bosbessen
Expert: Jaap Gerrijts | 8 oktober 2023 | Leestijd: 7 minuten

Bosbessen

Bosbessen zijn kleine blauwe vruchten die rijk zijn aan antioxidanten, vitamines, mineralen en vezels. Ze kunnen helpen om het immuunsysteem te versterken, de bloeddruk te verlagen en het geheugen te verbeteren. Bosbessen kun je gemakkelijk los uit de hand eten, toevoegen aan yoghurt of smoothies. Je kunt bosbessen ook prima verwerken in gebak of er een heerlijke jam van maken.

Wat zijn de gezondheidsvoordelen van bosbessen? In dit uitgebreide artikel leggen we aan je uit welke dat zijn en vertellen we waar je ze allemaal in kunt verwerken. Lees je mee?!

Bosbessen zijn een goede bron van antioxidanten en vitamines

Bosbessen

Bosbessen zijn kleine, ronde donkerblauwe of paarse vruchten die groeit aan struiken van Vaccinium vitis-idaea planten. De bessen komen oorspronkelijk uit Noord-Amerika en worden inmiddels over de hele wereld verbouwd. Ze staan bekend om hun zoete en lichtzure smaak en hun vele gezondheidsvoordelen.

Bosbessen behoren tot de groep superfoods omdat ze rijk zijn aan antioxidanten en met name anthocyanen waardoor ze hun kenmerkende blauwe kleur krijgen. Deze antioxidanten zijn in verband gebracht met verschillende gezondheidsvoordelen zoals het verminderen van het risico op chronische ziekten, het verbeteren van de cognitieve functie en het ondersteunen van de gezondheid van het hart. Hierover lees je straks meer.

De besjes bevatten weinig calorieën en vet waardoor ze een gezonde keuze zijn als tussendoortje, toevoeging aan ontbijtgranen, yoghurt of smoothies en om te verwerken in gebak zoals muffins en taarten. Bosbessen zijn daarnaast ook een goede bron van vezels, vitamine C, vitamine B, vitamine K en mangaan.

Een paar leuke feiten over deze bijzondere bes:

De bosbes is de wilde variant van de blauwe bes en groeit voornamelijk in bossen

Bosbessen zijn zelf bestuivend. Het stuifmeel van hetzelfde bloempje kan namelijk de stamper bevruchten

Bosbessen zijn blauw paars van binnen en de blauwe bes is lichter van kleur

De commerciële oogst van de blauwe bes gebeurt meestal machinaal door de besjes van de struiken af te trillen

In de Tweede Wereldoorlog was de bosbes een belangrijke voedselbron

Bosbessen worden vanwege de grondsoort vooral in het oosten en zuiden van Nederland geteeld

Je kunt de bessen vers, bevroren of gedroogd eten en zijn een populair ingrediënt in een vele culinaire gerechten. Bosbessen worden naast andere recepten vaak gebruikt in desserts, jam, gelei, pannenkoeken en salades. Ze kunnen prima deel uitmaken van een uitgebalanceerd eetpatroon als onderdeel van een gezonde levensstijl.

Blijf lezen om meer te weten te komen over de gezondheidsvoordelen van bosbessen, en ontdek enkele creatieve manieren om een dit superfood in je eetpatroon te stoppen.

 

 

”Antioxidanten, vitamines en mineralen”

Wat is de voedingswaarde van bosbessen?

Bosbessen zijn rijk aan voedingsstoffen, en er zitten weinig calorieën in bosbessen. Daarnaast bevatten ze een goede hoeveelheid aan vitamines en mineralen. 

Wat is de voedingswaarde van bosbessen?

