basilicum
Expert: Jaap Gerrijts | 28 november 2022 | Leestijd: 7 minuten

Basilicum

Basilicum is een bekende smaakmaker in de Mediterrane keuken. De kruidige plant smaakt heerlijk in een bord pasta of een stoofschotel. Basilicum is niet alleen erg lekker, het bevat ook erg veel vitamines, mineralen, oliën en stoffen die werken als een antioxidant. 

Basilicum bevat etherische olieverbindingen die verantwoordelijk zijn voor een helende werking. Wanneer je deze oliën inneemt ervaar je daar de voordelen van en beschermt het tegen verschillende ziekten.  

Basilicum heeft vele gezondheidsvoordelen. In dit uitgebreide artikel vertellen we je welke dat zijn. Lees je mee?!

Basilicum

Basilicum is een bekende kruid in de keuken en word al vele honderden jaren gebruikt. De Latijnse naam is Ocimum basilicum en komt oorspronkelijk uit Griekenland van de naam basileus wat koning betekent. Ocimum is afgeleid van het woord ozo en dit betekent ruiken. De plant komt uit Afrika en Azië en is inmiddels wereldwijd een enorm populaire kruid.

Basilicum komt uit de muntfamilie en is familie van rozemarijn, oregano en munt. Basilicumplanten zijn kleine planten die grote groene bladeren produceren van ongeveer vijf centimeter lang. 

Basilicum is een belangrijke medicinale plant in verschillende traditionele en volksgeneeskundige systemen zoals die in Zuidoost-Azië en India.

Wist je dat er 35 verschillende soorten basilicum zijn? De plant komt voor in verschillende soorten en maten en er zijn een paar belangrijke botanische verschillen tussen deze 35 soorten.

Bekende soorten zijn:

 • Italiaanse of gekrulde basilicum

 • Griekse basilicum

 • Citroen basilicum

 • Heilige basilicum

 • Slablad basilicum

 • Zoete basilicum

 • Thaise basilicum

Deze soorten hebben verschillende geuren en smaken en bevatten unieke chemische componenten en essentiële oliën die per variant verschilt.

De volgende oliën komen veel voor in alle soorten basilicum maar zijn in verschillende hoeveelheden te vinden:

Terpineol

Geraniol

Citronellol

Linalool

Kaneel

Dennen

De soort die het meest voorkomt is de Italiaanse basilicum. Deze word veel als vers kruid in recepten wordt gebruikt en is rijk aan magnesium, vitamines en verschillende antioxidanten.

Heilige basilicum is het meest onderzochte type met betrekking tot geneeskrachtige eigenschappen. Tot op heden zijn er ten minste zes verschillende essentiële oliën geïdentificeerd in tulsi in de bladeren, zaden, wortels en stengel. Deze variant staat bekend als antibacterieel, ontstekingsremmend en krachtig adaptogeen. Een adaptogeen kan er voor zorgen dat het lichaam reageert op stress en helpt ziekten te bestrijden.

Van citroen en kaneelbasilicum is ook bekend dat ze grote hoeveelheden beschermende verbindingen bevatten zoals cafeïnezuur, derivaten en flavonoïden zoals quercetine en glycosidederivaten.

 

 

”Het bevat veel antioxidantrijke essentiële oliën”

Welke voedingsstoffen zitten er in basilicum

Basilicum zit vol vitamines, mineralen, oliën en stoffen die werken als antioxidant. Om je een idee te geven welke voedingsstoffen er in basilicum zitten hebben we een overzicht voor je gemaakt. 

Vezels

Bètacaroteen

Vitamine B1, B2, B3, B5, B6 en foliumzuur

Vitamine C

Vitamine E

Vitamine K

Magnesium

Natrium

Kalium

Calcium

IJzer 

Fosfor

Koper 

Zink 

Selenium

Mangaan

Flavonoïden

 

Afgezien van de vitamines en mineralen die in basilicum worden aangetroffen bevat het veel antioxidantrijke vluchtige essentiële oliën die als hydrofoob worden beschouwd. Hydrofoob betekent dat ze niet oplossen in water en licht en klein genoeg zijn om door de lucht en de poriën van onze huid te kunnen doordringen.

De vluchtige etherische oliën van basilicum geven het kruid zijn uitgesproken geur en smaak maar ze zijn ook verantwoordelijk voor de helende eigenschappen van basilicum.

