DHA
Expert: Jaap Gerrijts | 3 september 2023 | Leestijd: 8 minuten

DHA

DHA is een essentieel omega 3-vetzuur dat belangrijk is voor de gezondheid van de hersenen, het hart en de ogen. DHA komt vooral voor in vette vis, zoals zalm, makreel en haring, maar ook in algenolie. Het draagt bij aan een goede werking van de hersencellen en de zenuwen, en ondersteunt het geheugen, het leervermogen en de concentratie.

DHA heeft vele gezondheidsvoordelen. In dit uitgebreide artikel leggen we uit welke dat zijn en vertellen we welke voeding rijk is aan DHA. Lees je mee?!

Wekelijks vette vis eten verlaagt de kans op hart- en vaatziekten

DHA

DHA is een afkorting voor docosahexaeenzuur en dit is een meervoudig onverzadigd omega-3-vetzuur dat door je hele lichaam wordt aangetroffen. Het is belangrijk voor onder andere de hersenfunctie en de groei en ontwikkeling van de hersenen van baby’s.

DHA is een belangrijk structureel vet en vormt 97 procent van alle omega-3-vetzuren in je hersenen en 93 procent van de omega-3-vetzuren in het netvlies van je ogen. Het is ook een belangrijk onderdeel van je hart.

Docosahexaeenzuur is het prominente structurele vetzuur dat wordt aangetroffen in de grijze massa van de hersenen en het netvliesweefsel van het menselijk lichaam. Korrelneuronen in de hippocampus blijven zich gedurende het hele leven vermenigvuldigen. De vorming van deze nieuw vermenigvuldigde cellen in de hippocampus helpt verklaren waarom DHA in de voeding enorm belangrijk is voor het behoud van het leervermogen en de hersenfunctie op oudere leeftijd.

DHA is één van de twee primaire omega-3-vetzuren die in visolie voorkomen en de andere is EPA wat een afkorting is voor eicosapentaeenzuur. 

DHA is een cruciale voedingsstof die verschillende essentiële rollen in het lichaam speelt:

Hersenfunctie

DHA is een belangrijk structureel onderdeel van de hersenen en vooral in de hersenschors die verantwoordelijk is voor geheugen, taal en abstract denken. Het ondersteunt de cognitieve functie, het geheugen en het leren.

Ogen

DHA is een belangrijk onderdeel van het netvlies in het oog. Een adequate inname van DHA gaat gepaard met een verminderd risico op leeftijdsgebonden maculaire degeneratie en ondersteunt de algehele gezondheid van de ogen.

Hart

Omega-3-vetzuren zoals DHA staan bekend om hun voordelen voor het hart. 

Ze kunnen helpen:

Triglyceriden te verlagen

Bloeddruk te verlagen 

De bloedvatfunctie te verbeteren

Het risico op hartziekten te verminderen door ontstekingen te verminderen 

Prenatale ontwikkeling en ontwikkeling van zuigelingen

DHA is van enorm belangrijk voor de ontwikkeling van de hersenen en ogen van de foetus tijdens de zwangerschap. Het wordt vaak aanbevolen als supplement tijdens de zwangerschap en tijdens het borstvoeding geven om zo een goede ontwikkeling van het zenuwstelsel van de baby te garanderen.

Ontstekingsremmend

DHA heeft net als andere omega-3-vetzuren ontstekingsremmende eigenschappen. Het kan helpen bij het verminderen van chronische ontstekingen in het lichaam die verband houden met verschillende ziekten.

Huid

DHA kan bijdragen aan een gezonde huid door de lipide barrière te behouden en het risico op uitdroging en irritatie te verminderen.

Stemming en geestelijke gezondheid

Er zijn aanwijzingen dat omega-3-vetzuren zoals DHA een positieve invloed kunnen hebben op stemmingsstoornissen zoals depressie en angst.

Gewrichten

DHA kan gewrichtspijn en stijfheid helpen verminderen bij aandoeningen zoals reumatoïde artritis.