Eén kopje van ongeveer 150 gram rauwe bosbessen bevat gemiddeld:

Calorieën                                           84 

Koolhydraten                                   21,5 gram 

Eiwit                                                   1,1 gram 

Vet                                                      0,5 gram 

Vezels                                                3,6 gram 

Vitamine A                                       0,03 milligram

Vitamine B1                                     0,2 milligram 

Vitamine B2                                     0,2 milligram 

Vitamine B3                                     0,6 milligram

Vitamine B5                                     0,15 milligram                                                      

Vitamine B6                                     0,1 milligram 

Foliumzuur                                       10 microgram 

Vitamine C                                       15 milligram  

Vitamine E                                       0,8 milligram 

Vitamine K                                      29 microgram 

Natrium                                           6 milligram

IJzer                                                  4 milligram

Fosfor                                               20 milligram

Calcium                                            18 milligram

Kalium                                              90 milligram

Magnesium                                     8 milligram

Jodium                                              1,8 microgram

Koper                                                 0,1 milligram 

Mangaan                                          0,5 milligram 

Selenium                                          0,2 microgram

Zink                                                    0,3 milligram

Naast de hierboven genoemde voedingsstoffen bevatten bosbessen ook andere nuttige stoffen zoals:

Resveratrol

Anthocyanine

Fytonutriënten 

Pterostilbeen

 

 

”Hersenen, afvallen, hart, kanker en ontstekingen”

Wat zijn de gezondheidsvoordelen van bosbessen?

Deze vrucht is misschien klein, maar elke portie heeft een serieuze hoeveelheid als het om gezonde voeding gaat. Hij wordt vaak over het hoofd gezien en overschaduwd door meer exotische soorten bessen. Toch blijven bosbessen één van de meest voedzame en antioxidant rijke fruitsoorten ter wereld en het is aangetoond dat ze van alles doen, van het verbeteren van de gezondheid van de hersenen tot het sterk houden van je hart.

Bovendien is de bosbes naast de lange lijst met gezondheidsvoordelen ook nog eens lekker en caloriearm. Wij hebben verschillende onderzochte voordelen voor je op een rij gezet!

 

Rijk aan verschillende antioxidanten

Antioxidanten zijn verbindingen die schadelijke vrije radicalen in je lichaam bestrijden en verschillende gezondheidsvoordelen bieden. De antioxidanten voorkomen niet alleen celbeschadiging, maar ze beschermen ook tegen verschillende soorten chronische ziekten zoals kanker, hart,- en vaatziekten en diabetes.

Bosbessen zijn één van de beste bronnen van antioxidanten ter wereld. Een onderzoek in China vergeleek de antioxidantcapaciteit van bosbessen, bramen en aardbeien en ontdekte dat bosbessen niet alleen de hoogste totale antioxidantcapaciteit hebben maar ook meer van vele specifieke soorten antioxidanten bevatten zoals:

Flavonoïden

Fenolen

Anthocyanen

Vooral wilde bosbessen bevatten veel antioxidanten. Uit een onderzoek bleek dat het aanvullen van deelnemers met poeder van wilde bosbessen na slechts één uur de antioxidantstatus in het bloed met maar liefst 8,5 procent verhoogde.

Dankzij de antioxiderende eigenschappen worden bosbessen vaak gebruikt in formuleringen met luteïne om zo de gezondheid van de ogen te ondersteunen.

 

Helpt de gezondheid van je hersenen te verbeteren

Eén van de meest indrukwekkende voordelen van bosbessen is het vermogen om de gezondheid van de hersenen te verbeteren. Er zijn veel onderzoeken geweest die suggereren dat het eten van bosbessen het geheugen en de cognitie kunnen verbeteren.

Uit een onderzoek bleek dat het drinken van een bosbessendrankje de cognitieve prestaties verbeterde in vergelijking met een placebo bij 21 kinderen. Een ander onderzoek liet zien dat het dagelijks drinken van wilde bosbessensap gedurende 12 weken het geheugen van oudere volwassenen kon verbeteren.

Bovendien zitten bosbessen boordevol antioxidanten die je hersenen kunnen helpen beschermen tegen schade door vrije radicalen en een gezonde veroudering van je hersenen kunnen stimuleren.

 

Bevordert de gezondheid van het hart

Een gezond hart is de basis van de algehele gezondheid. Je hart is verantwoordelijk voor het pompen van bloed door je lichaam om zo je weefsels te voorzien van de zuurstof en voedingsstoffen die nodig zijn om te functioneren en te overleven.

Verschillende studies laten zien dat het eten van bosbessen sommige risicofactoren voor hartziekten kan helpen verminderen. Uit een onderzoek bleek bijvoorbeeld dat het dagelijks eten van bosbessen gedurende acht weken bij 48 vrouwen resulteerde in een lagere bloeddruk en arteriële stijfheid.

Een andere studie meldde dat suppletie met bosbessen leidde tot een grotere verlaging van de bloeddruk en geoxideerd LDL-cholesterol. Dit zijn twee belangrijke risicofactoren voor hartziekten.

De gezondheidsvoordelen van bosbessen bij hart,- en vaatziekten zijn beperkt, tenzij ze worden gecombineerd met een uitgebalanceerd eetpatroon, een gezonde levensstijl en dagelijkse lichaamsbeweging!

 

Kan helpen bij het verlichten van ontstekingen 

Hoewel ontstekingen een normale immuunreactie zijn die je lichaam helpt beschermen tegen ziekte en letsel, ligt chronische ontsteking aan de basis van veel verschillende ziekten. Er wordt zelfs gedacht dat ontstekingen bijdragen aan een breed scala aan aandoeningen zoals:

Depressie

Hart- en vaatziekten

Kanker

Auto-immuunziekten

Dankzij het hoge gehalte aan antioxidanten is aangetoond dat bosbessen een aanzienlijk ontstekingsremmend effect op het lichaam kan hebben. Uit een reageerbuisstudie bleek zelfs dat de polyfenolen in bosbessen de activiteit van verschillende ontstekingsmarkers hielpen verminderen.

Op dezelfde manier bleek uit een dierstudie dat bosbessenextract effectief was in het verminderen van de zwelling in rattenpoten.

 

Ondersteuning van de spijsvertering

Met 3,6 gram vezels in ieder kopje bosbessen kun je aan je vezelbehoeften voldoen en tegelijkertijd de regelmaat en een gezonde spijsvertering bevorderen.

Als je vezels eet dan gaan ze onverteerd door je maag-darmkanaal waardoor er volume aan de ontlasting wordt toegevoegd waardoor je stoelgang regelmatig blijft. In een analyse werd zelfs naar de resultaten van vijf onderzoeken gekeken en werd er vastgesteld dat het verhogen van de inname van voedingsvezels de frequentie van de stoelgang bij mensen met constipatie zou kunnen verhogen.

 

Helpt bij het bestrijden van kanker 

Onderzoek heeft een aantal indrukwekkende bevindingen opgeleverd over het vermogen van bosbessen om te helpen beschermen tegen bepaalde soorten kanker.

Uit een reageerbuisstudie bleek dat bosbessenextract de groei en verspreiding van borstkankercellen kon remmen. Dit betekent dat extract van bosbessen potentiële kanker bestrijdend middel is. In een andere dierstudie uit Amerika behandelde men ratten met borstkanker met behulp van bosbessenpoeder en ontdekte dat het tumorvolume met 40 procent verminderde.

Op dezelfde manier toonde een reageerbuisstudie aan dat bosbessensap de groei van verschillende soorten kankercellen verminderde zoals:

Maagkanker

Prostaatkanker

Darmkanker

Borstkanker

 

Kan gewichtsverlies ondersteunen

Als je kijkt naar het voedingsprofiel van bosbessen dan zal je snel zien waarom deze bes boordevol voedingsstoffen kan helpen bij het afvallen. Het bevat namelijk weinig calorieën, maar biedt maar liefst 3,6 gram vezels per kopje. Met slechts één portie kun je tot 14 procent van je dagelijkse vezelbehoefte binnen krijgen.

Vezels bewegen langzaam door je spijsverteringskanaal en bevorderen de verzadiging en zorgen ervoor dat je je langer vol voelt, wat kan helpen bij het afvallen.

Verschillende dierstudies hebben de gunstige effecten van bosbessen op gewichtsverlies bevestigd. Uit een dierstudie bleek bijvoorbeeld dat bosbessensap zwaarlijvigheid voorkwam bij muizen die een vetrijk dieet kregen.

Een ander dieronderzoek toonde aan dat de inname van bosbessen geassocieerd was met een vermindering van het buik vet bij zwaarlijvige ratten.

Daarnaast bleek uit een twaalf weken durend onderzoek onder 54 jongvolwassenen met overgewicht dat het vervangen van 50 gram koolhydraten door 50 gram bosbessen per dag zorgde voor verlaging van:

Lichaamsgewicht

Insuline

Cholesterol 

Daarnaast leverde het nog andere metabolische factoren op.