Kruiden zoals basilicum bevatten etherische olieverbindingen omdat deze de plant helpen zichzelf te verdedigen tegen roofdieren zoals knaagdieren, insecten en bacteriestammen die in de grond voorkomen. Wanneer je deze oliën inneemt dan ervaar je de voordelen zoals een boost in immuniteit en bescherming tegen verschillende ziekten.

 

 

”Basilicum kan de mannelijke potentie vergroten en versterken”

11 gezondheidsvoordelen van basilicum

Basilicum is niet alleen erg lekker door het eten, de kruid heeft ook vele voordelen voor de gezondheid die bewezen zijn. Zo zitten er flavonoïden in die helpen te beschermen tegen cel beschadiging van stress, straling en chemicaliën. Het heeft ontstekingsremmende effecten en daarom kan het eten van basilicum erg gezond voor je zijn.

De kruid word gebruikt voor verschillende klachten en aandoeningen zoals verkoudheid, maagdarmaandoeningen, hoofdpijn, epilepsie, astma, darmspasme, tandvleesaandoeningen en kinkhoest.

Basilicum heeft de volgende eigenschappen:

Ontstekingsremmend

Immuun versterker

Pijnstiller 

Antioxidant

Koortsverlagend

Helpt tegen stress

Preventie bij diabetes

Lever beschermend / hepatoprotectief

Helpt bloedvaten beschermen

 

Wat zijn de voordelen van basilicum precies? Verschillende studies laten zien dat basilicum enkele van de volgende positieve effecten heeft:

1) Ontstekingsremmend

Basilicum bevat krachtige etherische oliën zoals citronellol, eugenol en linalool. Studies geven aan dat deze enzym remmende oliën helpen bij het verminderen van ontstekingen welke verantwoordelijk zijn voor verschillende ziektes zoals reumatoïde artritis, hartaandoeningen en ontstekingen aan de darmen.

2) Antimicrobiële eigenschappen 

Essentiële oliën die in basilicum voorkomen hebben een antimicrobiële werking tegen een breed scala aan bacteriën, schimmels, gisten en virussen. Dit betekent dat het bescherming kan bieden tegen verschillende vormen van huidirritaties en candida. 

3) Antibacteriële eigenschappen

Een groot voordeel van etherische olie is dat het bescherming biedt tegen schadelijke bacteriegroei. In onderzoeken is zelfs aangetoond dat basilicumextract nuttig kan zijn bij het afremmen van resistente bacteriestammen die niet reageren op antibioticabehandelingen.

In een onderzoek waarbij de antibacteriële werking van basilicumolie getest werd tegen stammen van E. coli en andere krachtige bacteriën toonden de resultaten aan dat het effectief was in het tegengaan van de bacteriestammen en hielp hun groei te remmen.

Er word nog steeds onderzoek gedaan naar hoe de antibacteriële oliën kunnen helpen bij het bestrijden van antibioticaresistente ziekten en infecties.

4) Antioxidanten

De antioxidanten en oliën van basilicum hebben het vermogen om schade door vrije radicalen te helpen bestrijden en tegelijkertijd de DNA-structuur en cellen te beschermen. Het kruid bevat flavonoïde antioxidanten zoals viceninare en orientin die de witte bloedcellen helpen beschermen. Deze witte bloedcellen zijn verantwoordelijk voor de immuun functie en cellulaire structuren waar DNA is opgeslagen.

Onderzoeken laten zien dat antioxidanten die in deze kruid worden aangetroffen zoals fenolzuren en ten minste 18 verschillende soorten flavonoïden ook voorkomen dat chromosomen veranderen, wat resulteert in cel mutaties en kankerachtige celgroei. Oxidatieve stress treedt op in het lichaam als gevolg van de effecten van gifstoffen in de voeding, milieuvervuiling en straling. 

Antioxidanten zoals het soort dat in basilicum wordt aangetroffen helpen deze oxidatie te bestrijden en vertragen de effecten van veroudering.

5) Stress 

Verschillende onderzoeken laten zien dat basilicum een sterk potentieel heeft om op te treden als een natuurlijk adaptogeen.  Basilicum is een kruidengeneesmiddel dat het lichaam helpt zich aan te passen tegen stress en de schadelijke effecten van stressoren normaliseert.

Toen onderzoekers de antistress effecten bestudeerden van basilicumblaadjes die konijnen aten die werden blootgesteld aan een stressvolle omgeving ontdekten ze een aanzienlijke verbetering in oxidatieve stressniveaus.

Nadat de konijnen 30 dagen lang twee gram verse basilicumblaadjes hadden gekregen, ervoeren ze cardiovasculaire en luchtwegbescherming als reactie op stressfactoren. Er werd ook een grote daling van de bloedsuikerspiegel gemeten terwijl een aanzienlijke toename van de antioxidantactiviteit werd waargenomen.

6) Depressie

De voordelen van deze bijzondere kruid zijn ook getest op mensen met psychische stoornissen of stemmingsgerelateerde stoornissen zoals angst en depressie.

Basilicum wordt door sommigen als een antidepressivum beschouwd omdat het een positieve invloed kan hebben op de hersenfunctie in de bijnierschors. Het kan er namelijk voor zorgen dat neurotransmitters worden gestimuleerd die de hormonen reguleren welke verantwoordelijk zijn om je gelukkig en energiek te maken.

7) Diabetes en metabool syndroom

Verbindingen in basilicum kunnen de circulerende bloedglucosespiegels en ontstekingen verlagen waardoor het beschermend is tegen de ontwikkeling van diabetes en andere vormen van metabool syndroom.

De etherische olie van basilicum bevat het vermogen om triglyceriden- en cholesterolwaarden te verlagen. Vooral diabetespatiënten lopen hier een hoger risico op om te ontwikkelen.

Tijdens een onderzoek op de bloedglucose- en serumcholesterolwaarden kregen mensen basiliscum blaadjes. In deze dubbelblinde klinische onderzoeken werd er aangetoond dat het significante verbeteringen in de bloedglucoseregulatie en milde verbeteringen in het cholesterolgehalte veroorzaakte.

8) Alkaliseren en spijsvertering 

In studies onder dieren is aangetoond dat basilicum de zuurgraad in het lichaam in evenwicht kan brengen en de juiste pH-waarde van het lichaam helpt te herstellen. Dit kan de immuniteit en spijsvertering verbeteren door gezonde bacteriën te helpen groeien in de darmmicroflora. Ondertussen werden schadelijke bacteriën die ziekten kunnen veroorzaken verminderd.

Traditioneel wordt basilicum al eeuwen gebruikt om een opgeblazen gevoel, het vasthouden van water, maagkramp, verlies van eetlust en zure reflux te verminderen. Het word zelfs gebruikt om parasieten en maagwormen te bestrijden door ze te doden.

9) Cardiovasculaire gezondheid

Basilicum is zowel een antioxidant als ontstekingsremmende kruid en kan de spieren helpen die de bloedvatfunctie controleren, samentrekken en ontspannen. Dit kan er voor zorgen dat een gezonde bloeddruk wordt bevorderd.

De kruid lijkt de mogelijkheid te hebben om gevaarlijke aggregatie van bloedplaatjes te helpen voorkomen. Het kan ook het samenklonteren van bloedplaatjes verminderen die een stolsel in de slagaders kunnen vormen en bij sommige mensen een hartstilstand veroorzaken.

Basilicum kan ook ontstekingen verminderen die hart- en vaatziekten kunnen veroorzaken door de afgifte van pro-inflammatoire cytokines te remmen. Het kan ook eiwitten die van cel tot cel worden uitgescheiden helpen te communiceren en de immuun afweer van het lichaam versterken.

Als het gaat om de gezondheid van het hart dan kan een ontsteking vette, cholesterolrijke plaque in bloedvaten opbouwen en het risico op een hartaanval of beroerte verhogen. Veel mensen hebben hier last van en zoeken natuurlijke manieren om dit te verminderen.

10) Leverfunctie en ontgiften

In een studie waarbij zieke ratten basilicumextract kregen gedurende een periode van vijf dagen werd ontdekt dat ze aanzienlijke verbeteringen ervoeren in de productie van ontgiftende enzymen, een hogere antioxidantafweer hadden en een vermindering van vetophoping in de lever die leverontsteking kan veroorzaken.

11) Natuurlijk afrodisiacum

In Italië wordt basilicum al eeuwen beschouwd als een symbool van liefde. Aangenomen wordt dat het aroma het libido en de opwinding verhoogt. Dit komt omdat de kruid de bloedstroom en het energieniveau verhoogt en ondertussen ontstekingen vermindert.

In Ayurveda praktijken wordt basilicum soort tulsi beschouwd als het “levenselixer” en gebruikt om een gezonde seksuele functie en een opgewekte stemming te bevorderen.

 

 

”Basilicum houd van een vochtige en ademende grond”

Hoe kweek je basilicum?

Wat is de beste optie? Gedroogd kopen of vers gebruiken? Basilicum bevat vers de meeste voedingsstoffen en smaak. Daarom kiezen mensen er vaak voor om zelf een plant in huis te halen. Je kunt basilicum kant en klaar in de supermarkt en tuincentrum kopen. Je kunt deze in de kas, tuin, keuken of op het balkon zetten. De plant houd van warmte, zon en regelmatig water. 

Je kunt het ook in het vroege voorjaar zelf zaaien in kleine bakjes en binnen voor het raam zetten. Begin je iets later dan kan je dit ook gewoon buiten doen. Het makkelijkste is om een stuk plastic op de pot te leggen zodat de grond vochtig en warm blijft. Zorg voor een temperatuur van minimaal 20 graden en je zult zien dan de zaadjes binnen enkele dagen ontkiemen.

Je kunt ze later verpoten in een grotere pot en gebruiken. Zolang ze warmte, licht en water krijgen is het verder een makkelijke plant om te verzorgen.

 

 

”Verwijder altijd de bloemen in de basilicumplant”

Hoe gebruik en bewaar je basilicum?

Tegenwoordig is basilicum één. van de belangrijkste kruiden in vele culturen en keukens zoals Italiaans, Frans, Thais, Indiaas, Thais en Vietnamees.

Kunnen basilicumblaadjes rauw gegeten worden? Ja, de plant kan zowel rauw als gekookt worden gegeten en op talloze manieren worden gebruikt.

Basilicum in combinatie met:

Sauzen

Dressings

Vlees 

Vis 

Gesauteerde groenten

Stoofschotels 

Likeuren 

Kruidenthee

Smoothies

Juices

 

Hoe bewaar je basilicum?

Als je basilicum voorgesneden koopt zoek dan naar donkergroene bladeren die stevig zijn en niet verwelkt. 

Bewaar gedroogde en ongewassen basilicum in de koelkast als je het eenmaal hebt gekocht of geplukt. Wikkel ze in vochtige keukenpapier en in een plastic of papieren zak om ze langer vers te houden.

Het beste is om het vers van een plant te plukken voor je het gebruikt. Was en spoel de blaadjes altijd voor gebruik.

Basilicum kan gedroogd lang bewaart blijven en invriezen kan ook mits je er eerst een puree van maakt.

Is basilicum veilig om te gebruiken?

Basilicum is voor de meeste mensen volledig veilig om te gebruiken. In verse vorm komt zelden een allergische reactie of bijwerking voor. Er zijn echter enkele risico’s voor bepaalde groepen mensen.

Als je zwanger bent, borstvoeding geeft of zwanger probeert te worden matig dan het gebruik. 

Basilicumolie wordt ook gebruikt om schoonmaakmiddelen, parfums en tandverzorgingsproducten te maken. Deze zijn uitvoerig getest en veilig verklaart.

Essentiële olie van basilicum is niet bedoeld om te worden ingenomen en moet vanwege de potentie worden verdund bij gebruik op de huid.

Supplementen en oliën gemaakt van basilicum kunnen ook een wisselwerking hebben met cholesterolverlagende medicijnen en medicijnen tegen diabetes. Raadpleeg daarom altijd eerst de arts voor je grotere hoeveelheden, supplementen of oliën gaat gebruiken. 

Tips:

1) Basilicum houd van warmte, licht en regelmatig water

2) Zet basilicum pas na halverwege mei buiten en wees voorzichtig met vorst

3) Door basilicum te toppen word de plant voller en breder met meer verse scheuten. Knip hiervoor regelmatig de topjes eraf.

4) Basilicum houd van een zonnige plek maar vermijd de warme middagzon

Tot slot

Basilicum stond centraal in dit artikel. Voeg jij weleens basilicum toe aan je gerechten? En was je al bekend met de ‘helende’ werking van basilicum? Wij vinden het fijn als je een reactie achterlaat onderaan deze pagina.

Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met je vrienden. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijn je zeer erkentelijk!

Anderen lezen ook

Waar zit magnesium in?

Is kruidnagel gezond?

Waar zit omega 3 in?

Bronnen:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *