Expert: Jaap Gerrijts | 4 januari 2021 | Bijgewerkt: 22 maart 2023 | Leestijd: 6 minuten
Duizeligheid bij ouderen
Duizeligheid bij ouderen komt vaak voor! Duizeligheid kant ontstaan doordat je bijvoorbeeld te snel opstaat. Toch is het moeilijk om het ‘begrip’ duizeligheid te omschrijven. Je kunt een gevoel hebben dat alles draait en beweegt. Ook kan je wat onvast op de benen staan of je kunt je licht in je hoofd voelen.
Erg vervelend natuurlijk en ook nog eens niet geheel ongevaarlijk! Duizeligheid bij is dan ook één van de meest voorkomende redenen waarom mensen de huisarts bezoeken.
Duizeligheid bij ouderen komt veel voor. In dit uitgebreide artikel leggen we de mogelijke oorzaken uit en vertellen we wat je tegen duizeligheid kunt doen. Lees je mee?!
Duizeligheid
Duizeligheid wordt meestal omschreven als licht gevoel in je hoofd of onstabiliteit wanneer je loopt of opstaat. Dat is vervelend omdat je er onzeker van kunt worden en daarmee heeft het invloed op de kwaliteit van je leven. Het risico op vallen en botbreuken neemt toe wanneer je duizelig bent.
Duizeligheid is vaak een onschuldig symptoom maar het kan erg vervelend worden als de klachten aanhouden.
Duizeligheid oorzaak
Duizeligheid kan vele oorzaken hebben. Daarom hebben we een overzicht voor je gemaakt van de meest voorkomende oorzaken van duizeligheid. Allereerst leidt een acute aandoening van een evenwichtsorgaan tot heftige duizeligheid die gepaard gaan met misselijkheid en braken. Je ziet je omgeving draaien en je kunt het gevoel hebben dat je opzij geduwd wordt of in een put valt.
Draaiduizeligheid: de klachten kunnen van elke seconden tot weken duren, waarna spontaan herstel optreed. De bekendste oorzaken van een acute aanval van draaiduizeligheid zijn:
– Ontsteking van het evenwichtsorgaan
– De ziekte van Ménière
– Een aanval van migraine
– Doorbloedingsstoornis of bloeding in het evenwichtsorgaan en/of hersenen
Bij de ziekte van Ménière en migraine treden bij herhaling duizeligheidsaanvallen op. Als er na een acute aanval van draaiduizeligheid schade is opgetreden aan het evenwichtsorgaan, kan je na de acute fase nog een lange tijd last houden van een gevoel van onbalans en valneigingen.
Positieduizeligheid: je spreekt van positieduizeligheid bij draaiduizeligheid. Het komt vooral voor bij mensen boven de 50 jaar.
De duizeligheid duurt vaak maar een paar seconden duurt en kan optreden bij het bukken, omhoog kijken, omdraaien of gaan liggen in bed.
De klachten worden veroorzaakt door zwevende ‘steentjes’ in het evenwichtsorgaan. Het is een onschuldige maar hinderlijke aandoening die gelukkig vaak vanzelf weer vanzelf over gaat.
Bloeddruk: je bloeddruk kan dalen door te snel op te staan. Dit kan leiden tot een licht gevoel in je hoofd bij het opstaan of langdurig staan. Dit wordt orthostatische hypotensie genoemd en kan soms een bijwerking van medicatie zijn.
Bloedsuikergehalte: duizeligheid ontstaat ook bij een laag bloedsuikergehalte of een vergiftiging door bijvoorbeeld alcohol of medicijngebruik.
Angst en depressie: duizeligheid kan ook ontstaan door angst en depressie, al dan niet in combinatie met hyperventilatie. Het betreft dan meestal een licht en zweverig gevoel. Je hebt geen last van draaiduizeligheid.
Duizeligheid corona
De meest voorkomende klachten bij COVID-19 zijn klachten van een verkoudheid zoals een loopneus of keelpijn. Ook kun je benauwd zijn en verhoging of koorts hebben. Plotselinge verlies van reuk en/of smaak is tevens één van de veel genoemde klachten.
Klachten die minder voorkomen:
– Duizeligheid
– Vermoeidheid
– Hoofdpijn
Duizeligheid na vaccinatie
Het Nederlandse bijwerkingencentrum Lareb heeft ruim 4000 meldingen binnengekregen over duizeligheid na een coronavaccinatie. De meldingen hebben betrekking op de vaccins van Janssen, Pfizer/BioNTech, AstraZeneca en Moderna. De melding zijn doorgegeven aan het European Medicines Agency.
Duizelig bij opstaan
Wanneer je duizelig wordt bij het opstaan, kan het zijn dat er sprake is van een tijdelijke lage bloeddruk. Dit noemen we ook wel orthostatische hypotensie genoemd. Als je opstaat zakt het bloed, onder invloed van zwaartekracht, naar de benen. Hierdoor word je hart minder goed gevuld en daalt de bloeddruk.
Als tegenreactie gaat je hart sneller kloppen en vernauwen de bloedvaten zich. Hierdoor wordt de bloeddruk snel hersteld waardoor je er waarschijnlijk weinig van merkt.
Wanneer er sprake is van orthostatische hypotensie werkt dit niet optimaal. Je hartslag stijgt te weinig of je bloedvaten vernauwen zich niet genoeg. Hierdoor duurt het herstel van je bloeddruk langer met als gevolg dat deze zo laag kan Woden dat er onvoldoende bloed naar de hersenen gepompt wordt, wat kan leiden tot duizeligheid of soms flauwvallen.
Het is een aandoening die vaak voorkomt op hogere leeftijd en kan verschillende oorzaken hebben:
– Hoge bloeddruk
– Gebruik van bepaalde medicijnen
– Aandoeningen aan het zenuwstelsel
– Verminderde inname van voeding en vocht
– Langdurige bedrust of te weinig bewegen
De klachten zijn heel divers en kunnen variëren van duizeligheid, een draaierig gevoel tot licht in je hoofd voelen. Je kunt wazig zien of het word je zwart voor de ogen. Je bent wankel op de benen bij het opstaan en voelt je moe. Ook kun je pijn in de nek of schouders ervaren of een neiging hebben tot flauwvallen.
Duizelig en misselijk
Een andere mogelijke oorzaak voor duizeligheid in combinatie met misselijkheid is een afwijkend hartritme. Je hart heeft dan tijdelijk te weinig kracht om voldoende bloed naar je hersenen te pompen. Je bent dan duizelig en misselijk en kunt zelfs flauwvallen.
Een bekende afwijking in het hartritme is atriumfibrilleren. Hierbij klopt je hart onregelmatig en vaak te snel. Naast duizeligheid is er ook vaak sprake van hartkloppingen, benauwdheid of kortademigheid en soms van een druk op de borst.
Om uit te wijzen of je duizeligheid samenhangt met een hartritmestoornis is onderzoek nodig. Heb je naast plotselinge duizeligheid en misselijkheid ook last van zweten, pijn op de borst, pijn in de bovenbuik, kaak, nek, rug, bovenarmen, schouders of tussen je schouderbladen? Neem dan direct contact op met een arts! Deze symptomen wijzen mogelijk op een hartinfarct.
Duizeligheid bij ouderen
Duizeligheid bij ouderen komt vaak voor. Wist je dat 30% van de 65-plussers regelmatig last heeft van duizeligheid en dat dat bij 85 jarigen zelfs 50% is. Veel mensen worden hier onzeker van en daarmee kan duizeligheid veel invloed hebben op de kwaliteit van je leven.
Wat merk je als oudere van duizeligheid?
Wat je merkt van duizeligheid als oudere verschilt enorm. Zo kun je wanneer je te snel opstaat uit bed of een stoel licht in je hoofd worden. Ook kan het heel veel kracht kosten om uit je stoel te komen dat je daarna wankel op je benen staat. Je hebt dan het gevoel dat je onvast op je benen staat.
Op watten lopen en het gevoel met de grond niet goed voelen kan voorkomen net als een een snelle beweging maken of omdraait als je loopt en dan bijna valt. Daardoor kun je onzeker of bang worden om te vallen. Angst kan weer hartkloppingen, hoofdpijn en duizeligheid veroorzaken en zo kunnen duizeligheid en angst elkaar versterken of het erger maken.
Je durft misschien minder vaak naar buiten of gaat minder op bezoek bij anderen, daardoor kun je je eenzaam en somber voelen.
Oorzaak duizeligheid bij ouderen
Duizeligheid bij ouderen heeft vaak meer dan één oorzaak. Bij één op de vier ouderen draagt medicijngebruik mee aan duizeligheid. Bij 20 tot 40% wordt echter geen duidelijke oorzaak gevonden.
Als je ouder wordt worden je spieren zwakker als je te weinig beweegt. Je staat daardoor minder stevig. Je spieren en gewrichten worden als gevolg van ouderdom stijver en doen soms pijn. Het gevolg is dat je minder lenig bent wat de kans op vallen groter maakt. Doordat je botten zwakker worden op oudere leeftijd kan er angst zijn om te vallen en iets te breken.
Dit kan een vicieuze zijn waardoor je nog minder gaat bewegen zodat je conditie, kracht en het bewegen steeds slechter worden.
Andere oorzaken van duizeligheid bij ouderen zijn:
– Een lage bloeddruk
– Angst
– Minder bloed in je hersenen
– Stress
– Voeding tekort
– Vochtgebrek
– Migraine
– Aandoening aan je zenuwstelsel
– Ziekte van Ménière