Zorg er wel voor dat je bosbessen combineert met een voedzaam en goed eetpatroon en voldoende dagelijkse beweging om het gewichtsverlies extra te bevorderen.

Bosbessen, frambozen en bramen

Er zijn talloze soorten bessen die in Nederland in het wild en de tuin groeien. Van de bosbes tot de aardbei, Indiase kruisbes, braam, rode bosbes en de jeneverbes!

Bosbessen, bramen en frambozen zijn drie van de meest gegeten bessen in Nederland. Eén ding is zeker, ze zitten allemaal boordevol antioxidanten en belangrijke voedingsstoffen.

Frambozen en bramen hebben qua uiterlijk de meeste overeenkomsten omdat ze tot dezelfde plantenfamilie behoren. Beide hebben veel afzonderlijke cellen die uitsteken om een hobbelig uiterlijk te creëren maar de braam is over het algemeen groter en heeft cellen die de neiging hebben meer uit te puilen dan frambozen. Frambozen kunnen ook in kleur variëren van donkerrood tot dieppaars, vergelijkbaar met bramen.

Er zijn echter veel verschillen die deze drie soorten bessen onderscheiden. Frambozen en bramen hebben meestal een zure smaak, terwijl bosbessen veel zoeter zijn.

Wat de voedingswaarde betreft bevatten bramen het laagste aantal calorieën per gram en bevatten ze de meeste vitamine K. Frambozen bevatten het hoogste vitamine C gehalte en bevatten bijna 2,5 keer zoveel vezels als bosbessen.

Ondertussen is aangetoond dat bosbessen een hogere antioxidantcapaciteit hebben dan bramen. Daarnaast is het grote voordeel van deze soorten dat ze een lage glycemische index hebben en weinig calorieën bevatten.

Het zijn allemaal gezonde fruitsoorten die kunnen helpen een betere gezondheid te bevorderen.

Eet ze gewoon alle drie en profiteer van de unieke gezondheidsvoordelen die elk van hen biedt!

 

 

”Als ze makkelijk te plukken zijn dan zijn ze rijp”

Wilde bosbessen plukken

Het oogstseizoen van bosbessen is doorgaans van mei tot half augustus, hoewel dit kan variëren afhankelijk van waar je woont en het type bosbessen dat er groeien.

Bij het plukken van bosbessen moeten ze zo rijp zijn dat ze blauw zijn en slechts een lichte aanraking nodig hebben om te plukken. Zorg ervoor dat je ze goed wast voordat je ze gaat eten.

Als er bij jou in de buurt geen bosbessen planten groeien, wees dan niet bang. Tegenwoordig zijn ze overal het hele jaar rond te koop. Je vind ze in de supermarkt, markt en je kunt ze ook in speciale tuinen zelf plukken voor een lage prijs per kilo. Je vind ze ook in de diepvriesafdeling vinden van veel supermarkten.

Kies waar mogelijk altijd voor biologisch bosbessen omdat bosbessen vaak bespoten zijn met schadelijke pesticiden. Het kweken van je eigen bosbessen is ook een optie. De struiken groeien het beste als er veenmos aan de grond wordt toegevoegd want de planten houden van een zure grond met een pH waarde van rond de 5,5.

 

 

”De lekkerste gerechten maak je simpel zelf”

Lekkere gerechten met bosbessen

Je kunt bosbessen aan vrijwel elk recept toevoegen om zo de zoetheid te versterken. Probeer ze eens in pannenkoeken of gebak om het gehalte aan antioxidanten in je gerecht te verhogen. Je kunt ze ook prima over havermout of yoghurt strooien of ze los eten in combinatie met andere fruit zoals bramen en frambozen.

Om optimaal te profiteren van de vele gezondheidsvoordelen van bosbessen hoef je  alleen maar een kommetje te vullen en te genieten want er zijn geen andere ingrediënten vereist!

Als je het echter eens wilt mixen dan zijn er genoeg manieren om bosbessen in je favoriete recepten te verwerken. Probeer een paar van deze recepten eens!

Bosbessen smoothie

Dit recept voor een omega bosbessen smoothie is perfect als ontbijt. Het zit boordevol antioxidanten, gezonde vetten en eiwitten om je dag goed te kunnen beginnen.

Ingrediënten

1 kopje bosbessen

¼ kopje kokosmelk

1 eetlepel gekiemd vlasmeel

1 schep collageen eiwitpoeder met vanillesmaak

Bereidingswijze:

Voeg alle ingrediënten toe aan een blender en mix het tot een gladde textuur is bereikt.

Eet smakelijk!

* Experimenteer gerust met verschillende collageen- en eiwitpoedersmaken

Je kunt dit recept aanpassen door de bosbessen te vervangen voor andere bessen of ander fruit toe voegen om de smaak en voordelen te veranderen

Gebruik de melk van jouw keuze als je naast kokosmelk een andere optie wilt

 

Bosbessen muffins

Bosbessenmuffins zijn favoriet bij zowel kinderen als volwassenen en dit recept zal je niet teleurstellen. Dit glutenvrije recept voor bosbessenmuffins is heerlijk, gezond en gemakkelijk te maken.

Ingrediënten

1 kopje verse bosbessen

2 kopjes amandelmeel

3 eieren

⅓ kopje rauwe honing

½ theelepel zuiveringszout

Snufje zeezout

1 theelepel vanille-extract

5 eetlepels gesmolten kokosolie

Bereidingswijze:

1) Verwarm de oven voor op 175 graden 

2) Meng in een kom de amandelmeel, zuiveringszout en zeezout.

3) Meng in een aparte kom de eieren, honing, vanille en kokosolie

4) Combineer beide mengsels samen. Voeg zodra alles goed is opgenomen de bosbessen toe en meng het geheel

5) Vul een muffinvorm met voeringen. Vul elke voering met beslag

6) Bak ze in de oven gedurende 15 tot 20 minuten en laat ze vervolgens afkoelen

Eet smakelijk!

 

Bosbessen pannenkoeken met pompoen

Dit recept voor pannenkoeken is een favoriet bij iedereen die het eet! Het is glutenvrij en behoort tot een vezelrijke voeding en smaakt echt heerlijk! Probeer het uit en je zult er geen spijt van krijgen!

Ingrediënten

½ kopje verse of bevroren bosbessen

1 kopje Paleo meel

2 eieren

1 kopje kokosmelk

½ kopje pompoenpuree

1 theelepel kaneel

2 theelepels vanille-extract

Bereidingswijze:

1) Combineer de natte ingrediënten in een kom

2) Klop de droge ingrediënten er voorzichtig door om klonteren te voorkomen

3) Roer de bosbessen er nu door

4) Verhit een ingevette pan op middelhoog vuur

5) Giet ongeveer 1/3 kopje beslag per pannenkoek tot de pan vol is

6) Bak totdat er belletjes op het beslag ontstaan en beginnen te knappen en draai het om en herhaal het bakken

Serveer ze warm met bosbessen en ahornsiroop en geniet ervan!

 

 

”Bewaar ze in de koelkast of diepvries”

Hoe bewaar je bosbessen?

Je kunt bosbessen prima in de koelkast bewaren. Let er wel op dat je niet teveel op elkaar stapelt. Bewaar verse bosbessen in de koelkast in een bakje met ventilatiegaten of een papieren keukenpapier om overtollig vocht te absorberen. Als ze op deze manier worden bewaard dan kunnen ze maximaal twee weken meegaan.

Je kunt de bessen ook goed invriezen. Ze blijven in de diepvries gemakkelijk enkele maanden goed. 

Let er op dat je mooie blauwe bessen koopt die ook nog stevig zijn. Vermijd bessen die zacht, papperig zijn of schimmel bevatten. Als ze beschadigd zijn dan zullen ze sneller schimmelen en rotten waardoor de voordelen ook minder worden. Je kunt de bessen om deze reden altijd het beste zo snel mogelijk eten of verwerken in een gerecht om zo maximaal ervan te profiteren!

Spoel bosbessen altijd eerst af onder koud water vlak voordat je ze eet of in recepten gebruikt. Hierdoor worden alle vuil en resten verwijderd.

Wat is de geschiedenis van de bosbes?

De vele voordelen van bosbessen waren vroeger geen geheim voor de indianen in Noord-Amerika. Eeuwenlang werd deze vrucht vereerd vanwege zijn krachtige geneeskrachtige eigenschappen en gebruikt bij het koken om zo een extra dosis smaak aan gerechten te geven.

Engelse kolonisten die in Noord-Amerika aankwamen geloofden echter niet dat bosbessen gedomesticeerd konden worden. In 1893 begon de dochter van een cranberryteler Elizabeth White in New Jersey blauwe bessen toe te voegen aan de lokale oogst van haar familie. Vijftien jaar later begon de botanicus Frederick Coville experimenten met bosbessen uit te voeren in een poging de beste wilde planten voor de veredeling te bepalen. hij werkte samen met White om te kruisen en enkele van de beste bosbessen variëteiten te creëren die we nu kennen. 

De eerste commerciële oogst van bosbessen ook wel vaccinium corymbosum genoemd, werd iets meer dan 100 jaar geleden door het paar in 1916 verkocht. Naast lowbush- en highbush-variëteiten kun je ook andere variëteiten tegenkomen.

Tegenwoordig zijn blauwe bessen enorm in populariteit gestegen. In 1974 riep de USDA de maand juli uit tot “Nationale Blueberry Month”. Dit zorgde ervoor dat het een echte zomerfruit werd. In 2003 koos New Jersey de bosbes zelfs als officiële staatsbes. In 2012 werden bosbessen aangetroffen in bijna 4.000 producten zoals voedingsmiddelen, cosmetica en producten voor huisdieren.

Nu er steeds meer bewijs is die de lange lijst gezondheidsvoordelen van bosbessen aantonen, is er geen twijfel dat we meer van deze heerlijke bes zullen blijven zien!

 

 

”Bosbessen zijn voor de meeste mensen veilig om te eten”

Wat zijn de risico's en bijwerkingen van bosbessen?

Bosbessen zijn voor de meeste mensen veilig om te eten met een minimaal risico op bijwerkingen.

Sommige mensen kunnen allergisch zijn voor bosbessen. Als je na het eten van bosbessen symptomen van een voedselallergie ervaart zoals jeuk, zwelling of ademhalingsmoeilijkheden, stop dan met het eten ervan en neem onmiddellijk contact op met een arts.

Als je bloed verdunnende medicijnen gebruiken dan kun je het beste bosbessen met mate eten omdat ze veel vitamine K bevatten. Dit kan soms een wisselwerking hebben met deze medicijnen. Als je dit zeker wilt weten vraag dan je arts of apotheker of dit het geval is met het specifieke medicijn dat je gebruikt.

Zorg er ook voor dat je waar mogelijk voor biologische bosbessen kiest om blootstelling aan pesticiden te voorkomen. Je kunt het beste ook kiezen voor verse bosbessen in plaats van gedroogde, omdat gedroogde bosbessen minder vitamines en mineralen en ook meer calorieën en suiker bevatten.

Tips:

1) Als je een keto dieet volgt of een ander koolhydraatarm dieet dan kan je prima bosbessen eten omdat ze weinig suikers en koolhydraten bevatten

2) Kies verse bosbessen die mollig en stevig zijn en een diepblauwe of paarszwarte kleur hebben. Vermijd de bessen die zacht zijn of schimmels bevatten

3) Meng bosbessen in een salade om een ​​zoet en pittig element toe te voegen

4) Plant een bosbessenplant in de herfst. Kies een zonnige plek en het liefst wat beschut tegen de wind en kou. Zorg dat de grond zuur is met een gemiddelde pH van 5,5

Bosbessen zijn een bron van vitamine K, vezels en zitten boordevol vitamine E

Tot slot

Bosbessen stonden centraal in dit artikel. Ben jij een echte fruitliefhebber? En welke fruitsoort staat bij jou op nummer één? Wij vinden het fijn als je een reactie achterlaat onderaan deze pagina. 

Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit, help dan mee dit te verspreiden door het te delen op social media. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijn je zeer erkentelijk.

Anderen lezen ook

Is humus gezond?

Goji bessen

Havermelk

Bronnen:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *