.
”Jaarlijks worden er 160.000 staaroperaties in Nederland uitgevoerd”
Staar behandeling
Als je last hebt van beginnende staar dan krijg je vaak een bril als je die nog niet hebt. Wanneer de staar te erg word dan is de enige optie een staaroperatie wat ook wel een cataractoperatie word genoemd. Deze operatie gebeurt altijd aan één oog zodat je nog wel kunt zien. Wanneer je ook aan het andere oog moet worden geholpen dan gebeurt dit vaak twee weken later.
Als je je niet wilt laten opereren dan word je niet blind maar je zicht word wel steeds minder.
Tips:
1) Levertraan bevat veel omega 3 vetzuren, vitamine A en vitamine D en deze combinatie is enorm goed voor de ogen
2) Heb je beginnende symptomen van staar? Ga dan meteen naar de oogarts. Het kan namelijk ook een andere aandoening zijn die snel behandeld moet worden
3) Eet gezond en gevarieerd en gebruik eventueel extra supplementen
4) Een staaroperatie is pas nodig als de staar je gaat belemmeren in de dagelijkse bezigheden
Tot slot
Hoe herken je staar stond centraal in dit artikel. Heb jij de laatst tijd problemen met je zicht? Heb je na het lezen van dit artikel het vermoeden dat je last van staar hebt? Wij vinden het fijn als je een reactie achterlaat onderaan deze pagina.
Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met je vrienden. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijn je zeer erkentelijk!
Anderen lezen ook
Wat is vitamine A?
Waarom zink slikken?