DHA krijg je voornamelijk via de voeding binnen waarbij vette vis zoals zalm, makreel en forel uitstekende bronnen zijn. Het is ook verkrijgbaar in visoliesupplementen en algenoliesupplementen die ook geschikt zijn voor vegetariërs en veganisten.

Voldoende inname van DHA is enorm belangrijk voor de algehele gezondheid en vooral voor de gezondheid van hersenen, ogen en hart. Dit zorgt ervoor dat het een essentiële voedingsstof is voor mensen van alle leeftijden.

 

 

”Zenuwen, weerstand, ogen, hart, gewrichten en algehele gezondheid”

Wat zijn de gezondheidsvoordelen van DHA?

Welke invloed DHA precies op onze gezondheid heeft is inmiddels veel onderzocht. Wij hebben de meest onderzochte voordelen voor je op een rij gezet.

Ondersteuning van het zenuwstelsel

Het binnen krijgen van voldoende DHA is belangrijk bij volwassenen als het gaat om de gezondheid en functie van de hersenen. Het is ook nodig voor een goede hersengroei en ontwikkeling bij zuigelingen en voor het behoud van een normale cognitieve functie op oudere leeftijd.

Je haalt DHA voornamelijk uit voeding omdat je slechts een beperkte hoeveelheid kan synthetiseren. De hersenen geven eigenlijk de voorkeur aan DHA boven andere vetzuren en daarom is de opname ervan hoger dan die van andere vetten. De omzet van DHA is ook erg snel en dit betekent dat de hersenen een constante aanvoer nodig hebben.

 

Ondersteuning van het gezichtsvermogen en gezonde ogen

DHA speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van een goede visuele functie bij zuigelingen. Uit onderzoek bij zowel premature als voldragen baby’s blijkt dat een adequate aanvoer van docosahexaeenzuur uit de moedermelk of uit met DHA verrijkte flesvoeding in verband wordt gebracht met een betere visuele functie en een snellere visuele ontwikkeling. Om deze reden is docosahexaeenzuur een belangrijk middel voor gezonde ogen. 

Wist je dat je netvlies een hoge concentratie aan DHA bevat? Het ondersteunt de visuele functie, de vloeibaarheid van de fotoreceptormembranen en verbetert de integriteit van het netvlies. Verschillende onderzoeken laten zien dat docosahexaeenzuur een beschermende rol speelt in het netvlies.

Specialisten zijn er achter gekomen dat oudere mensen die doorgaans een hoger dan optimale omega-6/omega-3-verhouding hebben, moeite moeten doen om de DHA te verhogen.

Ze vertellen ons nu dat vanuit voedingsoogpunt oudere personen die doorgaans een hoger dan optimale omega-6/omega-3-verhouding hebben, zich meer moeten inspannen om de DHA-consumptie uit voedsel en/of visolie te verhogen om zo hun gezichtsvermogen te helpen beschermen. 

 

Verlichten van symptomen van reumatoïde artritis

Er is aangetoond dat lage DHA-niveaus verband houden met de ontwikkeling van reumatoïde artritis. Dit is een auto-immuunziekte die je gewrichten negatief beïnvloedt en kan leiden tot de vernietiging van botten en kraakbeen. DHA vermindert ontstekingen in het lichaam waardoor het de schade, zwelling en pijn in de gewrichten van mensen met reumatoïde artritis kan helpen verminderen.

Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat de Japanse bevolking die een grotere hoeveelheid aan DHA-rijk voedsel eet vergeleken met de meeste andere landen, minder last heeft van reumatoïde artritis. Eén onderzoek liet zien dat proefpersonen die twee of meer maaltijden met vis per week consumeerden 43 procent lager risico hadden op het ontwikkelen van reumatoïde artritis in vergelijking met degenen die minder dan één portie vis per week consumeerden.

 

Verbeteren van het geheugen

Uit een onderzoek met muizen werd aangetoond dat geheugencellen in de hippocampus beter met elkaar konden communiceren en sneller berichten konden doorgeven wanneer de DHA-niveaus in dat deel van de hersenen verhoogd waren. Dit maakt voedingsmiddelen met docosahexaeenzuur zeer geschikt hersenvoedsel.

Onderzoekers zijn van mening dat DHA-supplementen de synaptische plasticiteit kunnen bevorderen. Dit is het vermogen van synapsen in je hersenen om in de loop van de tijd sterker of zwakker te worden, wat het leren en het geheugen beïnvloedt. Dit zou kunnen verklaren waarom een dieet verrijkt met docosahexaeenzuur het geheugen kan verbeteren.

Wanneer het dieet wordt aangevuld met DHA of de visinname wordt verhoogd dan worden extra voorraden van het omega 3 vetzuur in de hersenen afgezet. Dit kan helpen bij het voorkomen van afnemende DHA niveaus in de hersenen en veranderingen in de cognitieve functie die kunnen optreden op hogere leeftijd.

 

Verhogen van de weerstand

In een studie merkten onderzoekers op dat omega 3 vetzuren de activiteit van een soort witte bloedcellen versterkten en mogelijk de weerstand in de darmen konden verhogen. Vóór dit onderzoek werd gedacht dat visolie een ander effect had op het immuunsysteem. Deze studie betwist het idee dat visolie alleen immunosuppressief is.

Het onderzoek werd uitgevoerd bij muizen waarbij de helft gedurende vijf weken een DHA-rijk visoliesupplement kreeg. Als resultaat vertoonden de muizen die het DHA-supplement gebruikten een verhoogde antilichaamproductie en celactivatie.

Er is ook aangetoond dat DHA beschermende effecten heeft tegen verschillende chronische ziekten die verband houden met immuundysfunctie en ontstekingen zoals:

Hoge bloeddruk

Artritis

Slagaderverkalking

Depressie

Suikerziekte type 2

Hartinfarct

Trombose 

Verschillende vormen van kanker

 

Verlagen van het risico op hartziekten

Docosahexaeenzuur is in verband gebracht met een verminderd risico op hart- en vaatziekten. DHA heeft namelijk ontstekingsremmende eigenschappen en een hogere inname ervan kan de volgende punten helpen verlagen:

Triglyceriden in het bloed

Risico op bloedstolsels

De bloeddruk 

Het cholesterolgehalte 

Van visolie die DHA bevat is aangetoond dat het de triglyceriden in het bloed helpt verminderen, trombose vermindert en hartritmestoornissen helpt voorkomen. DHA kan ook beschermen tegen endotheliale disfunctie wat een katalysator is voor hart- en vaatziekten. Men raadt aan om minstens twee keer per week vis en vooral vette vis te consumeren om de algehele gezondheid van het hart te ondersteunen. Dit betekent dat een bakje gefrituurde kibbeling niet meetelt.

 

Ondersteunt de ontwikkeling van de foetus en baby

Waarom is DHA zo belangrijk voor baby’s? Baby’s de stof in de baarmoeder tijdens de zwangerschap en via de moedermelk. De neurale functie en integriteit kunnen namelijk permanent worden beschadigd door tekorten aan essentiële omega-3-vetzuren tijdens de foetale en neonatale ontwikkeling. De DHA in de hersenschors begint te stijgen met de leeftijd, voornamelijk als gevolg van de duur van de borstvoeding.

Onderzoek suggereert dat een lange termijn voordeel van zuigelingen met hogere niveaus van DHA een snellere ontwikkeling van gedragsfuncties is. Specifieke DHA tekorten kunnen leiden tot leerstoornissen omdat docosahexaeenzuur betrokken is bij celsignalering.

Als een moeder gezond is en docosahexaeenzuur of DHA supplementen consumeert dan zou een baby die borstvoeding krijgt voldoende DHA uit de moedermelk moeten kunnen halen. Zuigelingenvoeding kan al dan niet DHA leveren en daarom is het belangrijk om de etiketten zorgvuldig te lezen als je van plan bent je baby kunstmatige zuigelingenvoeding te geven.

Gedurende de afgelopen 50 jaar hadden veel zuigelingen die kunstmatige zuigelingenvoeding  kregen een tekort aan DHA en andere omega 3 vetzuren. Sommigen speculeren dat dit heeft bijgedragen aan de toename van leerproblemen zoals ADHD, hoewel er meer onderzoek nodig is om dit zeker te weten.

Toch hebben recente onderzoeken laten zien dat er in het bloed van mensen met ADHD lagere niveaus van omega 3 vetzuren worden aangetroffen dan bij mensen zonder ADHD. Het lijkt erop dat omega 3 supplementen ADHD kunnen helpen voorkomen.

 

Verbeteren van acne

Acne is één van de meest voorkomende huidaandoeningen wereldwijd. Acne kan pijnlijk en onaangenaam zijn om mee om te gaan maar gelukkig kunnen DHA-supplementen en vis hierbij helpen.

Verrassend genoeg wordt acne als een zeldzame aandoening beschouwd in niet westerse landen waar een hogere inname van omega 3 vetzuren in vergelijking met omega 6 vetzuren vaker voorkomt. 

In een onderzoek die in Korea werd uitgevoerd consumeerden mensen met acne een dieet dat meer junkfood en minder visolie bevatte dan de controlegroep. In Italië werd ontdekt dat de consumptie van vis gecorreleerd was met beschermende eigenschappen tegen matige tot ernstige vormen van acne.

 

Vertoont anti-kanker effecten

Docosahexaeenzuur dat alleen ingenomen of gebruikt word in combinatie met chemotherapie kan kanker bestrijdende activiteit uitoefenen door apoptose in menselijke kankercellen te veroorzaken. Een studie uit Italië rapporteerde dat suppletie met twee gram visolie per dag gedurende de eerste negen weken van de chemotherapie bijdroeg aan de vertraging van de tumorprogressie bij patiënten met darmkanker.

Er is meer onderzoek nodig om de kanker bestrijdende effecten van DHA te bewijzen maar de resultaten tot nu toe zijn veelbelovend.

 

Verlicht symptomen van astma

Astma is een chronische longaandoening die wordt gekenmerkt door ontsteking, hyperreactiviteit van de luchtwegen en obstructie. Allergisch astma wordt veroorzaakt door allergenen zoals stof of pollen. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat kinderen die meer dan één keer per week verse vette vis eten een verminderd risico hebben om astma te ontwikkelen.

Eén onderzoek volgde ruim 4000 Amerikaanse kinderen in een periode van twintig jaar. Hierbij werd zowel de inname van omega-3-vetzuren als degenen die astma ontwikkelden gedocumenteerd. Als gevolg hiervan hadden degenen met de hoogste inname van omega-3-vetzuren maar liefst 54 procent minder kans op astma.

Er werd ook waargenomen dat DHA de meest gunstige omega 3 was voor de bestrijding van astma. Docosahexaeenzuur staat namelijk bekend om het reguleren van ontstekingsprocessen en het verminderen van de mate van ontsteking. Het is daarom niet verrassend om te ontdekken dat een hogere inname van DHA ontstekingen in de longen en het risico op astma kan helpen voorkomen.

 

Kan depressie helpen behandelen

DHA kan mogelijk de ontwikkeling van stemming gerelateerde problemen zoals depressie helpen verminderen. Verschillende onderzoeken hebben namelijk een verband gevonden tussen depressie en een lagere inname van omega 3 vetzuren.

In een onderzoek waarbij depressieve mensen de opdracht kregen om de consumptie van vis over een periode van vijf jaar te verhogen, werd het optreden van agressieve vijandigheid en depressie verminderd. In samenlevingen waar de visconsumptie toeneemt is het percentage depressies doorgaans ook veel lager.

Over het geheel genomen suggereert de correlatie tussen de prevalentie van ernstige depressies en de consumptie van vis in verschillende landen dat mensen minder last hebben van depressies als ze meer vis eten.

 

 

”DHA zit voornamelijk in vette vis”

Welke voeding is rijk aan DHA?

