bacopa
Expert: Jaap Gerrijts | 11 september 2023 | Leestijd: 8 minuten

Bacopa

Bacopa is een klein plantje dat vooral groeit op vochtige plekken, zoals moerassen en oevers. Het wordt al duizenden jaren in de ayuvedische geneeskunde voor het verbeteren van het geheugen, het kalmeren van de geest en het stimuleren van het intellect. Bacopa bevat stoffen die de hersenfunctie en de concentratie bevorderen en het kan ook helpen bij stress, angst, depressie en slaapproblemen.

Bacopa kent een aantal mogelijke gezondheidsvoordelen. In dit uitgebreide artikel leggen we uit welke dat zijn en vertellen we hoe je het kunt gebruiken. Lees je mee?!

Bacopa kan helpen bij het ondersteunen van de hersenen

Bacopa

Bacopa is een plant die oorspronkelijk uit India komt waar het groeit in moerassige gebieden. In het Westen kennen we het als een waterplant die vaak in aquaria en vijvers voorkomt. Bacopa Monnieri behoort tot de familie Plantaginaceae die bestaat uit ongeveer 70 tot 100 waterplanten. 

Deze soorten worden aangetroffen in tropische en subtropische gebieden en met name in Amerika. De meeste delen van de plant worden traditioneel gebruikt, maar moderne preparaten bevatten vaak extracten van de stengel en bladeren.

De soorten die traditioneel in kruidengeneesmiddelen worden gebruikt zijn Bacopa monniera of Bacopa monnieri. Bacopa wordt in India brahmi genoemd en in het Engels kom je het woord waterhysop vaak tegen.

De bladeren van de plant bevatten saponinen waarvan de bacosiden voornamelijk verantwoordelijk zijn voor de therapeutische eigenschappen van het kruid. Verschillende studies hebben laten zien dat zowel gezuiverde bacosiden als extracten van bacopa verschillende aspecten van de mentale functie en het leervermogen kunnen versterken.

Zo kan de kruid helpen bij:

Geestelijk en lichamelijk in balans te blijven in periodes van stress

De geest helder te houden

Het concentratievermogen

Het ondersteunen van het geheugen

Dopamine en serotonine positief reguleren

Zenuwcellen helpen beschermen tegen schade 

Men gebruikt de noötropische bacopa ook om rugpijn, gewrichtspijn en seksuele prestatieproblemen bij zowel mannen als vrouwen te behandelen. Daarnaast is aangetoond dat de stof niet verslavend werkt bij mensen.

Wat is de geschiedenis van bacopa?

Het is bekend dat er sinds de zesde eeuw na Christus bacopa word gebruikt in de Ayurvedische geneeskunde als diureticum en tonicum voor zowel het zenuwstelsel als het hart. In Indiase en Ayurvedische medicijnen staat de plant doorgaans bekend als Brahmi en dat komt van brahma de mythische de god van het hindoeïstische pantheon.

In Ayurveda wordt pitta energie beschouwd als de regelaar van warmte, energie, opwinding en passie. Er wordt aangenomen dat een pitta onevenwichtigheid wordt weerspiegeld in een ontstoken, oververhitte, overgeprikkelde toestand van geest en/of lichaam. Brahmi staat bekend als een verzachter van deze pitta-onevenwichtigheden.

In India worden pasgeboren baby’s al vele honderden jaren ermee ingewijd in de hoop dat het de weg naar het intellect zal openen.

In 1998 werd de Nobelprijs voor de Fysiologie en Geneeskunde toegekend aan Robert F. Furchgott, Louis J. Ignarro en Ferid Murad voor hun ontdekkingen van stikstofmonoxide als signaalmolecuul in het cardiovasculaire systeem. Er wordt gezegd dat deze Nobelprijswinnaars bacopa gebruikten in hun bekroonde experimenten.

 

 

”Ondersteund de focus, aandacht, leren en het geheugen”

Wat zijn de mogelijke gezondheidsvoordelen van bacopa?

Deze visueel aantrekkelijke plant wordt vaak gezien als een decoratief plantje in aquaria maar vergis je niet. Onderzoek bevestigd de dynamische capaciteiten ervan als geneeskrachtig kruid en er is zelfs aangetoond dat bacopa helpt bij het reguleren van de dopamineproductie in dieronderzoek naar psychiatrische stoornissen zoals schizofrenie. Het beste van dit alles is dat het veel minder ernstige bijwerkingen heeft dan de gevaarlijke psychotrope medicijnen die tegenwoordig vaak worden voorgeschreven.

Wat zijn de mogelijke gezondheidsvoordelen van bacopa?

 

Adaptogene stress verminderaar

Wist je dat er wordt geschat dat tot 90 procent van alle bezoeken aan de huisarts betrekking heeft op stress gerelateerde klachten? 

Stress en vooral chronische stress doet vreselijke dingen met onze geest en ons lichaam, en algemene stressvermindering zou altijd een top prioriteit moeten zijn voor iedereen die een gezonde levensstijl probeert te leiden.

Het is inmiddels aangetoond dat Bacopa-extract werkt als een natuurlijke stressverlichter door je lichaam te helpen beter om te gaan met of zich aan te passen aan dagelijkse stressoren. Uit een dierstudie uitgevoerd in India bleek dat een gestandaardiseerd extract van Bacopa monniera met succes beschermde tegen acute en chronische stress.

Meer specifiek verminderde het de schadelijke maagzweren en de bijnieractiviteit bij deze dieren. De studie concludeerde dat bacopa een krachtige adaptogene activiteit bezit.

Om deze reden wordt het vaak omschreven als een kalmerende cognitieve versterker.

 

Behandeling van epilepsie

Epilepsie aanvallen komen in het lichaam voor wanneer de hersencellen die communiceren via elektrische signalen, de verkeerde signalen uitzenden. Over het algemeen zijn er meerdere aanvallen nodig voordat er echt sprake is van epilepsie.

Er is nog weinig onderzoek bij mensen gedaan maar er is een overvloed aan onderzoek bij dieren waaruit blijkt dat Bacopa een natuurlijke behandeling van epilepsie kan zijn. Uit deze onderzoeken blijkt dat behandeling met bacopa de:

Genexpressie reguleert

Verkeerde ontvangst van hersencellen helpt corrigeren 

GABA-reacties helpt verhogen

Al deze resultaten zijn een goed teken dat de cognitieve stoornissen en epileptische activiteit veroorzaakt door epilepsie mogelijk kunnen worden verlicht met bacopa bij mensen.

 

Verbetering van het geheugen

In een klein Australisch onderzoek dat twaalf weken duurde slikten vrijwilligers dagelijks 300 milligram bacopa terwijl andere vrijwilligers een placebo kregen. Voordat het onderzoek begon testten de onderzoekers alle vrijwilligers op visuele informatieverwerking, geheugen en snelheid van informatieverwerking.

De tests werden vijf en twaalf weken na aanvang van het onderzoek opnieuw gedaan. Er werd hierbij een aanzienlijke verbetering gevonden onder de vrijwilligers in de bacopa groep vergeleken met die in de placebogroep. Hierdoor concludeerden de onderzoekers  dat het de cognitieve processen van hogere orde kan verbeteren die kritisch afhankelijk zijn van de input van informatie uit onze omgeving, zoals leren en het geheugen. 

Inmiddels heeft recenter onderzoek dit ook ondersteund.

 

Angst en antidepressiva

Het is waarschijnlijk niet zo verrassend dat deze plant net zoals het stress vermindert, mogelijk ook angst- en depressiesymptomen kan helpen verminderen.

Onderzoek bij dieren in Amerika toonde namelijk de positieve effecten van bacopa op de  hersen aan zoals vermindering van zowel angst als depressie. Deze zeer positieve effecten op het zenuwstelsel worden biochemisch toegeschreven aan een versterking van de effecten van de neurotransmitters acetylcholine en mogelijk serotonine of GABA.

Recent onderzoek op mensen bevestigde deze effecten ook net zoals een analyse uit 2021. 

 

Dementie en de ziekte van Alzheimer 

De ziekte van Alzheimer is een aandoening aan de hersenen die geleidelijk zorgt voor:

Geheugenverlies

Dementie 

Vroegtijdige sterfte

De natuurlijke behandeling van Alzheimer kan suppletie met bacopa inhouden.

Volgens verschillende organisaties zou het veelbelovend kunnen zijn voor het voorkomen van de dementie die verband houdt met de ziekte van Alzheimer.

Er zijn geen hoogwaardige studies bij mensen uitgevoerd maar het dieronderzoek levert tot nu toe enorm goede resultaten op. Verschillende dierstudies hebben bijvoorbeeld laten zien dat bacopa:

De cognitie verbetert

Oxidatieve stress vermindert 

De hersenen kan beschermen tegen symptomen die verband houden met de ziekte van Alzheimer en dementie

Hoewel men denkt dat de bacosiden die neuro-protectieve eigenschappen bieden helpen bij deze cognitieve ziekten, waarschuwen deskundigen dat betrouwbaardere en beter uitgevoerde onderzoeken nodig zijn om de exacte werkzaamheid te bevestigen.

 

Potentiële behandeling van schizofrenie

Bacopa is één supplement in een lange lijst van hoopvolle behandelingen om de symptomen van schizofrenie te verminderen. Er is op dit moment echter nog geen onderzoek op mensen afgerond. Studies onder dieren hebben inmiddels wel laten zien dat het mogelijk bescherming kan bieden tegen de cognitieve stoornissen die vaak voorkomen bij schizofrenie. In de toekomst zal hier meer onderzoek naar gedaan moeten worden om te kijken of het goed kan worden toegepast bij de mens.

 

Behandeling van ADHD

Er wordt beweert dat de bacosiden in Bacopa monnieri de cognitieve functie verscherpen door de overdracht van zenuwimpulsen te verbeteren. Dit maakt het veelbelovend voor de behandeling van ADHD. ADHD begint vaak in de kindertijd en het is een chronische aandoening die gepaard gaat met hyperactiviteit, aandachtsproblemen en impulsiviteit.

In een 12 weken durende dubbelblinde en gerandomiseerde klinische studie vertoonden kinderen met ADHD die tweemaal daags 50 milligram slikten een aanzienlijke verbetering ten opzichte van kinderen die een placebo kregen. Dit kwam naar voren in tests van mentale controle, logisch geheugen en gepaard gaand leren. Evaluatie van de proefpersonen vond pas vier weken na het stoppen van het gebruik van bacopa plaats en dit wijst erop dat de suppletie een blijvend effect had.

Een ander onderzoek uit 2022 werd uitgevoerd onder jongens van 6 tot 14 jaar die onoplettendheid en hyperactiviteit vertoonden. Hierbij kwam naar voren dat het bij kinderen van 6 tot 14 jaar cognitieve, stemmings- en slaapvoordelen kan hebben. Er werd wel gewaarschuwd dat verder onderzoek nodig is om deze bevindingen verder te ondersteunen. 

Over het algemeen is het logisch waarom het nuttig zou zijn voor de symptomen van ADHD. Bacopa creëert namelijk een gevoel van kalmte en vrede wat zeer nuttig is voor de hyperactieve en impulsieve neigingen van mensen met ADHD. Het heeft ook een uniek vermogen om mentale processen te stimuleren en tegelijkertijd de effecten van stress en nerveuze angst te verminderen wat een perfecte combinatie is voor de aandachtsproblemen van mensen met ADHD.

 

Regelen van de bloeddruk

Studies bij dieren hebben aangetoond dat bacopa het gebruik van stikstofmonoxide door het lichaam zou kunnen verhogen en de vasculaire spierfunctie zou kunnen stimuleren. Dit zijn twee voordelen die de normale bloeddruk positief kunnen beïnvloeden. De studie concludeert dat volgens onderzoekstudies sommige ingrediënten van Bacopa monnieri effectief zouden kunnen zijn bij het op natuurlijke wijze verlagen van de bloeddruk. Ook hier moet meer onderzoek naar gedaan worden om te kijken hoe het toe te passen is bij mensen.

 

Verminderen van chronische pijn

Wist je dat chronische pijn vandaag de dag wereldwijd een groot probleem is voor de gezondheidszorg en kosten voor de gezondheidszorg? Helaas lijdt tot 85 procent van de mensen met chronische pijn ook aan een depressie.

Uit een recensie bleek dat Bacopa monnieri niet alleen sterke anti depressieve effecten heeft maar ook pijn verminderende eigenschappen heeft die vergelijkbaar zijn met die van morfine. De studie gaf ook aan dat deze kruidenbehandeling beschermende voordelen biedt voor organen die vaak worden aangetast door opiaattoxiciteit zoals de hersenen, nieren en het hart.

Onderzoekers concludeerden dat bacopa mogelijk een veilige en goed verdragen kruidentherapie is voor pijnbestrijding in meerdere klinische onderzoeken en verschillende leeftijdsgroepen.

 

 

”Houd je altijd aan de juiste dosering die op de verpakking staat”

Wat is de juiste dosering van bacopa?

Bacopa is verkrijgbaar in verschillende vormen zoals poeder, capsule, thee en siroop. 

De aanbevolen dagelijkse doseringen van bacopa zijn:

Niet-gestandaardiseerd poeder 5 tot 10 gram 

Infusie 8 tot 16 milliliter 

Siroop 30 milliliter 

1:2 vloeibaar extract 5 tot 12 ml per dag voor volwassenen en 2,5 tot 6 ml per dag voor kinderen van 6 tot 12 jaar 

Extracten gestandaardiseerd op 20 procent bacosides A en B 200 tot 400 milligram in verdeelde doseringen voor volwassenen en 100 tot 200 milligram per dag in verdeelde doseringen voor kinderen 

* Koop altijd bacopa producten die biologisch of in het wild vervaardigd zijn om zo de kans op besmetting en GMO’s te verkleinen.

 

 

”Kan helpen bij angst en depressie”

Hoe maak je bacopa thee?

Een goede en effectieve manier om van de voordelen te profiteren is door bacopa thee te drinken. Je krijgt hierbij geen cafeïne binnen, maar je krijgt waarschijnlijk wel een opbeurend en ontspannend effect van deze thee.

Om thee van de plant te zetten kun je gemakkelijk een paar verse blaadjes of gedroogde bacopa toevoegen aan een kopje gekookt water en dit maximaal 10 minuten laten trekken. Als je verse bladeren gebruikt dan kun je het beste de bladeren scheuren en kneuzen zodat de aromatische oliën beter in het water vrijkomen. Zeef het geïnfuseerde water na het trekken zodat de bladeren het drinken niet in de weg zitten.

De thee heeft een verwarmende, houtachtige en licht bittere smaak die nog smakelijker gemaakt kan worden met de toevoeging van wat honing van je lokale imker. Als je ervoor kiest om verse bacopa te gebruiken dan laat ten minste één onderzoek zien dat het gebruik van het verse plantmateriaal de concentratie van de actieve saponinen maximaliseert.

 

 

”Let op bij ziekte of het gebruik van medicatie”

Wat zijn de risico's, bijwerkingen en interacties van bacopa?

Bacopa extract wordt goed verdragen wanneer het in de aanbevolen doseringen via de mond wordt ingenomen gedurende een korte periode van maximaal 12 weken. Therapeutische doses gaan niet gepaard met ernstige bijwerkingen maar minder ernstige bijwerkingen kunnen soms voorkomen zoals:

Vermoeidheid 

Misselijkheid

Droge mond 

Buikkramp

Opgeblazen maag

Diarree

Deze milde bijwerkingen komen vooral voor als het op een lege maag wordt ingenomen.

Bacopa kan een licht kalmerend effect hebben en daarom is het belangrijk om voorzichtig te zijn als je het combineert met andere bekende kalmerende middelen. Het kan ook de activiteit van schildklier stimulerende medicijnen versterken of de effectiviteit van schildklier onderdrukkende medicijnen remmen.

Raadpleeg daarom altijd een arts of specialist voordat je Bacopa inneemt als je een medische aandoening hebt of bepaalde medicatie gebruikt.

Het is bekend dat Bacopa als plant giftige metalen zoals kwik kan opnemen en daarom kunnen de niveaus van kwik of andere gifstoffen in het extract hoog zijn. Dit is echter afhankelijk van waar de plant wordt gekweekt. Het is daarom belangrijk om bacopa van hoge kwaliteit te kopen bij een gerenommeerd bedrijf.

Tips:

1) De poedervorm van bacopa heeft een zeer bittere smaak en daarom mengen mensen het vaak zodat het wat beter in te nemen is

2) Neem bacopa altijd met wat eten in om maagklachten en bijwerkingen te minimaliseren

3) Voor cognitieve voordelen kan het enige tijd duren voordat het werkt. Uit onderzoek blijkt namelijk dat de verbeteringen na acht tot twaalf weken veel beter zijn dan na vier tot zes weken. Dus heb even geduld

4) Bacopa wordt vaak in cycli gebruikt met pauzes tussen het gebruik in. Hiermee voorkom je dat je lichaam aan de stof went. Je kunt daarom na 2 tot 3 maanden het beste één of twee weken stoppen voor je weer gaat beginnen met suppletie

Het drinken van bacopa thee werkt opbeurend en ontspannend

Tot slot

Bacopa stond centraal in dit artikel. Heb jij weleens depressieve gedachten? En weet je ook waar die gedachten vandaan komen? Wij vinden het fijn als je een reactie achterlaat onderaan deze pagina. 

Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen op social media. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijne je zeer erkentelijk!

Anderen lezen ook

Ginkgo Biloba

Maca

Damiana

Bronnen:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *