
Expert: Jaap Gerrijts | 27 september 2023 | Leestijd: 8 minuten
Eetdagboek
Een eetdagboek is een manier om bij te houden wat je eet en drinkt op een dag. Het kan je helpen om inzicht te krijgen in je eetgewoontes, je calorieverbruik en je voedingsinname. Een eetdagboek kan nuttig zijn als je af wilt vallen of gewoon gezonder wilt eten.
Hoe gebruik je een eetdagboek? In dit uitgebreide artikel leggen we dat aan je uit en vertellen we wat de voordelen van een eetdagboek zijn. Lees je mee?!
In een eetdagboek houd je een aantal dagen bij wat je eet en wat je drinkt
Eetdagboek
Een eetdagboek word ook wel voedingsdagboek genoemd en dit is een hulpmiddel dat je kunt gebruiken om bij te houden wat je elke dag eet en drinkt. Het kan vele vormen aannemen zoals een eenvoudige lijst op papier, een document dat je op de computer bewaart of een logboek dat je bijhoudt met behulp van een gezondheidsapp die beschikbaar is op je telefoon.
Waarom een eetdagboek?
Als je wilt overstappen op een betere manier van eten dan is het eerste waar je aan moet werken het begrijpen van je huidige eetpatroon. Misschien ben je bijvoorbeeld iemand die vaak onderweg eet terwijl je afgeleid bent of wanneer je je verveelt of verdrietig bent.
Totdat je je bewust bent van dit soort gewoonten kan het moeilijk zijn om ze te doorbreken en te vervangen door betere alternatieven. Het gaat hier dus om het bewust worden van wat je allemaal eet en drinkt.
Zijn eetdagboeken effectief?
Uit onderzoek blijkt dat het bijhouden van een eetdagboek inderdaad een aantal voordelen biedt. Mensen die hun voedingspatroon bijhouden en hiervoor een voedingsdagboek gebruiken begrijpen vaak beter wat en hoeveel ze eten. Ze kunnen op de lange termijn profiteren van een lager risico op overgewicht, obesitas en aanverwante aandoeningen zoals diabetes en hart- en vaatziekten.
”Hou bij wat je eet, drinkt en probeer zo gedetailleerd mogelijk te zijn”
Hoe gebruik je een eetdagboek?
Wat moet je allemaal in een voedingsdagboek schrijven?
Het is bij een eetdagboek de bedoeling dat je alles bijhoud wat je eet en drinkt. Hoe meer details en informatie je hebt des te beter.
Voor de beste resultaten richt je je op nauwkeurigheid en consistentie.
In je eetdagboek wil je het volgende bijhouden:
Wat je precies gegeten hebt
Voeg details toe en wees specifiek. Bijvoorbeeld door dressings, toppings, enz. toe te voegen. Het is het beste om dingen op te schrijven zodra je klaar bent met eten waardoor je deze details niet vergeet.
Hoeveel je hebt gegeten oftewel de portiegrootte
Maak een lijst van de hoeveelheid eten en drinken die je hebt genuttigd, ook al is het maar een schatting. Het kan in eerste instantie nuttig zijn om je voedsel te wegen en te meten. Je kunt dan proberen de portiegroottes in de gaten te houden zoals een halve kop groenten of een kop pasta. Een gekookt portie vlees van 100 gram is ongeveer zo groot als een vuist.
Het tijdstip van de dag
Welke maaltijd het is – ontbijt, tussendoortje, lunch, diner, dessert, etc.
Andere factoren zoals je humeur, energie en locatie
Je schrijft bijvoorbeeld op dat je op een feestje of in een restaurant was of haastig aan het eten was terwijl je op het werk was.
”Bewustzijn, voortgang en het oplossen van allergieën en gevoeligheden”
Wat zijn de voordelen van een eetdagboek?
Het bijhouden van een eetdagboek biedt verschillende potentiële voordelen voor mensen die geïnteresseerd zijn in het verbeteren van hun gezondheid, voeding of algemeen welzijn.
Hier zijn enkele voordelen van het bijhouden van een eetdagboek:
Verhoogd bewustzijn
Een eetdagboek moedigt je aan om meer aandacht te besteden aan wat je eet en drinkt. Het kan je bewuster maken van je voedselkeuze en portiegroottes. Door je maaltijden en snacks bij te houden kun je patronen herkennen van te veel eten, te weinig eten of ongezond voedsel eten. Dit bewustzijn kan je helpen betere voedingskeuzes te maken.
Gewichtsbeheersing
Voor de mensen die willen afvallen of op gewicht willen blijven kan een eetdagboek een waardevol hulpmiddel zijn. Het geeft inzicht in de calorie-inname waardoor je je dagelijkse energiebalans kunt beheren.
Triggers identificeren
Een eetdagboek kan je helpen emotionele of situationele triggers te herkennen voor te veel eten of het maken van ongezonde voedingskeuzes. Dit bewustzijn kan leiden tot gezondere strategieën.
Voortgang volgen
Met een eetdagboek kun je in de loop van de tijd je voedingsgewoonten volgen en je voortgang in de richting van specifieke gezondheids- of voedingsdoelen volgen.
Verantwoording
Door je maaltijden vast te leggen kun je verantwoordelijk blijven voor je voedselkeuzes. Als je weet dat je bijhoudt wat je eet kun je gedachteloos tussendoortjes of ongezonde verwennerijen ontmoedigen.
Allergieën en gevoeligheden begrijpen
Als je voedselallergieën of intoleranties vermoedt dan kan een eetdagboek helpen bij het identificeren van specifieke voedingsmiddelen die deze vervelende symptomen kunnen veroorzaken.
Betere maaltijdplanning
Een eetdagboek kan helpen bij het plannen en voorbereiden van maaltijden door je te helpen zien wat je hebt gegeten en welke voedingsstoffen je mogelijk mist in je dieet.
Feedback van professionals
Wanneer je met een geregistreerde diëtist werkt dan kan een eetdagboek waardevolle informatie bieden voor persoonlijke aanbevelingen en begeleiding.
Motivatie
Het op papier zien van je voedingsvoortgang en prestaties kan motiverend zijn en positieve gewoonten versterken en slechte gewoonten verminderen.
Spijsvertering
Als je last hebt van spijsverteringsproblemen dan kan het bijhouden van een eetdagboek je helpen problematische voedingsmiddelen of eetgewoonten te identificeren die mogelijk bijdragen aan ongemak.
Doelen stellen
Je kunt specifieke, meetbare voedingsdoelen stellen op basis van je observaties in je eetdagboek waardoor het gemakkelijker wordt om deze voortgang bij te houden.
Maatwerk
Met een eetdagboek kun je je dieet afstemmen op je individuele behoeften en voorkeuren zodat je zeker weet dat je aan je voedingsdoelen voldoet.
Verhogen van je zelfbewustzijn
Zodra je je voedselinname minimaal een week en idealiter langer hebt bijgehouden, kun je een stapje terug doen en goed observeren wat je precies eet. Gegevens over je voedingspatroon kunnen trends en patronen onthullen waarvan je misschien nog niet eerder bewust was, zoals hoe je emoties en gebrek aan voorbereiding bijdragen aan deze voedselkeuzes.
Als het gaat om gezond eten op de lange termijn dan is het grootste voordeel van het volgen van wat je eet dat het problematische gewoonten aanpakt die je anders misschien over het hoofd zou zien of negeren. Het lijkt veel op een gesprek met een diëtist omdat je hierdoor verantwoordelijk blijft voor je daden.
Helpen bewuster te eten
Als je weet dat je alles wat je eet moet registreren, is de kans kleiner dat je je tegoed doet aan ongezond voedsel of hele grote porties eet.
Zodra je de verbeter punten in je voedingspatroon hebt geïdentificeerd, kun je deze informatie gebruiken om gezondere keuzes te maken en bewust te gaan eten.
Wat is bewust eten?
• Bewust eten houdt in dat je langzaam en zonder afleiding eet
• Luistert naar fysieke hongersignalen
• Eet totdat je vol zit
• Voedzame keuzes maakt waarvan je weet dat ze je fysieke en mentale gezondheid ten goede komen
Voordat je gaat eten en vervolgens je maaltijden in een dagboek noteert, moet je eerst enkele van de volgende vragen stellen. Je kunt de antwoorden ook in je dagboek noteren als dat nuttig is.
• Hoe hongerig ben ik?
• Eet ik vandaag voldoende groenten en fruit?
• Is deze portie de juiste hoeveelheid op basis van mijn behoeften op dit moment?
• Is dit waar ik eigenlijk zin in heb?
• Eet ik vandaag veel suiker of geraffineerde granen?
• Drink ik suikerhoudende dranken of te veel alcohol of cafeïne?
• Heeft mijn humeur invloed op mijn keuzes van vandaag?
• Ben ik gehaast en afgeleid of let ik op en geniet ik terwijl ik mijn maaltijd eet?
• Kauw ik mijn eten voldoende?
Gewichtsverlies en gewichtsbehoud ondersteunen
Onderzoek toont aan dat voor mensen die geïnteresseerd zijn in afvallen het bijhouden van een eetdagboek een zeer effectief hulpmiddel kan zijn om het gedrag te helpen te veranderen.
Uit een groot onderzoek bleek dat deelnemers die dagelijkse voedseldagboeken bijhielden twee keer zoveel gewicht verloren als degenen die geen gegevens bijhielden van wat ze elke dag aten.
Uit een aantal andere onderzoeken is gebleken dat deelnemers aan programma’s voor levensstijlmanagement vaak aanvoeren dat het zelf controleren van hun voedingsinname en consistente fysieke activiteit de sleutel was tot hun succes op de lange termijn.
Wat is de beste methode voor het volgen van voedsel om af te vallen?
In één onderzoek hielden deelnemers de voedselinname bij met pen en papier, een memoblok op hun telefoon of met een applicatie voor het bijhouden van calorieën op hun telefoon.
De resultaten lieten zien dat degenen die het volgden met de telefoonapp consistenter waren wat betreft het volgen, maar het algehele gewichtsverlies was ongeveer hetzelfde tussen de verschillende groepen.
Uit een ander onderzoek bleek echter dat 70% van de deelnemers een elektronisch voedingsdagboek als gemakkelijker te gebruiken en leuker beoordeelde in vergelijking met een traditioneel, op papier gebaseerd eetdagboek.
Een andere mogelijke manier om een eetdagboek te gebruiken voor gewichtsverlies is het bijhouden van de inname van macronutriënten. Je kunt dit doen om je suiker-, koolhydraat- en vetinname bij te houden als je bijvoorbeeld het keto-dieet volgt of een ander koolhydraatarm dieet.
Handig voor het identificeren van allergieën of voedselintoleranties
Sommige artsen gebruiken de voedingsdagboeken van hun patiënten om inzicht te krijgen in hun eetgewoonten en hoe hun dieet kan bijdragen aan bepaalde gezondheidsproblemen. Ze kunnen vervolgens voedingsaanbevelingen doen.
Nadat je een aantal weken een eetdagboek hebt bijgehouden kun je overwegen om dit aan je arts te geven voor hulp en advies als je last hebt van problemen als prikkelbare darm syndroom, voedselallergieën of hardnekkige gewichtstoename. Hij of zij kan je dagboek bekijken en je indien nodig doorverwijzen naar een allergoloog of diëtist.
Een voedingsdagboek is ook nuttig bij het volgen van een eliminatiedieet om te kijken of het helpt bij het verbeteren van spijsverteringsproblemen die verband houden met intoleranties. In dit geval zou je je eetdagboek gebruiken om bij te houden wat je wel of niet hebt gegeten en hoe je je daarna voelde. Je kunt vervolgens de gegevens vergelijken met hoe je je voelde nadat je een bepaald problematisch voedingsmiddel opnieuw had geïntroduceerd of geëlimineerd.
”De meeste mensen vinden een app op de telefoon enorm handig”
H2 Wat zijn de voordelen van een eetdagboek?
H2 Voorbeeld van een eetdagboek