Expert: Jaap Gerrijts | 26 januari 2023 | Leestijd: 7 minuten
Alcoholisme
Alcoholisme kan schadelijke gevolgen hebben voor je lichamelijke en geestelijke gezondheid. Wist je dat ruim 80% van alle Nederlanders regelmatig alcohol drinkt? Wanneer je dagelijks meer dan 2 glazen alcohol drinkt spreekt men al over problematisch drinkgedrag. Je lichaam krijgt moeite met de opname van belangrijke voedingstoffen wat op lange termijn voor allerlei lichamelijke en geestelijke problemen gaat zorgen.
Alcoholisme kan leiden tot een tekort aan allerlei voedingsstoffen. In dit uitgebreide artikel leggen we uit wat dit met je gezondheid doet en hoe dat aan je uit. Lees je mee?!
Alcoholisme
Wist je dat er ruim 11 miljoen mensen in Nederland alcohol drinken? Bijna 100.000 hiervan zijn verslaafd aan het drinken van alcohol en ongeveer 25% van alle mensen die alcohol drinken raken ooit in meer of mindere mate verslaafd.
Deze cijfers liegen er niet om en het grote gevaar van alcohol ligt hem in het feit dat het drinken er van geaccepteerd word door de maatschappij. Het drinken van alcohol hoort er in veel gemeenschappen nou eenmaal bij en dit kan er voor zorgen dat iemand verslaafd raakt.
Maar wanneer ben je verslaafd aan alcohol? Er zijn verschillende berekeningen over het aantal glazen dat je moet drinken om als alcoholist te worden beschouwd. Toch is er een andere definitie die wij aanhouden en dat is als je niet zonder alcohol kan dan ben je verslaafd. Wanneer je het drinken van alcohol zo bekijkt dan zijn veel mensen afhankelijk hiervan en dit kan niet alleen slecht zijn voor de gezondheid, het brengt vaak ook sociale problemen met zich mee.
Enkele effecten van alcohol:
• Het put vitamine B1 uit
• Het verhoogt het risico op kanker
• Het verhoogt levervet
• Het verhoogt leverontsteking
• Het verhoogt het risico op cirrose
• Het verhoogt oestrogeen
• Kan de darmwand beschadigen en dit zorgt er voor dat het lichaam voedingsstoffen minder goed opnemen
Wij gaan in dit artikel dieper in op wat een verslaving aan alcohol kan doen met je lichaam en laten je zien wat je er tegen kunt doen om hier van af te komen.
”Alcoholisme kan leiden tot een tekort aan verschillende vitamines en mineralen”
Alcohol en een tekort aan voedingsstoffen
Alcoholisme kan leiden tot een verscheidenheid aan voedingstekorten zoals een tekort aan belangrijke vitaminen en mineralen. Dit komt omdat alcohol de opname en het metabolisme van voedingsstoffen in het lichaam kan verstoren.
Alcoholisme kan ook schade aan je lever veroorzaken en dit kan weer leiden tot bloedarmoede en andere tekorten aan voedingsstoffen.
Vitamines en mineralen waar je een tekort aan kunt krijgen:
Vitamine A, C, D en E
Deze vitamines zijn in vet oplosbaar en zwaar drinken kan de opname en opslag van deze vitamines negatief beïnvloeden.
Vitamine B1 / Thiamine
Alcohol kan de opname en stofwisseling van vitamine B1 verstoren. En dit kan leiden tot een tekort. Je kunt dit merken aan symptomen als verwardheid, geheugenverlies en moeite met lopen.
Vitamine B6
Alcohol kan de opname en stofwisseling van vitamine B6 verstoren. Dit kan leiden tot een tekort aan deze vitamine. Een tekort kan symptomen veroorzaken zoals bloedarmoede, zenuwbeschadiging en huidaandoeningen.
Foliumzuur
Het nuttigen van alcohol kan de opname en metabolisme van folaat in het lichaam verstoren. Dit kan uiteindelijk leiden tot een tekort. Een tekort aan foliumzuur kan symptomen veroorzaken zoals bloedarmoede en aangeboren afwijkingen bij zwangere vrouwen.
Vitamine B12
Overmatig alcohol gebruik kan de opname van vitamine B12 verstoren. Dit kan leiden tot een tekort met negatieve gevolgen. Een vitamine B12 tekort kan symptomen veroorzaken zoals zenuwbeschadiging, bloedarmoede en cognitieve stoornissen.
Magnesium
Alcoholisme kan leiden tot een tekort aan magnesium. Magnesium is een mineraal dat een belangrijke rol speelt in honderden lichaamsfuncties zoals spier- en zenuwfunctie, controle van de bloedsuikerspiegel en bloeddrukregeling. Zware alcoholconsumptie kan ook schade aan de lever en de nieren veroorzaken, wat verder kan bijdragen aan een magnesiumtekort.
Kalium:
Overmatig gebruik van alcohol kan zorgen voor alcoholische ketoacidose. Dit is een complicatie van alcoholgebruik en verhongering waardoor er teveel zuur in de bloedbaan terechtkomt. Dit veroorzaakt buikpijn en braken en is gevaarlijk voor de gezondheid.
Het kan ook inadequate kaliurese veroorzaken en dit betekent het uitscheiden van kalium in de urine. Dit ontstaat secundair aan een te laag magnesiumgehalte.
Calcium
Alcoholisten hebben vaak osteoporose en hypocalciëmie. Alcohol verstoort de opname en het metabolisme van magnesium in het lichaam en kan ook de uitscheiding van magnesium via de nieren verhogen. Dit zorgt er voor dat het lichaam calcium niet goed kan opnemen en dit brengt verschillende gezondheid risico’s met zich mee.
Natrium
Er bestaat een vorm van natriumtekort door de overmatige inname van alcohol wat ook wel bierpotomanie word genoemd. De kans hierop verhoogt wanneer het normale voedingspatroon verdwijnt en men ‘overleeft’ op een extreem zoutarm dieet.
Zink
Alcohol kan de opname en het metabolisme van zink ernstig verstoren. Dit kan leiden tot een tekort aan deze belangrijke stof. Een tekort aan zink kan symptomen veroorzaken zoals haaruitval, slechte weerstand en een slechte wondgenezing.
Het is belangrijk om te weten dat alcoholisten last kunnen hebben van verstoorde opname van voedingsstoffen. Dit leidt tot tekorten aan alle macronutriënten en micronutriënten en niet alleen de hierboven genoemde.
Zoals je ziet kan het regelmatig nuttigen van alcohol er voor zorgen dat je lichaam belangrijke voedingsstoffen niet goed op kan nemen. Het is daarom belangrijk voor personen met alcoholisme om behandeling te zoeken en samen te werken met een arts of voedingsdeskundige om eventuele voedingstekorten aan te pakken.
”Alcohol vertraagt de werking van de hersenen”
Wat doet alcohol met je hersenen?
De hersenen zijn tot je 24e enorm gevoelig voor schade door alcohol. Wanneer een persoon met alcoholisme drinkt dan kan dit een grote invloed hebben op de hersenen, waarbij verschillende gebieden en functies worden aangetast.
Het drinken van alcohol zorgt onder andere voor:
• Vergiftiging van de hersencellen
• Verschrompelen van de kleine hersenen
• Afname van de verbindingen tussen hersencellen
• Afsterving van hersencellen
• Neurologische schade
• Beschadiging van de neuronen
Wanneer je ouder word dan heeft het lichaam steeds meer moeite met het gebruik van alcohol.
Wat gebeurt er in je hersenen tijdens het gebruik van alcohol?
Het beloningscentrum
Alcohol activeert de afgifte van dopamine. Dit is een neurotransmitter in de hersenen die wordt geassocieerd met plezier en beloning. Het kan leiden tot de ontwikkeling van een tolerantie zodat de persoon meer alcohol nodig heeft om hetzelfde effect te bereiken. Na verloop van tijd reageren de hersenen minder goed op dopamine en kan de persoon de behoefte voelen om meer te drinken om hetzelfde gevoel te bereiken.
De hypothalamus
Dit gedeelte van de hersenen helpt elektrolyten te beheersen, de lichaamsbalans van vloeistoffen en reguleert ook de interne temperatuur van het lichaam. Consumptie van alcohol kan de normale werking van de hypothalamus verstoren en leiden tot koorts, uitdroging en een verstoord elektrolytenbalans.
De hippocampus
Dit gedeelte van de hersenen is verantwoordelijk voor leren en geheugen. Regelmatig gebruik van alcohol kan de hippocampus beschadigen en dit leid tot verschillende klachten zoals geheugenproblemen en moeite met het leren van nieuwe informatie.
Het cerebellum
Dit gedeelte van de hersenen is verantwoordelijk voor balans en coördinatie. Overmatig alcoholgebruik kan het cerebellum beschadigen en dit leidt tot problemen met het evenwicht en coördinatie.
De frontale kwabben
Deze gebieden in de hersenen zijn verantwoordelijk voor beoordeling, besluitvorming en impulscontrole. Overmatig alcoholgebruik kan de frontale kwabben beschadigen en dit leidt tot problemen met beoordelingsvermogen, besluitvorming en impulsbeheersing.
Er zijn heel veel verschillende studies gedaan naar het gebruik van alcohol op de hersenen en zoals je ziet kan het ernstige gevolgen hebben zonder dat de persoon het zelf door heeft.
Alcoholisme is een chronische en progressieve ziekte en hoe langer het onbehandeld blijft, hoe meer schade het kan aanrichten aan de hersenen en het hele lichaam. Dit zorgt er ook voor dat het steeds moeilijker wordt om te stoppen.
”Alcohol kan leiden tot leverontsteking, leverfibrose en levercirrose”
Hoe ontstaat leverschade door alcohol?
Wist je dat de meeste alcoholschade aan je lever niet komt door het drinken van alcohol? Als je alcohol drinkt dan moet je lever het weer afbreken. Het doet dit door middel van een enzym genaamd alcohol dehydrogenase. Het bijproduct van deze afbraak wordt acetaldehyde genoemd. Acetaldehyde is zeer giftig voor je lichaam, zelfs in lage concentraties.
Leververvetting
Acetaldehyde heeft namelijk het vermogen om de collageengroei in de lever te verhogen. Dit proces word fibrose genoemd, ook wel beter bekend als levercirrose. Het veroorzaakt oxidatie en vrije radicalen en het zijn de vrije radicalen die de vernietiging van je lever veroorzaken. Je ontwikkelt tijdens dit proces een vervetting van de lever.
Leververvetting zorgt voor een ontsteking, wat de reactie van het lichaam is om te proberen de schade te genezen. Deze ontsteking leidt weer tot littekenweefsel en cirrose.
Je lever vertoont pas symptomen als de schade groot is. Je kunt jaren alcohol drinken zonder enige klachten. Je merkt misschien dat je darmen en buik in grootte toeneemt, maar realiseert je niet dat de lever zich vult met vet dat als visceraal vet naar andere organen stroomt.
Lobben
Je hebt zogenaamde lobben in je lever en die helpen bij het ontgiften. Het zijn kleine eenheden en je hebt er meestal 5.000 tot 10.000 van. Ze worden gevoed door het bloed en helpen ook bij de spijsvertering. Wanneer je ontstekingen en littekenweefsel krijgt dan begin je de functie van deze lobben te verliezen. Je kunt hierbij energie verliezen en je vermoeid voelen.
Hoewel de lever robuust is, kan de schade op een gegeven moment niet meer worden teruggedraaid. Maar omdat de lever het vermogen heeft om te regenereren, is er nog steeds hoop als je stopt met het drinken van alcohol. Belangrijke antioxidanten in de lever kunnen de lobben in dit proces helpen beschermen.
Antioxidanten
Het lichaam maakt deze antioxidanten zelf aan en je krijgt ze ook uit voedsel. Zonder deze antioxidanten worden je cellen vatbaarder voor schade. Je zou synthetische antioxidanten kunnen kopen maar die werken niet omdat antioxidanten een netwerk van andere antioxidanten nodig hebben om goed te kunnen werken.
Wanneer een antioxidant een elektron doneert om een vrije radicaal te neutraliseren dan wordt het onstabiel en heeft het een elektron van een andere antioxidant nodig. Haal antioxidanten daarom altijd uit voeding of voedingsconcentraten.
Sommige alcoholisten krijgen levercirrose en andere niet omdat ze een grotere antioxidantreserve hebben. Meestal eten mensen die veel drinken niet gezond en dit kan erg gevaarlijk zijn. En als je rookt en drinkt dan versnelt het schadeproces nog sneller.
Hoe snel ontstaat leverschade?
Laten we het hebben over hoeveel alcohol je zou moeten drinken om leverschade te veroorzaken.
Een studie toonde onlangs aan dat slechts 21 drinksessies potentieel een leverziekte in een vroeg stadium kunnen veroorzaken. In dit onderzoek werd een drinksessie geclassificeerd als meer dan vijf sterke drankjes in twee uur.
Als je een alcoholische drank drinkt dan wordt ongeveer 25% van de alcohol opgenomen in je bloedbaan. Nadat het door de bloedbaan stroomt, gaat het door de lever. De lever breekt het vervolgens af en behandelt het giftige vloeistof.
Ontsteking in de lever begint meestal binnen vijf jaar na regelmatig zwaar drinken. Cirrose duurt meestal 5 tot 10 jaar of langer om zich te ontwikkelen.
Uiteindelijk kun je de leverfunctie verliezen. Dit kan leiden tot een onvermogen om te ontgiften en dit leidt tot spijsverteringsproblemen, DNA-schade en een hoger risico op leverkanker.
Symptomen van gevorderde leverschade:
• Vermoeidheid
• Slechte adem
• Jeuk
• Ascites
• Artritis
• Geelzucht
• Een piek in oestrogeen en een daling in testosteron
• Verlies van spieren
Het goede nieuws is dat de lever het enige orgaan is dat volledig kan regenereren als je stopt met het doen van de dingen die de vernietiging veroorzaken. Maar er is een punt van geen terugkeer wanneer er te veel littekenweefsel is ontstaan en de schade onomkeerbaar is.
”Ruim 8% van de Nederlanders zijn zware drinkers”
Wat gebeurt er met je lichaam als je bier drinkt?
Bier drinken is voor de meeste mannen heel normaal. Er word in Nederland ruim een miljard liter bier per jaar gedronken. Wanneer je veel bier drinkt dan kan er een voedingstekort ontstaan. Er is een medische aandoening die potomanie wordt genoemd wat de oorzaak is van veel bier drinken en dit zorgt er voor dat er een ernstige verstoring van de elektrolytenbalans ontstaat.
Wanneer je bier drinkt dan put je voedingsstoffen uit zoals:
• Magnesium
• Calcium
• Natrium
• Kalium
Je kunt ook een aandoening krijgen die hyponatriëmie wordt genoemd. Dit staat voor een extreem laag natriumgehalte in het bloed. Dit kan leiden tot:
• Hoofdpijn
• Duizeligheid
• Misselijkheid
• Verwardheid
• Onvermogen om na te denken
• Zwakheid
• Toevallen
• Coma
Deze problemen kunnen worden verergerd door:
• Suikerziekte
• Buiten in de zon zijn
• Zweten
• Braken
• Koolhydraten eten
• Diuretica nemen
Als je vaak bier drinkt dan kun je tekorten ervaren. Deze tekorten veroorzaken gezondheidsproblemen waarvoor medicijnen nodig zijn. Deze medicijnen zorgen vaak ook voor een uitputting van voedingsstoffen en dit is een herhalende cyclus die echt van negatieve invloed kan zijn op je gezondheid.
”Het gebruik van alcohol verstoort de bloedsuikerspiegel”
Bloedsuikerspiegel en alcohol
Als je herstelt van alcohol dan moet je je realiseren dat alcohol als een koolhydraat in het lichaam werkt. Alcohol zelf is echter geen koolhydraat, wat betekent dat je last hebt van schommelingen in de bloedsuikerspiegel.
De symptomen van deze pieken en dalen in de bloedsuikerspiegel zijn:
• Humeurigheid
• Duizeligheid
• Spanning
• Uitputting
• Verlangen
• Verwardheid
Wanneer iemand gaat stoppen met alcohol dan gaat diegene alcohol vervangen door koolhydraten en suikers. Denk hierbij aan gebak, koekjes en gezoete koffie.
Waar je echt mee te maken hebt zijn tekorten aan voedingsstoffen. Verslavende stoffen zoals alcohol halen deze voedingsstoffen uit je weefsels.
Terwijl je bloedsuikerspiegel fluctueert, ontwikkelt je iets dat insulineresistentie wordt genoemd. Als je insulineresistentie hebt dan heb je in de eerste plaats moeite met het opnemen van voedingsstoffen.
Dus niet alleen veroorzaakt alcohol direct tekorten aan voedingsstoffen, het veroorzaakt ook tekorten aan voedingsstoffen door bij te dragen aan insulineresistentie.
De beste manier om deze problemen te bestrijden zijn:
• Keto – Dieet zonder koolhydraten
• Intermitterend vasten
• MCT-olie
• Vitamine C
• Voedingsgist dat rijk is aan vitamine B
• Mineralen en sporenelementen
”Herstel kan dagen tot jaren duren”
Hoe kan je stoppen met alcohol?
Stoppen of minderen met alcoholgebruik kan moeilijk zijn. Toch zijn er veel mensen die je voor zijn gegaan met de juiste behandeling en ondersteuning.
Hier zijn enkele stappen die kunnen helpen:
Zoek professionele hulp
Raadpleeg de huisarts of verslavingsspecialist om de beste behandeling te bepalen. Zij kunnen medische en psychologische ondersteuning bieden en manieren om het te laten vergoeden en er zijn manieren om het te laten vergoeden door de verzekering. Weet dat je er niet alleen voor staat en dat hulp in dit geval een belangrijke stap is voor een goed resultaat.
Deelname aan een steungroep
Deelnemen aan een steungroep kan emotionele en praktische steun bieden tijdens het herstelproces. Praten over je problemen met lotgenoten en elkaar ondersteunen heeft al voor vele mensen het verschil uitgemaakt.
Creëer een ondersteunend netwerk
Omring jezelf met vrienden en familie die je beslissing om te stoppen met drinken steunen en die er voor je zullen zijn tijdens het herstelproces. Vermijd daarnaast mensen die je kunnen beïnvloeden om wel weer te gaan drinken.
Verander je levensstijl
Gezond eten en regelmatige lichaamsbeweging kan helpen om je algehele gezondheid en welzijn te verbeteren. Daarnaast biedt het ook een gezonde uitlaatklep voor stress.
Leer omgaan met stress
Stress is een veel voorkomende trigger voor terugval in drinken. Het is daarom belangrijk om gezonde stresshantering te leren door het volgen van therapie, sport, yoga of meditatie.
Vermijd triggers
Identificeer situaties of emoties die de drang om te drinken opwekken en vermijd deze triggers ten alle tijde. Vermijd ook de mensen waar je altijd mee drinkt want de stap is soms snel gemaakt.
Heb geduld
Herstel van alcoholisme is een proces en dit kan tijd en moeite kosten. Wees geduldig met jezelf en geef niet op als je tegenslagen ervaart.
Vergeet niet dat alcoholisme een chronische ziekte is en dat het normaal is dat mensen terugvallen. Het belangrijkste is om zo snel mogelijk weer op het goede spoor te komen en ondersteuning te zoeken als dat nodig is. Hulp vragen is helemaal niet erg en het zal de kans van slagen enorm vergroten.
”Kudzu is een plant die van oorsprong voorkomt in Azië”
Kudzu en alcohol
Als je geïnteresseerd bent in het verminderen van de hoeveelheid alcohol waarnaar je hunkert, dan hebben we enkele tips voor je. Mensen drinken om veel verschillende redenen alcohol. Ze drinken het misschien zelfs met het idee dat ze er iets aan hebben, maar in werkelijkheid heeft alcohol geen enkel gezondheidsvoordeel.
Er is een natuurlijke remedie die vrijwel geen bijwerkingen heeft die kan helpen om alcoholgebruik te verminderen. Deze remedie word al sinds 600 jaar na Christus gebruikt en is bestudeerd en dit heeft belangrijke resultaten opgeleverd.
De beste natuurlijke remedie om alcoholgebruik te helpen verminderen wordt kudzu genoemd. Je kunt kudzu in een salade consumeren of als extract nemen. Een placebogecontroleerd dubbelblind onderzoek bij muizen toonde aan dat slechts één dosis van 2 gram kudzu het verlangen naar alcohol binnen 2,5 uur significant verminderde.
Kudzu bevat bijzondere fytonutriënten die betrokken zijn bij de afbraak van ethanol. Het lijkt erg op bepaalde medicijnen die worden gebruikt om mensen te helpen hun honger naar alcohol te verminderen.
Je kunt kudzu een paar uur voor een evenement consumeren waarbij je mogelijk alcohol drinkt. Dit kan het verlangen naar alcohol of het toxische effect van alcohol helpen verminderen. Kudzu werkt ook op bepaalde neurotransmitters in de hersenen die direct betrokken zijn bij verslaving. Een studie suggereert zelfs dat kudzu de hunkering naar cocaïne kan helpen verminderen.
Kudzu is verkrijgbaar in supplementen en wanneer je de gebruiksaanwijzing volgt dan heeft het weinig tot geen bijwerkingen.
”Gezond voedsel en vasten helpt bij het herstel”
Dit is de beste voeding!
Voedsel is enorm belangrijk als je lichaam aan het herstellen is van langdurig alcohol gebruik. Het is nodig om je lichaam aan te vullen met de nodige voedingsstoffen zodat je sneller kunt herstellen en eventuele tekorten aanvult.
De beste voedingsmiddelen voor een herstellende alcoholist:
1) Kruisbloemige groenten – bevatten belangrijke fytonutriënten
2) Vers gevangen vis – bevat omega 3-vetzuren en eiwitten
3) Schaaldieren – bevat zink, selenium en andere spoorelementen
4) Zonnebloempitten – bevat veel vitamine B1
5) Voedingsgist – aanvullen van alle vitamines B
6) Grote salades – bevat vitamine C, magnesium, kalium en andere voedingsstoffen
Een goede methode voor een herstellende alcoholist is periodiek vasten wat inhoud dat je 1 tot 2 maaltijden per dag eet in een korte tijd van ongeveer 6 uur. Je wilt intermitterend vasten om autofagie te creëren. Dit zorgt ervoor dat oude beschadigde eiwitten opgeruimd worden en veranderen in gezonde nieuwe aminozuren. Dit gebeurt bij ongeveer 18 uur vasten per dag.
Kombucha-thee is een heel goede vervanger voor bier of wijn. Zorg er wel voor dat het degene is met de laagste hoeveelheid suiker. Het is vergelijkbaar met alcohol omdat het je kan helpen om je meer ontspannen en kalm te voelen. Het heeft een zeer kleine hoeveelheid alcohol, maar het is een onbeduidende hoeveelheid die geen problemen zou moeten veroorzaken.
Als je een herstellende alcoholist bent en dit naar een hoger niveau wilt tillen dan kun je misschien deze voedingsstoffen proberen:
• Vitamine C
• Vitamine B complex
• Cysteïne
• Glycine
• Glutamine
• Magnesium
• NAC
• Zink
• Mariadistel
Tips:
1) Wees geduldig. Herstel van alcoholisme is een proces en het kan tijd en moeite kosten
2) Eet gezond en gevarieerd
3) Laat je lichaam controleren op voedingstekorten en vul het eventueel aan met een supplement
4) Beweeg dagelijks, sport, zwem, fiets of loop
5) Sauna, meditatie en andere vormen van ontspanning kunnen helpen om de stress en hunkering aan te kunnen
Tot slot
Alcoholisme stond centraal in dit artikel. Drink jij weleens een glaasje wijn bij het eten? Hoe vaak doe je dat? En vind je je eigen drinkgedrag problematisch? Wij vinden het fijn als je een reactie achterlaat onderaan deze pagina.
Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen. Dit kan doormiddel van de social media knoppen. We zijn je zeer erkentelijk!
Anderen lezen ook
Lever ontgiften
Wat helpt tegen hoofdpijn?