In welke voeding zit DHA in? Docosahexaeenzuur wordt voornamelijk aangetroffen in vette vis. Het is ook aanwezig in moedermelk en in kleinere hoeveelheden verkrijgbaar in vlees en eieren.

Hieronder staat de beste voeding met DHA:

Zalm                                    2.477 milligram per portie

Haring                                 2.150 milligram per portie

Tonijn                                 1.940 milligram per portie

Makreel                             1.673 milligram per portie

Sardines                             1.463 mg per portie

Regenboogforel               1.251 milligram per portie

Heilbot                               520 milligram per portie

Oesters                              425 milligram per portie

Mosselen                           430 milligram per portie

Ansjovis                             411 milligram per portie

Kabeljauw                         277 milligram per portie

Eidooiers                           160 milligram per portie

 

 

”visolie, krill-olie, algenolie en levertraan”

Wat zijn goede supplementen met DHA?

DHA supplementen zijn verkrijgbaar in verschillende vormen zoals visolie, krill-olie, levertraan en vegetarische producten die algenolie bevatten.

Visoliecapsules, levertraan en krillolie bevatten zowel docosahexaeenzuur als eicosapentaeenzuur. Als je overweegt om een supplement te kopen dan is het eerste waar je naar moet kijken de hoeveelheid totale omega 3 per portie. Het is echt belangrijk om rekening te houden met het percentage EPA en DHA in het supplement. Hoe groter het percentage EPA en DHA des te groter de voordelen van het supplement. De concentratie per portie is superieur in supplementen van hogere kwaliteit vergeleken met supplementen van lagere kwaliteit.

Algen bevatten docosahexaeenzuur maar geen EPA. Supplementen afkomstig van algen moeten worden overwogen voor veganisten en vegetariërs die DHA in hun dieet missen en geen visolie willen consumeren.

Als je visolie- of algenoliesupplementen koopt, kies dan voor gerenommeerde merken die door derden worden getest op zuiverheid en kwaliteit.

 

  

”Consumeer als volwassene gemiddeld 250 tot 500 milligram per dag”

Hoeveel DHA heb je nodig?

Hoeveel omega 3 vetzuren heb je nodig per dag? De aanbevolen inname van DHA en EPA kan worden bereikt door suppletie en/of het verhogen van de consumptie van vette vis.

Als je meerdere keren per week vette vis eet dan heb je in principe geen behoefte aan een omega 3 supplement. Vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven moeten ook minstens 240 tot 350 gram van een verscheidenheid aan zeevruchten per week eten en vooral die met een laag kwikgehalte zoals wilde zalm of sardines.

Als het om supplementen gaat dan hangt de dosering omega 3 vetzuren die je elke dag moet innemen af van je leeftijd en huidige gezondheid.

De algemeen aanbevolen richtlijn voor het dagelijks innemen van een gecombineerd DHA en EPA supplement bij gezonde volwassenen is 250 milligram per dag. De gunstige bovengrens van deze inname per dag bedraagt ongeveer 500 milligram.

Hoewel DHA supplementen als veilig worden beschouwd wordt het innemen van meer dan twee gram oftewel 2000 milligram per dag niet aanbevolen maar biedt het wel extra voordelen.

Voor de preventie van hart- en vaatziekten wordt 300 tot 600 milligram DHA en EPA per dag aanbevolen.

Voor zwangere vrouwen of moeders die borstvoeding geven wordt aanbevolen om tussen de 300 en 900 milligram gecombineerde DHA en EPA per dag te consumeren. Bepaalde prenatale vitamines omvatten DHA/EPA maar niet allemaal. Tijdens de zwangerschap hebben vrouwen elke dag ongeveer 200 milligram docosahexaeenzuur nodig om een groeiende foetus te ondersteunen.

Voor mensen die last hebben van geheugenverlies, trauma of andere cognitieve stoornissen toont onderzoek aan dat 900 tot 1.700 milligram docosahexaeenzuur per dag de cognitieve gezondheid kan helpen ondersteunen.

 

 

”DHA en EPA zit voornamelijk in vis en ALA in zaden en noten”

Wat is het verschil tussen DHA, EPA en ALA?

Hoewel er verschillende omega 3 vetzuren bestaan heeft het overgrote deel van het wetenschappelijk onderzoek zich op drie soorten geconcentreerd: 

Alfa-linoleenzuur / ALA

Eicosapentaeenzuur / EPA

Docosahexaeenzuur / DHA

ALA is het type omega 3 dat voorkomt in lijnzaad en walnoten. Je lichaam kan ALA in kleine hoeveelheden omzetten in DHA maar het kan niet gemakkelijk worden omgezet en heeft daarom minder gunstige effecten.

De vorm van omega 3 vetzuren die in vis worden aangetroffen is docosahexaeenzuur of eicosapentaeenzuur of een combinatie van beide.

De meeste visoliecapsules bevatten zowel DHA als EPA.

Een typisch visoliesupplement levert ongeveer 1.000 milligram visolie met gemiddeld 180 milligram EPA en 120 milligram docosahexaeenzuur.

Supplementen met EPA worden mogelijk niet aanbevolen voor zuigelingen en kleine kinderen vanwege het risico dat de balans tussen DHA en EPA tijdens de vroege ontwikkeling wordt verstoord.

 

 

”Bouw het gebruik op om bijwerkingen te voorkomen”

Wat zijn de risico's en bijwerkingen van DHA?

Visoliecapsules die docosahexaeenzuur bevatten kunnen mogelijk bijwerkingen veroorzaken zoals:

Dunne ontlasting

Maagklachten

Oprispingen

Onaangename smaak

Slechte adem

Brandend maagzuur

Misselijkheid

Maag-darmklachten

Diarree

Hoofdpijn 

Stinkend zweet

Visoliesupplementen kunnen ook het risico op overmatig bloeden verhogen en de bloeddruk verlagen. 

Omega 3 supplementen zoals visolie kunnen een wisselwerking hebben met verschillende medicijnen en vooral anticoagulantia.

Als je bloedverdunners of medicijnen gebruikt dan kun je het beste een arts raadplegen voordat je overweegt visolie te gebruiken. Zwangere vrouwen kunnen het beste ook even overleggen voordat ze visoliesupplementen nemen als ze zich zorgen maken over de kwaliteit of eventuele bijwerkingen.

Tips:

1) Als je niet genoeg vis eet overweeg dan om visoliesupplementen te nemen. Ze bieden namelijk een geconcentreerde bron van DHA en EPA 

2) Zorg voor een evenwichtige verhouding tussen omega 3 vetzuren zoals DHA en omega 6 vetzuren. De beste verhouding is 1:2 alleen deze verhouding is bij de meeste mensen 1:15 of zelfs 1:20! Omega 6 vetzuren zijn overvloedig aanwezig in plantaardige oliën dus verminder de consumptie van bewerkte voedingsmiddelen die rijk zijn aan deze oliën

3) Minimaliseer het consumeren van verzadigde vetten en transvetten omdat deze het vermogen van je lichaam om DHA effectief te gebruiken kunnen belemmeren. Kies voor gezondere vetbronnen zoals olijfolie, avocado’s en noten

4) Om het DHA gehalte in vis te behouden kun je overwegen om te bakken, braden of stomen in plaats van frituren omdat hoge temperaturen de vetzuren kunnen afbreken

5) Als je visoliesupplementen gebruikt, bewaar ze dan op een koele, donkere plaats om oxidatie te voorkomen. Deze oxidatie maakt de olie ranzig en zal de effectiviteit ervan verminderen

Wekelijks vette vis eten heeft een gunstig effect op je bloeddruk

Tot slot

DHA stond centraal in dit artikel. Eet jij wekelijks vette vis? En welke vis heeft je voorkeur? Wij vinden het fijn als je een reactie achterlaat onderaan deze pagina. 

Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit, help dan mee dit te verspreiden door het te delen op social media. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijn je zeer erkentelijk!

Anderen lezen ook

Hoeveel omega 3 per dag?

Algenolie

Krill olie

Bronnen:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *